AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions

Well-designed AP Board Solutions Class 8 Maths Chapter 2 Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 offers step-by-step explanations to help students understand problem-solving strategies.

Linear Equations in One Variable Class 8 Exercise 2.2 Solutions – 8th Class Maths 2.2 Exercise Solutions

Question 1.
If you subtract \(\frac{1}{2}\) from a number and multiply the result by \(\frac{1}{2}\), you get \(\frac{1}{8}\). What is the number?
Answer:
Let the number = x
Now subtracting \(\frac{1}{2}\) from the number we get (x – \(\frac{1}{2}\)).
Now multiplying the result (x – \(\frac{1}{2}\)) by \(\frac{1}{2}\).
\(\frac{1}{2}\)(x – \(\frac{1}{2}\)) we get it \(\frac{1}{8}\)
∴ \(\frac{1}{2}\)(x – \(\frac{1}{2}\)) = \(\frac{1}{8}\)
Now multiply by ‘2’ on both sides.
We get
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 1
x – \(\frac{1}{2}\) = \(\frac{1}{4}\) (now transposing –\(\frac{1}{2}\) to RHS)
x = \(\frac{1}{4}+\frac{1}{2}=\frac{1+2}{4}=\frac{3}{4}\)
∴ The given number = \(\frac{3}{4}\)

Question 2.
The perimeter of a rectangular swimm- ingpool is 154 m. Its length is 2 m more than twice its breadth. What are the length and the breadth of the pool?
Answer:
Let the breadth of rectangle = x m
then twice of it = 2x m
then its length = 2 more than its twice = 2x + 2
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 2
Then Perimeter = (2x + 2) + x + (2x + 2) + x = 154
(∵ Perimeter = l + b + l + b)

Now grouping variables and constants
(2x + x + 2x + x) + (2 + 2) = 154
⇒ 6x + 4 = 154 transposing + 4 to RHS
⇒ 6x= 154 – 4= 150
⇒ 6x = 150 (dividing both sides by 6)
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 3
⇒ x = 25 m
∴ Breadth of rectangle = x = 25 m
Length of rectangle = 2x + 2
= 2(25) + 2 = 50 +2 = 52 m
∴ Length = 52 m; Breadth = 25 m

AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions

Question 3.
The base of an isosceles triangle is \(\frac{4}{3}\) cm. The perimeter of the triangle is 4\(\frac{2}{15}\)cm. What is the length of either of the remaining equal sides?
Answer:
Let △ABC is an Isosceles triangle. In which AB = AC.
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 4
Let AB = AC = x cm and base BC = \(\frac{4}{3}\) cm
Then Perimeter of △ABC = 4\(\frac{2}{15}\)
= \(\frac{15(4)+2}{15}=\frac{60+2}{15}=\frac{62}{15}\)
= \(\frac{62}{15}\)

Perimeter of △ABC
= AB + BC + AC = \(\frac{62}{15}\)
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 5
∴ Length of remaining equal sides = \(\frac{7}{5}\) cm.

Question 4.
Sum of two numbers is 95. If one exceeds the other by 15, find the numbers.
Answer:
Let the smaller number = x
Then the greater number = x + 15( ∵ exceeds by 15)
Sum of both numbers = x + (x + 15) = 95
⇒ 2x + 15,= 95
⇒ 2x = 95 – 15 = 80 (transposing + 15 to RHS)
⇒ \(\frac{2 \mathrm{x}}{2}=\frac{80}{2}\) (now dividing by 2)
⇒ x = 40
So the smaller number = 40 and
greater number = x + 15 = 40 +15 = 55

Question 5.
Two numbers are in the ratio 5:3. If they differ by 18, what are the numbers?
Answer:
Ratio of two numbers = 5:3
Let the numbers are 5x, 3x
Then the difference = 5x – 3x = 2x = 18
∴ 2x = 18 (dividing by 2)
⇒ \(\frac{2 x}{2}=\frac{18}{2}\)
⇒ x = 9
Then the number 6x = 5 (9) = 45
Other number = 3x = 3 (9) = 27
So, the given numbers are 45, 27.

Question 6.
Three consecutive integers add up to 51. What are these integers?
Answer:
Let the three consecutive integers are
x, x + 1, x + 2.
Sum of them = 51
∴ x + x + 1+ x + 2 = 51
⇒ (x + x + x) + (1+ 2) = 51
⇒ 3x + 3 = 51 (transposing +3 to RHS)
⇒ 3x = 51 – 3 = 48
⇒ 3x = 48
Dividing both sides by ‘3’,
we get = \(\frac{3 x}{3}=\frac{48}{3}\)
⇒ x = 16
then x + 1 = 16 +1 = 17 and x + 2 = 16 + 2 = 18
∴ Three consecutive integers are 16, 17, 18

Checking:
Sum of 16,17 and 18 are 16+17 + 18 = 51 (verified.)

AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions

Question 7.
The sum of three consecutive multiples of 8 is 888. Find the multiples.
Answer:
Sum of three consecutive multiples of 8 = 888.
Let one multiple of 8 = 8x (say)
Then the other two consecutive multiples would be 8(x + 1) and 8(x + 2).
Sum of the above three are
8x + 8(x + 1) + 8(x + 2) = 888
⇒ 8x + 8x + 8 + 8x + 16 = 888 (multiplicative distribution law)
⇒ (8x + 8x + 8x) + (8 + 16) = 888
⇒ 24x + 24 = 888 (transposing + 24 to RHS)
⇒ 24x = 888 – 24 = 864
∴ \(\frac{24 x}{24}=\frac{864}{24}\) (dividing by 24 on both sides)
⇒ x = 36
Then the multiples of 8,
that are 8x = 8 (36) = 288
and 8 (x + 1) = 8x + 8 = 288 + 8 = 296
and 8 (x + 2) = 8x + 16 = 288 + 16 = 304

Question 8.
Three consecutive integers are such that when they are taken in increasing order and multiplied by 2, 3 and 4 respectively, they add up to 74. Find these numbers.
Answer:
Let the 3 consecutive integers are
x, (x + 1) and (x + 2). then multiplying ‘x’ by 2
we get (x)(2) = 2x then multiplying (x + 1) by (3)
we get (x + 1) 3 = 3x + 3 then multiplying (x + 2) by ‘4’ ,
we get (x + 2) 4 = 4x + 8

Sum of the above
= (2x) + (3x + 3) + (4x + 8)
which is equal to 74.
2x + 3x + 3 + 4x + 8 = 74
⇒ (2x + 3x + 4x) + (3 + 8) = 74
⇒ 9x + 11 = 74 (transposing + 11 to RHS)
⇒ 9x = 74 – 11 = 63
⇒ 9x = 63 (dividing both sides by ‘9’ we get)
\(\frac{9 x}{9}=\frac{63}{9}\)
⇒ x = 7
∴ The given 3 consecutive integers are 7, 8, 9

Checking: 2(7) + 3(8) + 4(9)
= 14 + 24 + 36
= 74 (verified).

Question 9.
The ages of Rahul and Haroon are in the ratio 5:7. Fpur years later the sum of their ages will be 56 years. What are their present ages?
Answer:
Ratio of ages of Rahul and Haroon = 5: 7
then let age of Rahul = 5x years
and age of Haroon = 7x years.
Four years later age of Rahul
= (5x + 4) years
Four years later age of Haroon
= (7x + 4) years
Sum of their ages after four years = 5x + 4 + 7x + 4 = 56
⇒ (5x + 7x) + (4 + 4) = 56
⇒ 12x + 8 = 56 (transposing + 8 to RHS)
we get 12x = 56 – 8 = 48
⇒ 12x = 48
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 6
⇒ x = 4 years
then present age of Rahul
= 5x = 5(4) = 20 years
present age of Haroon
= 7x = 7(4) = 28 years

Checking:
12(4) + 8 = 56 ⇒ 56 = 56 (verified).

AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions

Question 10.
The number of boys and girls in a class are in the ratio 7 : 5. The number of boys is 8 more than the number of giris. What is the total class strength?
Answer:
Ratio of number of Boys and Girls = 7:5
then let the number of boys = 7x (say)
and the number of girls = 5x
From the data given
No. of boys = 8 more than no. of girls
∴ 7x = 5x + 8
⇒ 7x – 5x = 8 (transposing + 5x to LHS)
⇒ 2x = 8 (dividing both sides by 2)
⇒ \(\frac{2 x}{2}=\frac{8}{2} = 4\) = 4
∴ x = 4 then total students = Boys + Girls
= 7x + 5x = 12x = 12 (4) = 48
∴ Total class strength = 48

Question 11.
Baichung’s father is 26 years younger than Baichung’s grandfather and 29 years older than Baichung. The sum of the ages of all the three is 135 years. What is the age of each one of them?
Answer:
Let Baichung’s age = ‘P’ years then Baichung’s Father age = P + 29
(∵ Father is 29 years older) then Baichung’s grand Father age
= P + 29 + 26(v Baichung’s Father is 26 younger than grand father)
Sum of all three ages =135 years
∴ p + p + 29 + P + 29 + 26 = 135
⇒ P + P + P + 29 + 29 + 26 = 135
⇒ 3P + 84 = 135
⇒ 3P = 135 – 84 (Transposing + 84 to RHS)
⇒ 3P = 51
⇒ P = \(\frac{51}{3}\)
⇒ P = 17
So Baichung’s age =17 years
Baichung’s father age = 17 + 29 = 46 years
Baichung’s grand father age = 46 + 26
= 72 years

Checking:
17 + 46 + 72 = 135 years (verified).

Question 12.
Fifteen years from now Ravi’s age will be four times his present age. What is Ravi’s present age?
Answer:
Let Ravi’s present age = x years
After 15 years Ravi’s age will be = (x + 15) years.
From the data given After 15 years Ravi’s age
Four times of his present age
∴ (x + 15) = 4(x)
⇒ x + 15 = 4x
⇒ 15 = 4x – x (Transposing + x to RHS)
⇒ 15 = 3x (Re – writing the equation in j standard form)
⇒ 3x = 15 (dividing by 3 on both sides)
⇒ x = \(\frac{15}{3}\),
So Ravi present age = 5 year

Checking: After 15 years Ravi’s age
= 5 + 15 = 20 = 4(5) (verified)

Question 13.
A rational number is such that when you multiply it by \(\frac{5}{2}\) and add \(\frac{2}{3}\) to the product, you get \(\frac{-7}{12}\). What is the number?
Answer:
Let the number = ‘N’
When you multiply it by \(\frac{5}{2}\);
you get = (N)\(\frac{5}{2}=\frac{5 \mathrm{~N}}{2}\)
By adding \(\frac{2}{3}\) to the product,
we get \(\frac{5 N}{2}+\frac{2}{3}\)
then the result we get = \(\frac{-7}{12}\)
AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions 7
∴ The given number = \(\frac{-1}{2}\)

Checking: Number = \(\frac{-1}{2}\)
Multiplying \(\frac{5}{2}=\frac{-1}{2} \times \frac{5}{2}=\frac{-5}{4}\)
Adding \(\frac{2}{3}\frac{3(-5)+4(2)}{12}=\frac{-15+8}{12}\) we get \(\frac{-5}{4}+\frac{2}{3}\)
= \(\frac{3(-5)+4(2)}{12}=\frac{-15+8}{12}\)
= \(\frac{-7}{12}\)(verified)

AP 8th Class Maths 2nd Chapter Linear Equations in One Variable Exercise 2.2 Solutions

Question 14.
Lakshmi is a cashier in a bank. She has currency notes of denominations ₹ 100, ₹ 50 and ₹ 10, respectively. The ratio of the number of these notes is 2:3:5. The total cash with Lakslimi is ₹ 4,00,000. How many notes of each denomination does she have?
Answer:
Ratio of currency note of denomination ₹ 100, ₹ 50, ₹ 10 = 2: 3: 5
So let the number of 100/- notes = 2x
Then the total value of 100 rupee notes in 2x number = (2x) (100)
= 200 x rupees …………(1)
Now let the number of ₹ 50/- notes = 3x (∵ 2 : 3 : 5 ratio)
Then the total value of 50 rupee notes in 3x number = (3x) (50)
= 150x rupees …….(2)
Now let the number of 10/- notes = 5x (∵ 2 : 3 : 5 ratio)
Then the total value of 10 rupee notes in 5x number = (5x) (10)
= 50x rupees …….(3)
∴ Total cash with Lakshmi = 4,00,000/-
From the above 200x + 150x + 50x = 4,00,000/-
⇒ 400x = 4,00,000/-
(dividing by 400 on both sides)
⇒ x = \(\frac{4,00,000}{400}\) = 1000
∴ Denomination of notes = 100 rupees notes = 2x = 2(1000) = 200
50 rupee notes = 3x = 3(1000) = 3000
10 rupee notes = 5x = 5 (1000) = 5000

Checking:
Value of 100 rupees denomination = (100) (2000) = 2,00,000
Value of 50 rupees denomination
= 50(3000)= 1,50,000
Value of 10 rupees denomination
= 10 (5000) = 50,000
Total = 4,00,000
Herice verified.

Question 15.
I have a total of ₹ 300 in coins of denomination ₹ 1, ₹ 2 and ₹ 5. The number of ₹ 2 coins is 3 times the number of ₹ 5 coins. The total number of coins is 160. How many coins of each denomination are with me?
Answer:
Among the coins
let the number of 5 rupee coins = x (Say)
Then the number of 2 rupee coins = 3x (∵ 3 times to 5 rupee coins)
Rest of coins are 1 rupee coins.
Given that total number of coins = 160
∴ 1 rupee coins would be 160 – no. of (5 rupee coins + 2 rupee coins)
= 160 – (x + 3x) = 160 – 4x
Now,
the value of 5 rupee coins = 5 × its number = 5(x) = 5x /- rupees
The value of 2 rupee coins = 2 × its number = 2(3x) = 6x /- rupees
The value of 1 rupee coins = 1 × its number = 1(160 – 4x)= 160-4x
Value of total ₹ 1, ₹ 2, ₹ 5. coins
= 300 rupees
So from above 5x + 6x + 160 – 4x = 300
⇒ (5x + 6x – 4x) + 160 = 300
⇒ 7x = 300 – 160 (Transposing + 160 to RHS)
⇒ 7x = 140 (dividing by 7 on both sides)
⇒ \(\frac{7 x}{7}=\frac{140}{7}\) = 20
∴ x = 20
Then number of ₹ 5 coins = x = 20 …….. (1)
Then number of ₹ 2 coins = 3x = 3(20) = 60 ……….(2)
Then number of ₹ 1 coins = 160 – 4 (20) = 80…… (3)

Checking:
Value of 5 rupee coins = 20 × 5 = 100
Value of 2 rupee coins = 60 × 2 = 120
Value of 1 rupee coins = 80 × 1 = 80
Total Value = 100 + 120 + 80 = 300
Hence verified.

Question 16.
The organisers of an essay competition decide that a winner in the competition gets a prize of ₹ 100 and a participant who does not win gets a prize of ₹ 25. The total prize money distributed is ₹ 3,000. Find the number of winners, if the total number of participants is 63.
Answer:
The total participants = 63
Let the number of winners = x (say)
Then the number of loosers = 63 – x
So cost of prize to each winner = 100/-
Then cost of total winners
= (100) (x) = 100x rupees ……….(1)
Cost of prize to each looser = 25 rupees
The cost of prizes to the loosers
= (63 – x) (25)
= (63) (25) – x (25)
= (1575 – 25x) rupees ……..(2)
Total prize money distributed = ₹ 3000/-
∴ (1) – (2) = ₹ 3000/-
100x + 1575 – 25x = ₹ 3000
(100x – 25x) + 1575 = ₹ 3000 (Transposing + 1575 to RHS)
75x = 3000 – 1575 = 1425
∴ x = \(\frac{1425}{75}\) = 19
∴ So total number of winners =19 and number of looser = 63 – 19 = 44

Checking:
Prize for winner @100/- each = 19 × 100 = 1900
Prize for looser @ 25/- each = 44 × 25= 1100
Total Prize Amount = 1900 + 1100 = 3000
Hence verified.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

Thoroughly analyzing AP Inter 2nd Year Maths 2A Model Papers and TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu Medium helps students identify their strengths and weaknesses.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

Time: 3 Hours
Maximum Marks: 75

గమనిక : ఈ ప్రశ్నాపత్రంలో A, B, C అనే మూడు విభాగాలు ఉన్నాయి.

Section – A 10 × 2 = 20

I. అతిస్వల్ప సమాధాన తరహా ప్రశ్నలు.

  1. అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయండి.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు రెండు మార్కులు.

ప్రశ్న 1.
Z = (cos θ, sin θ) అయితే (Z – \(\frac{1}{Z}\) ని కనుక్కోండి.
సాధన:
Z = (cos θ, sin θ)
⇒ Z = cos θ + i sin θ
\(\frac{1}{Z}\) = \(\frac{1}{(\cos \theta+i \sin \theta)}\) = cos θ – i sinθ
Z – \(\frac{1}{Z}\) = (cos + i sin θ) (cos – i sin θ)
= cos θ + i sin – cos + i sin θ
= 2i sin θ.
∴ Z – \(\frac{1}{Z}\) = 2i sin θ.

ప్రశ్న 2.
Z = x + iy, |Z| = 1, అయితే Z యొక్క బిందు పథాన్ని కనుక్కోండి.
సాధన:
Z = x + iy
|Z| = 1
⇒ \(\sqrt{x^2+y^2}\) = 1
⇒ x2 + y2 = 1
Z యొక్క బిందు పథము
∴ x2 + y2 = 1.

ప్రశ్న 3.
ఏకకపు (ఒకటి) ఘనమూలాలు I, W, W2 అయితే (1 – W + W2)3 విలువ కనుక్కోండి.
సాధన:
1 (ఏకకపు) ఘనమూలాలు 1, W, W2 కావున
∴ 1 + W + W2 = మరియు W3 = 1
(1 – W + W2)3 = (- W – W)3 = (-2W)3 = -8W3 = -8(1) = -8
∴ (1 – W + W2)3 = – 8.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 4.
x2 + x – 12 ≤ 0 యొక్క సాధన సమితిని బీజీయ పద్ధతి ద్వారా కనుక్కోండి.
సాధన:
x2 + x – 12 ≤ 0
⇒ x2 + 4x – 3x – 12 ≤ 0
⇒ x(x + 4) – 3(x + 4) ≤ 0
⇒ (x + 4) (x – 3) ≤ 0
⇒ x ∈ [-4, 3]
∴ x2 + x – 12 ≤ 0 కు సాధన సమితి [-4, 3].

ప్రశ్న 5.
4x3 – 6x2 + 7x + 3 = 0 మూలాలు α, β, γ అయితే αβ + βγ + γα విలువను కనుక్కోండి.
సాధన:
4x3 – 6x2 + 7x + 3 = 0 …….. (1)
(1) యొక్క మూలాలు α, β, γ కావున
∴ αβ + βy + yα = s2 = \(\frac{7}{4}\).

ప్రశ్న 6.
6 వేర్వేరు రంగుల పూసలతో, ఎన్ని రకాలుగా గొలుసులు తయారుచేయవచ్చు ?
సాధన:
The number of ways of preparing a chain with 6 different colomed beads = \(\frac{1}{2}\) (n – 1)!
= \(\frac{1}{2}\) (6 – 1)!
= \(\frac{1}{2}\) (5) !
= \(\frac{1}{2}\) (120)
= 60.

ప్రశ్న 7.
nC4 = 210 అయితే n విలువను కనుక్కోండి.
సాధన:
nC4 = 210
⇒ \(\frac{n(n-1)(n-2)(n-3)}{4!}\) = 5.6.7
⇒ n(n – 1) (n-2) (n – 3) = 24.5.6.7
= 7.8.9.10
= 10.9.8.7.
∴ n = 10.

ప్రశ్న 8.
(2x + 3y + z)7 విస్తరణలోని పదాల సంఖ్యను కనుక్కోండి.
సాధన:
(2x + 3y + z)7 విస్తరణలోని పదాల సంఖ్య
= \(\frac{(7 + 1)(7 + 2)}{2}\)
= \(\frac{8.9}{2}\) = 36.

ప్రశ్న 9.
5, 12, 3, 18, 6, 8, 2, 10 దత్తాంశానికి విస్తృతి కనుక్కోండి.
సాధన:
అవర్గీకృత దత్తాంశం 5, 12, 3, 18, 6, 8, 2, 10
మధ్యమము \(\bar{z}\) = \(\frac{5+12+3+18+6+8+2+10}{8}\)
= \(\frac{64}{8}\) = 8
విస్తృతి a2 = \(\frac{1}{8}\) [(5 – 8)2 + (12 – 8)2 + (3 – 8)2 + (18 – 8)2 + (6 – 8)2 + (8 – 8)2 + (2 – 8)2 + (10 – 8)]2
= \(\frac{1}{2}\) [9 + 16 + 25 + 100 + 4 + 0 + 36 + 4]
= \(\frac{1}{8}\) (194)
= 24.25.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 10.
ఒక ద్విపద విభాజనం అంకమధ్యమం, విస్తృతి వరుసగా 4, 3. ఆ విభాజనాన్ని సందానించి, P(x ≥ 1) ని కనుక్కోండి.
సాధన:
n, p లు పరామితులుగా x ద్విపద విభాజనాన్ని పాటిస్తుంది.
Let x follows a binomial distribution with parameters n and p.
మధ్యమము = np = 4 ……. (1)
విస్తృతి = npq = 3
\(\frac{n p q}{n p}\) = \(\frac{3}{4}\) ⇒ q = \(\frac{3}{4}\).
p = 1 – q = 1 – \(\frac{3}{4}\) = \(\frac{1}{4}\).
(1) నుండి
n (\(\frac{1}{4}\)) = 4 ⇒ n = 16.
p(x ≥ 1) = 1 – p(x = 0)
= 1 – 16Co(\(\frac{1}{4}\))0 (\(\frac{3}{4}\))16 – 0
= 1 – (\(\frac{3}{4}\))16.

Section – B 5 × 4 = 20

II. స్వల్ప సమాధాన తరహా ప్రశ్నలు.

  1. ఏవైనా అయిదు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు నాలుగు మార్కులు.

ప్రశ్న 11.
x + iy = \(\frac{1}{1+\cos θ+i \sin θ}\) అయితే 4x2 – 1 = 0 అని చూపండి.
సాధన:
x + iy = \(\frac{1}{1+\cos θ+i \sin θ}\)
= \(\frac{1}{2 \cos ^2 \frac{\theta}{2}+i .2 \sin \frac{\theta}{2} \cos \frac{\theta}{2}}\)
= \(\frac{1}{2 \cos ^2 \frac{\theta}{2}\left(\cos \frac{\theta}{2}+i \sin \frac{\theta}{2}\right)}\)
= \(\frac{1}{2 \cos \frac{\theta}{2}}\left(\cos \frac{\theta}{2}-i \sin \frac{\theta}{2}\right)\)
= \(\frac{1}{2}\) – i\(\frac{1}{2}\) tan \(\frac{\theta}{2}\)
ఇరువైపులా వాస్తవ భాగాలను పోల్చగా
x = \(\frac{1}{2}\)
⇒ x2 = \(\frac{1}{4}\)
⇒ 4x2 = 1
⇒ 4x2 – 1 = 0.

ప్రశ్న 12.
c2 ≠ ab అయితే (c2 – ab)x2 – 2(a2 – bc)x + (b2 – ac) = 0 సమీకరణం మూలాలు సమానమైతే అప్పుడు a3 + b3 + c3 = 3 abc లేదా a = 0 అని చూపండి.
సాధన:
(c2 – ab) x2 – 2 (a2 – bc) x + (b2 – ac) = 0 ……… (1)
(1) కు సమాన మూలాలు కావున
∴ 4(a2 – bc)2 – 4(c2 – ab) (b2 – ac) = 0
⇒ (a2 – bc)2 – (c2 – ab) (b2 – ac) = 0
⇒ a4 – 2a2bc + b2c2 – (b2c2 – ac3 + ab3 – a2bc = 0
⇒ a4 – 2a2bc + b2c2 – b2c2 + ac3 + ab3 – a2bc = 0
⇒ a4 + ab3 + ac3 – 3a2bc = 0.
⇒ a(a3 + b3 + c3 – 3abc) = 0
⇒ a = 0 (లేదా) a3 + b3 + c3 – 3abc = 0
⇒ a = 0 (లేదా) a3 + b3 + c3 = 3abc.

ప్రశ్న 13.
MASTER పదంలోని అక్షరాలను ప్రస్తావించడం వల్ల వచ్చే పదాలను నిఘంటువు క్రమంలో రాస్తే ఆ వరసలో MASTER పదము యొక్క కోటిని కనుక్కోండి.
సాధన:
REMAST పధంలోని అక్షరాల నిఘంటువు క్రమంలో వ్రాయగా A, E, M, R, S, T
A తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 5! = 120
E తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 5! = 120
MAE తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 3! = 6
MAR తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 3! = 6
MASE తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 2! = 2
MASR తో మొదలయ్యే పదాల సంఖ్య 2! = 2
తర్వాత పదం MASTER = 1
∴ MASTER పదం యొక్క కోటి = 120 + 1.20 + 6 + 6 + 2 + 2 + 1 = 257

ప్రశ్న 14.
\(\frac{4 n C_{2 n}}{2 n C_n}\) = \(\frac{1.3 .5 \ldots(4 n-1)}{\{1.3 .5 . \ldots(2 n-1)\}^2}\) అని చూపండి.
సాధన:
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 1

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 15.
\(\frac{x^3}{(x-a)(x-b)(x-c)}\) ను పాక్షిక భిన్నాలుగా విడగొట్టండి.
సాధన:
\(\frac{x^3}{(x-a)(x-b)(x-c)}\)
= 1 + \(\frac{A}{x-a}\) + \(\frac{B}{x-b}\) + \(\frac{C}{x-a}\) అనుకొనుము
⇒ x3 = A (x – b) (x – c) + B (x – a) (x – c) + C (x – a) (x – b) + (x – a) (x – b) (x – c)
x = a వ్రాయగా,
a3 = A(a – b) (a – c)
⇒ A = \(\frac{a^3}{(a-b)(a-c)}\)
x = b వ్రాయగా
b3 = B(b – a) (b – c)
∴ B = \(\frac{b^3}{(b-a)(b-c)}\)
x = c వ్రాయగా
c3 = C(c – a) (c – b)
C = \(\frac{c^3}{(c-a)(c-b)}\)
∴ \(\frac{x^3}{(x-a)(x-b)(x-c)}\) = 1 + \(\frac{x^3}{(a-b)(a-c)(x-a)}\) + \(\frac{b^3}{(b-a)(b-c)(x-b)}\) + \(\frac{c^3}{(c-a)(c-b)(x-c)}\)

ప్రశ్న 16.
ఒక కాంట్రాక్టరు రోడ్డు కాంట్రాక్టును పొందే సంభావ్యత \(\frac{2}{3}\), భవనం కాంట్రాక్టును పొందే సంభావ్యత \(\frac{5}{9}\) కనీసం ఒక కాంట్రాక్టునైనా పొందే సంభావ్యత \(\frac{4}{9}\) అతడు రెండు కాంట్రాక్టులను పొందే సంభావ్యతను కనుక్కోండి.
సాధన:
ఒక కాంట్రాక్టరు రోడ్డు కాంట్రాక్టును పొందే ఘటనను A అని మరియు భవనం కాంట్రాక్టుకు పొందే ఘటనను B అని అనుకొనుము.
∴ P(A) = \(\frac{2}{3}\), P(B) = \(\frac{5}{9}\) మరియు
P(A ∪ B) = \(\frac{4}{5}\)
సంభావ్యతల సంకలన సిద్ధాంతంననుసరించి
P(A ∪ B) = P(A) + P(B) – P(A ∩ B)
= P(A ∩ B) = P(A) + P(B) = P(A ∪ B)
= \(\frac{2}{3}\) + \(\frac{5}{9}\) – \(\frac{4}{5}\)
= \(\frac{30 + 25 – 36}{45}\)
= \(\frac{19}{45}\)
∴ కాంట్రాక్టరు రెండు కాంట్రాక్టులను పొందే సంభావ్యత = \(\frac{19}{45}\)

ప్రశ్న 17.
75% సందర్భాలలో A నిజం మాట్లాడతాడు. 80% సందర్భాలలో B నిజం మాట్లాడ తాడు. ఒక సంఘటన గురించి వారు చెప్పే విషయం పరస్పరం విభేదించ డానికి సంభావ్యత ఎంత ?
సాధన:
A, B లు ఒక ఘటన గురించి నిజము చెప్పే ఘటనను వరుసగా E1, E2 అనుకొనుము.
∴ P(E1) = \(\frac{75}{100}\) = \(\frac{3}{4}\)
P(\(E_1^c\)) = 1 – \(\frac{3}{4}\) = \(\frac{1}{4}\)
∴ P(E2) = \(\frac{80}{100}\) = \(\frac{4}{5}\) P(\(E_2^c\)) = 1 – \(\frac{4}{5}\) = \(\frac{1}{5}\)
ఒక ఘటన గురించి వారు చెప్పే విషయం పరస్పరం విభేదించే విధాలుగా ఘటనను E అనుకొనిన అవి రెండు విధాలుగా పరస్పరము వివర్జితాలై ఉంటాయి.
i) A నిజము చెప్పటం మరియు B అబద్ధం చెప్పటం
ii) A అబద్ధం చెప్పటం మరియు B నిజం చెప్పటం
∴ P(E) = P(E1 ∩ \(E_2^c\)) + P(E\(E_1^c\) ∩ E2)
= P(E1). P(\(E_2^c\)) + P(\(E_1^c\)) . P(E2)
= (\(\frac{3}{4}\)) (\(\frac{1}{5}\)) + (\(\frac{1}{4}\)) (\(\frac{4}{5}\))
= \(\frac{3}{20}\) + \(\frac{4}{20}\) = \(\frac{7}{20}\).

Section – C 5 × 7 = 35

III. దీర్ఘ సమాధాన తరహా ప్రశ్నలు.

  1. ఏవైనా అయిదు ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు ఏడు మార్కులు.

ప్రశ్న 18.
n పూర్ణాంకం Z = cis θ, (θ ≠ (2n + 1)\(\frac{\pi}{2}\)) అయితే \(\) = i tan θ అని చూపండి.
సాధన:
Z = cosθ + i sinθ
Z2n = (cos θ + i sin θ)2n
= cos 2nθ + i sin 2nθ.
Z2n – 1 = cos 2nθ + i sin 2nθ – 1
= 1 – 2 sin2 nθ + i . 2 sin nθ cos nθ
= -2 sin2 nθ + 2i sin nθ cos nθ
= 2i2 sin2 nθ + 2i sin nθ cos nθ
= 2i sin nθ (i sin nθ + cos nθ)
= 2i sin nθ (cos nθ + i sin nθ).
Z2n + 1 = cos 2nθ + i sin 2n θ + 1
= 2 cos2nθ – 1 + i 2 sin nθ cos nθ + 1.
= 2 cos2 nθ + i 2 sin nθ cos nθ
= 2 cos nθ (cos nθ + i sin nθ)
∴ \(\frac{z^{2 n}-1}{z^{2 n}+1}\) = \(\frac{2 i \sin n \theta(\cos n \theta+i \sin n \theta)}{2 \cos n \theta(\cos n \theta+i \sin n \theta)}\)
= \(\frac{i \sin n \theta}{\cos n \theta}\)
= i tan nθ.
∴ \(\frac{z^{2 n}-1}{z^{2 n}+1}\) = i tan nθ.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 19.
x4 + x3 – 16x2 – 4x + 48 = 0 సమీకరణం రెండు మూలాల లబ్దం 6 అయితే, సమీకరణాన్ని సాధించండి.
సాధన:
x4 + x3 – 16x2 – 4x + 48 = 0 సమీకరణం మూలాల α, β, γ, δ.
అనుకొనుము.
అనుకొనుము αβ = 6.
s1 = α + β + γ + δ = -1 → (1)
s2 = αβ + αγ + αδ + βγ + βδ + γδ = -16 → (2)
s3 = αβγ + γβδ + αγδ + βγδ = 4 → (3)
s4 = αβγδ = 48
⇒ 6 γδ = 48
⇒ γδ = 8
(3) నుండి ⇒ 6γ + 68 + δα + δβ = 4
⇒ 6(α + β + γ + δ) + 2α + 2β = 4
⇒ 6(-1) + 2α + 2β = 4
⇒ 2α + 2β = 10
⇒ α + β = 5
(1) నుండి ⇒ 5 + γ + δ = – 1
= γ + δ = -6
α + β = 5, αβ = 6 ⇒ α = 2, β = 3
γ + δ = -6, γδ = 8 ⇒ γ = -2, δ = −4
∴ 2, 3, -2, -4.

ప్రశ్న 20.
(1 + x)n విస్తరణలో 3 వరుస ద్విపద గుణకాలు 36, 84, 126 అయితే n విలువ కనుక్కోండి.
సాధన:
(1 + x)n విస్తరణలో 3 వరుస గుణకాలు nCr – 1, nCr nCr + 1 అనుకొనుము.
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 2
⇒ 9r + 15 = 14r
⇒ 5r = 15
⇒ r = 3
(4) నుండి
\(\frac{n-3+1}{3}\) = \(\frac{7}{3}\)
3n – 6 = 21
3n = 27
∴ n = 9.

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 21.
x = \(\frac{1}{5}\) + \(\frac{1.3}{5.10}\) + \(\frac{1.3.5}{5.10.15}\) + ……. ∞ అయితే 3x2 + 6x విలువ కనుక్కోండి.
సాధన:
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 3
= (\(\frac{5}{3}\))1/2
(x + 1)2 = \(\frac{5}{3}\)
x2 + 2x + 1 = \(\frac{5}{3}\)
3x2 + 6x + 3 = 5
⇒ 3x2 + 6x = 2.

ప్రశ్న 22.
క్రింది దత్తాంశానికి మధ్యమం నుంచి మధ్యమ విచలనాన్ని కనుక్కోండి.
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 4
సాధన:
ఇచ్చిన దత్తాంశానికి ఇప్పుడు క్రింది పట్టిక తయారు నిర్మిద్దాం.
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 5
ఇచ్చట N = 40 = Σfi
Σfixi = 320
అంక మధ్యమము \(\bar{x}\) = \(\frac{1}{N}\) Σ fixi = \(\frac{320}{40}\) = 8
పట్టిక నుండి Σ fi |xi – \(\bar{x}\)| = 140
మధ్యమం నుంచి మధ్యమ విచలనం = \(\frac{1}{N}\) Σ fi |xi – \(\bar{x}\)|
= \(\frac{1}{40}\) (140)
= 3.5.

ప్రశ్న 23.
I, II, III అంకెలను కలిగిన మూడు పెట్టెలలో క్రింది విధంగా బంతులు ఉన్నాయి.

తెల్లనివి నల్లనివి ఎర్రనివి
I 1 2 3
II 2 1 1
III 4 5 3

ఒక పెట్టెను యాధృచ్ఛికంగా ఎంపిక చేసి, దాని నుంచి ఒక బంతిని తీశారు. అది ఎర్రనిది అయితే, అది పెట్టె – II నుంచి తీయగల సంభావ్యతను కనుక్కోండి.
సాధన:
I, II, III అంకెలను కలిగిన పెట్టెలను ఎన్నుకొనే ఘటనలు వరుసగా B1, B2, B3 అనుకొనుము.
∴ P(B1) = P(B2) = P(B3) = \(\frac{1}{3}\)
P(\(\frac{R}{B_1}\)) = ఎన్నుకొన్న మొదటి పెట్టె నుండి ఎర్రబంతి కావడానికి సంభావ్యత
= \(\frac{3}{6}\)
P(\(\frac{R}{B_2}\)) = ఎన్నుకొన్న రెండవ పెట్టె నుండి ఎర్రబంతి కావడానికి సంభావ్యత
= \(\frac{1}{4}\)
P(\(\frac{R}{B_3}\)) ఎన్నుకొన్న మూడవ పెట్టె నుండి ఎర్రబంతి కావడానికి సంభావ్యత
= \(\frac{3}{12}\)
ఒక పెట్టె యాదృచ్ఛికంగా ఎంపిక చేసి, దాని నుంచి ఒకటి తీయగా అది ఎర్రనిది అయితే, అది పెట్టె II నుంచి తీయగల సంభావ్యత
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 6

TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu

ప్రశ్న 24.
ఒక పాచికను దొర్లించారు. దాని ముఖంపై కనబడే సంఖ్య X యొక్క అంకమధ్యమం విస్తృతిలను కనుక్కోండి.
సాధన:
శాంపిల్ ఆవరణము S అనుకొనుము మరియు ఒక పాచికను దొర్లించినపుడు దాని ముఖంపై కనబడే సంఖ్య X అనుకొనుము.
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 7
అంకమధ్యమము μ = 1 P(X = 1) + 2 P(X = 2) + 3 P(X = 3) + 4 P(X = 4) + 5 P(X = 5) + 6 P(X = 6)
TS Inter 2nd Year Maths 2A Question Paper March 2019 in Telugu 8

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

Teachers often recommend practicing with AP 10th Class Biology Model Papers Set 6 in Telugu Medium to enhance exam readiness.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

Time: 2 Hours
Maximum Marks: 50

సూచనలు :

  1. ఈ ప్రశ్నాపత్రంలో 4 విభాగాలు మరియు 17 ప్రశ్నలు ఉండును.
  2. III వ విభాగం నందు కేవలం 12వ ప్రశ్నకు మాత్రమే మరియు IV వ విభాగం నందు గల అన్ని ప్రశ్నలకు అంతర్గత ఎంపిక కలదు.
  3. 2 గంటల సమయంలో, 15 నిమిషాల సమయం ప్రశ్నపత్రం చదువుటకై కేటాయింపబడినది.
  4. అన్ని సమాధానములు మీకివ్వబడిన సమాధాన పత్రంలోనే రాయవలెను.
  5. అన్ని సమాధానములు స్పష్టంగాను, గుండ్రంగాను రాయవలెను.

విభాగము – I 8 × 1 = 8 మా.

  1. అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయుము.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు 1 మార్కు.

ప్రశ్న 1.
కిరణజన్య సంయోగ క్రియకు కావలసిన కారకాలు ఏవేవి ?
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగ క్రియకు నాలుగు కారకాలు అవసరమవుతాయి.

  1. సూర్యకాంతి
  2. నీరు
  3. కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
  4. హరితరేణువు

ప్రశ్న 2.
దారువు, ప్రసరణ కణజాలానికి మధ్యగల సారూప్యతను రాయండి.
జవాబు:
దారువు, పోషక కణజాలాలు రెండూ మొక్కలలో నీరు, పోషకాల ప్రసరణకు సహాయపడతాయి. వీటిని ప్రసరణ కణజాలం అని అంటారు.

ప్రశ్న 3.
రెండు మూత్రపిండాలు చెడిపోతే జరిగే పర్యవసానాలు రాయండి.
జవాబు:
రెండు మూత్రపిండాలు పూర్తిగా చెడిపోతే శరీరంలోని వ్యర్థాలు విసర్జితం కావు. అవి రక్తంలో పేరుకొనిపోయి శరీరానికి హాని కలుగచేస్తాయి.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

ప్రశ్న 4.
ప్రతీకార చర్యలో వెన్నుపాము పాత్రను ఎలా అభినందిస్తావు ?
జవాబు:
వెన్నుపాము శరీరానికి ఆధారాన్ని ఇవ్వడమే కాకుండా శరీరభాగాల నుంచి వచ్చే సమాచారాన్ని మెదడుకు చేరుస్తుంది. అకస్మాత్తుగా చర్యలకు వెంటనే ప్రతిస్పందనలను చూపుతుంది. అలా మనల్ని రక్షిస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
మానవ శుక్రకణం యొక్క చిత్రం గీయండి.
జవాబు:
AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 1

ప్రశ్న 6.
క్రింది పట్టికను దేనిని తెలియజేస్తుంది ?
AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 2
జవాబు:
ఇది మెండల్ ఏక సంకర సంకరీకరణను తెలుపుతుంది.

విభాగము – II 4 × 2 = 8 మా.

సూచనలు :

  1. క్రింది ప్రశ్నలన్నింటికి సమాధానములు వ్రాయుము.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు 2 మార్కులు.

ప్రశ్న 7.
ఆహారపు గొలుసు నుంచి ఉత్పత్తిదారులను తొలగిస్తే ఏమవుతుంది ?
జవాబు:

  1. ఆహారపు గొలుసులో ఉత్పత్తిదారులు మొదటి పోషకస్థాయిని చూపుతాయి.
  2. ఉత్పత్తిదారులు స్వయంగా ఆహారాన్ని తయారుచేసుకునే స్వయంపోషకాలు. దీనిపై ఇతర జీవులు ఆధారపడతాయి.
  3. ఉత్పత్తిదారులను తొలగిస్తే ఆహారగొలుసులోని మిగిలిన పోషకస్థాయిలు కనుమరుగవుతాయి.

ప్రశ్న 8.
ఈ క్రింది పై (Pie) చార్టును విశ్లేషించి దిగువనీయబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 3
1) శిలాజ ఇంధనాలను గుర్తించండి.
జవాబు:
బొగ్గు, సహజవాయువు, నూనెలు.

2) వ్యర్థాలను ప్రధాన ఇంధన వనరులుగా భవిష్యత్తులో ఎందుకు అభివృద్ధి చేసుకోవాలి ?
జవాబు:
భవిష్యత్ , శిలాజ ఇంధనాలు తరిగిపోవచ్చు కనుక ప్రత్యామ్నాయ ఇంధనముగా వ్యర్థాలను భవిష్యత్తులో ఉపయోగించవచ్చును.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

ప్రశ్న 9.
ఆహారవాహికలో శ్లేష్మం లేకపోతే ఏం జరుగుతుంది ?
జవాబు:

  1. పెరిస్టాలిటిక్ చలనముకు అవరోధం ఏర్పడును.
  2. ఆహారపు బోలస్, జారడంకు కష్టమగును.
  3. ఆహారం మ్రింగడం కష్టతరమగును.
  4. ఆహారవాహిక గోడలు దెబ్బతినును.
  5. వివిధ గాఢతలు గల ఆహార పదార్థాల నుండి ఆహారవాహిక రక్షించబడదు.

ప్రశ్న 10.
అంటుకట్టుట వలన కలిగే ఉపయోగాలు ఏమిటి ?
జవాబు:

  1. అంటుకట్టుట చాలా సులభమైన పద్ధతి. ఎలాంటి శాస్త్రీయ జ్ఞానం అవసరం లేదు.
  2. రెండు వేర్వేరు లక్షణాలను కలిపి మరింత మేలైన లక్షణాలు గల మొక్కను ఏర్పరచవచ్చును.
  3. ఈ పద్ధతి ద్వారా త్వరగా మొక్కలను ఏర్పరచవచ్చును.

విభాగము – III 5 × 4 = 20 మా.

సూచనలు :

    1. క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయుము.
  1. ప్రతి ప్రశ్నకు 4 మార్కులు.

ప్రశ్న 11.
రంగయ్యకు ఆరోగ్యం సరిగా లేదు. డాక్టర్ నిర్వహించిన పరీక్షల్లో క్రింది ఫలితాలు వచ్చాయి. పట్టికను విశ్లేషించండి. కింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

పరీక్షలు ప్రస్తుతం ఉన్నది సాధారణ స్థాయి
రక్తపరీక్ష
1. రక్తపీడనం (బి.పి.) 160/90 120/80
2. గ్లూకోజ్ (ఆహారం తినక ముందు) 120 60 – 100
3. గ్లూకోజ్ (ఆహారం తిన్న తర్వాత) 220 160 – 180
4. బైలిరూబిన్ 1.0 0.1 – 0.8
మూత్రపరీక్ష
1. 24 గంటల ప్రోటీన్లు 150 మి.గ్రా. 100 మి.గ్రా.
2. సోడియం 140 125 – 250

అ) రంగయ్యకు చక్కెర వ్యాధి ఉన్నది అని ఎలా చెప్పవచ్చు ?
ఆ) బైలిరూబిన్ గురించి తెలుసుకోవడానికి ఏ పరీక్షలు నిర్వహించాలి ?
ఇ) పై నివేదిక ఆధారంగా నీవేం గ్రహించావు ?
ఈ)పై నివేదిక ఆధారంగా డాక్టరును నీవు ఏ ఏ ప్రశ్నలు అడుగుతావు ?
జవాబు:
అ) ఆహారం తినకముందు సాధారణ చక్కెర స్థాయి (గ్లూకోజ్) 60 – 100 మధ్య ఉండాలి. కాని రంగయ్యకు చక్కెర స్థాయి ఆహారం తినకముందు 120 ఉన్నది. ఆహారం తిన్న తర్వాత గ్లూకోజు సాధారణ స్థాయి 160 180 మధ్య ఉండాలి. కాని రంగయ్యకు 220గా ఉన్నది. రెండు సందర్భాలలోను గ్లూకోజు స్థాయిలు రక్తం నందు ఎక్కువగా ఉండుట వలన రంగయ్యకు చక్కెర వ్యాధి ఉన్నట్లు చెప్పవచ్చు.

ఆ) బైలిరూబిన్ గురించి తెలుసుకోవడానికి రక్తపరీక్ష చేయాలి.

ఇ) పై నివేదిక ఆధారంగా రంగయ్యకు అధిక రక్త పీడనము, చక్కెర వ్యాధి ఉన్నదని, రక్తం నందు 24 గంటల ప్రోటీను స్థాయి కూడా ఎక్కువగా ఉన్నదని తెలియుచున్నది. మూత్రం నందు సోడియం స్థాయి సాధారణముగానే ఉన్నదని తెలియుచున్నది. రక్తం నందు పరిమాణం సాధారణ స్థాయి కంటే హెచ్చుగా నున్నది.

ఈ)

  1. చక్కెర వ్యాధి వలన కలిగే నష్టాలు ఏమిటి ?
  2. చక్కెర వ్యాధి కలుగుటకు కారణమేది ?
  3. రక్తంలో గ్లూకోజు స్థాయిలను నియంత్రించు హార్మోను ఏది ? –
  4. అధిక రక్త పీడనము ఎందువలన కలుగుతుంది ?
  5. అధిక రక్త పీడనము వలన కలిగే అనర్థాలు ఏమిటి ?
  6. మూత్రం నందు 24 గంటల ప్రోటీను ఎక్కువైతే ఏం జరుగుతుంది ?
  7. మన శరీరానికి సోడియం ఏ విధంగా అవసరం అవుతుంది ?
  8. బైలిరూబిన్ వర్ణక స్థాయి రక్తమునందు ఎక్కువ అయితే కలిగే అనర్థాలు ఏమిటి ?

ప్రశ్న12.
క్రింది పటములలో ఒక పటము గీసి, భాగాలను వ్రాయండి.
A) శ్వాసక్రియా మార్గాన్ని తెలియజేసే బొమ్మ గీసి, భాగాలు గుర్తించండి.
జవాబు:
AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 4
(లేదా)
B) మానవుని విసర్జక వ్యవస్థ పటం గీచి భాగాలను గుర్తించండి.
జవాబు:
AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 5

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

ప్రశ్న 13.
కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ మరియు పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ మధ్యగల భేదాలు ఏవి ?
జవాబు:

కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ
1. మెదడు, వెన్నుపామును కలిపి కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ అంటారు. 1. కపాలనాడులు, వెన్నునాడులను కలిపి పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ అంటారు.
2. ఇవి శరీరంలో మధ్య (కేంద్ర) ప్రాంతంలో అమరి ఉంటాయి. 2. ఇవి శరీర మధ్య ప్రాంతం నుండి ప్రక్కలకు విస్తరిస్తాయి.
3. ఇవి నాడీవ్యవస్థలో కీలకమైనవి ప్రధానపాత్ర పోషిస్తాయి. 3. ఇవి కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థకు అనుబంధంగా సహాయకంగా పనిచేస్తాయి.
4. సమాచార విశ్లేషణకు, ప్రతిచర్యల ఆదేశాలకు ప్రాధాన్యత నిస్తాయి. 4. సమాచార రవాణాలో ప్రధానంగా పాల్గొంటాయి.

ప్రశ్న 14.
సహజ వనరులను సద్వినియోగం చేసుకోడమే దేశానికి మనం చేసే సేవ అని చెప్పవచ్చు. దీనిని నీవు సమర్థిస్తావా? ఎందుకు?
జవాబు:
సహజ వనరులను సద్వినియోగం చేసుకోవటమే దేశానికి మనం చేసే సేవ అని చెప్పటాన్ని నేను సమర్థిస్తున్నాను.

  1. పెరుగుతున్న జనాభా వలన వనరుల వినియోగం విపరీతంగా పెరిగింది. ఈ పరిస్థితి కొంతకాలం కొనసాగితే, భవిష్యత్ తరాలకు వనరులు లభించవు.
  2. ప్రధానంగా శిలాజ వనరుల కొరత ఏర్పడుతుంది. పెట్రోలు, బొగ్గు నిల్వలు అడుగంటిపోతాయి. మనం సాధించిన అభివృద్ధి అంతా శక్తిపైన ఆధారపడి ఉంది.
  3. శక్తి రహిత ప్రపంచంలో ఏ పరిశ్రమలూ పనిచేయవు. ఏ రవాణా సాధనం నడవదు. అంటే మరలా మనం మధ్యయుగం నాటి పరిస్థితులకు వెళ్ళిపోతాము.
  4. ఇటువంటి విపత్కర పరిస్థితులు రాకుండా ఉండాలంటే వనరుల సద్వినియోగం ప్రతి పౌరుడు తన బాధ్యతగా భావించాలి.
  5. వనరుల వినియోగంలో విచక్షణ ఉపయోగించి భావితరాలకు వాటిని అందించాలి.
  6. తరిగిపోయే వనరులను తగ్గించి వాడటం అలవాటు చేసుకోవాలి.
  7. సౌరశక్తి, అలలశక్తి, పవనశక్తి వంటి ప్రత్యామ్నాయ వనరులకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
  8. వనరుల వినియోగంలో సాంకేతిక జ్ఞానం పెంచాలి. అప్పుడే భవిష్యత్ తరాలకు మనం శక్తిమయ ప్రపంచం అందించగలం. అదే మనం మన దేశానికి, రేపటి తరానికి చేసే సేవ.

ప్రశ్న 15.
డార్విన్ యొక్క ‘ప్రకృతివరణం’ సిద్ధాంతాన్ని ఒక ఉదాహరణతో వివరించండి.
జవాబు:
ప్రకృతివరణ సిద్ధాంతాన్ని ‘చార్లెస్ డార్విన్’ ప్రతిపాదించాడు. దీని ప్రకారం ప్రకృతి మాత్రమే ఒక జీవి మనుగడ సాగించాలా లేక నశించాలా అని నిర్ణయిస్తుంది. ఏ జీవి మనుగడకు అవసరమైన లక్షణాలు కలిగి ఉంటాయో అవి మాత్రమే ప్రకృతిలో జీవించగలిగి మిగిలినవి మరణిస్తాయి. దీనిని ‘ప్రకృతి వరణం’ (Natural Selection) అంటారు.

ఉదా : ఒక కుందేలుకు పుట్టిన ఐదు పిల్లలలో మూడు వేగంగా పరిగెత్తే ధర్మం కలిగి ఉన్నాయి. రెండు వేగంగా పరిగెత్తలేవు. శత్రువు దాడి చేసినపుడు వేగంగా పరిగెత్తే కుందేళ్లు తప్పించుకొని జీవించగలుగుతాయి. పరిగెత్తలేనివి మరణిస్తాయి.

ఈ సందర్భంలో వేగంగా పరిగెత్తటం వాటి మనుగడకు తోడ్పడింది. ఈ అనుకూలనం ఉన్న జీవులను ప్రకృతి మనుగడకు ఎన్నిక చేసింది.

విభాగము – IV 2 × 8 = 16 మా.

సూచనలు :

  1. అన్ని ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయుము.
  2. ప్రతి ప్రశ్నకు 8 మార్కులు.
  3. ప్రతి ప్రశ్నకు అంతర్గత ఎంపిక కలదు.

ప్రశ్న 16.
ఎ) క్రింది భాగాలలో పెరిస్టాలిసిస్ విధులను తెల్పండి.
ఎ) ఆహారవాహిక
బి) జీర్ణాశయం
సి) చిన్నప్రేగు
డి) పెద్దప్రేగు
జవాబు:
ఎ) ఆహారవాహిక : ఆహారవాహికలోని ‘పెరిస్టాల్సిస్’ చలనం వలన ఆహారం నోటి నుండి జీర్ణాశయంకు చేరుతుంది.
బి) జీర్ణాశయం : జీర్ణాశయంలోని పెరిస్టాల్సిస్ చలనం వలన ఆహారం జఠర రసంతో బాగా కలపబడి జీర్ణక్రియ వేగవంతం అవుతుంది. ఆహారాన్ని చిలకటానికి, కదపటానికి జీర్ణాశయంలో ‘పెరిస్టాల్సిస్’ తోడ్పడుతుంది.
సి) చిన్నప్రేగు : చిన్నప్రేగులో పెరిస్టాల్సిస్ వలన ఆహారం నెమ్మదిగా ముందుకు కదిలి పెద్దప్రేగును చేరుతుంది.
డి) పెద్దప్రేగు : పెద్దప్రేగులో పునఃశోషణ జరిగిన పిదప, వ్యర్థపదార్థాలు క్రమేణా ముందుకు జరిగి పాయువు ద్వారా విసర్జింపబడతాయి.
(లేదా)
బి) సమ విభజన, క్షయకరణ విభజనకు గల తేడాలేమిటి ?
జవాబు:
సమవిభజన – క్షయకరణ విభజన :

సమవిభజన క్షయకరణ విభజన
1. శాఖీయ కణాలలో జరుగుతుంది. 1. లైంగిక కణాలలో జరుగుతుంది.
2. కేంద్రకం ఒక్కసారే విభజన చెందుతుంది. 2. కేంద్రకం రెండుసార్లు విభజన చెందుతుంది.
3. పిల్లకణాలు రెండు ఏర్పడతాయి. 3. నాలుగు పిల్లకణాలు ఏర్పడతాయి.
4. పిల్లకణాలు ద్వయస్థితికంలో ఉంటాయి. 4. పిల్లకణాలు ఏకస్థితికంలో ఉంటాయి.
5. చాలా తరచుగా జరుగుతుంది. 5. అరుదుగా జరుగుతుంది.
6. పిల్లకణాలు శాఖీయ భాగాలను ఏర్పరుస్తుంది. 6. పిల్లకణాలు సంయోగబీజాలను ఏర్పరుస్తాయి.
7. ప్రథమదశ, మధ్యదశ, చలనదశ మరియు అంత్యదశ అనే పదశలు ఉంటాయి. 7. ప్రతి దశ రెండుసార్లు ఉంటుంది. ప్రథమదశ 1 లో 5 ఉపదశలు ఉంటాయి.
8. క్రోమోజోమ్ల సంఖ్య మారదు. 8. పిల్లకణాలలో క్రోమోజోమ్ల సంఖ్య సగానికి తగ్గించబడుతుంది.
9. విభజనకు ముందు క్రోమోజోమ్లు రెట్టింపు అవుతాయి. 9. ప్రథమ క్షయకరణ విభజన తరువాత క్రోమోజోమ్స్ సంఖ్య రెట్టింపు అవుతుంది.
10. వినిమయం జరగదు. 10. వినిమయం జరుగుతుంది.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu

ప్రశ్న17.
ఎ) శ్వాసక్రియలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ వెలువడునని అర్థము చేసుకొనుటకు నీవు ప్రయోగశాలలో నిర్వహించిన ప్రయోగ
జవాబు:
విధానము తెలుపుము.
ఉద్దేశం : శ్వాసక్రియలో CO2 వెలువడుతుందని నిరూపించుట.
పరికరాలు : వెడల్పు మూతిగల రెండు గాజు సీసాలు, మొలకెత్తుతున్న శనగగింజలు, పొడి శనగగింజలు, సున్నపునీరు ఉన్న బీకర్లు.
ప్రయోగ విధానం :

  1. వెడల్పు మూతిగల రెండు గాజుసీసాలు తీసుకోవాలి. ఒకదానిలో మొలకెత్తుతున్న శనగగింజలు ఉంచాలి. రెండవ దానిలో పొడి శనగగింజలు ఉంచవలెను.
  2. రెండు గాజుసీసాలలో సున్నపుతేటతో నింపిన బీకర్లు ఉంచాలి. తరువాత రెండు సీసాల రబ్బరు బిరడాలను గట్టిగా బిగించాలి.
  3. సీసామూతి చుట్టూ గాలి చొరబడకుండా వేజిలైన్ పూయవలెను. సీసాలను కదపకుండా రెండు రోజులు ఉంచవలెను.
    పరిశీలన :
  4. ఒకటి రెండు రోజులు గమనించినట్లయితే మొలకెత్తుతున్న శనగగింజలు ఉండే సీసాలోని బీకరులో ఉన్న సున్నపు తేట ఎక్కువగా తెల్లటి పాలవలె మారుతుంది.
  5. దీనికి కారణము మొలకెత్తే విత్తనాలు శ్వాసక్రియ జరపడం వల్ల వెలువడిన కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ వల్లనే సున్నపు తేట పాల వలె మారిందని చెప్పవచ్చు.
  6. పొడిగింజలు గల సీసాలోని సున్నపు తేట తెల్లగా పాలవలె అంతగా మారదు.
    ఫలితం :
  7. కనుక శ్వాసక్రియలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ విడుదల అవుతుందని నిరూపించడమైనది.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 6
(లేదా)
బి) జాన్ కాగితం కప్పు, ప్లాస్టిక్ గొట్టాలను ఉపయోగించి స్టెతస్కోపును తయారుచేశాడు. అతడు అనుసరించిన విధానాన్ని రాయండి.
జవాబు:
జాన్ స్టెతస్కోప్ నిర్మించటానికి ఈ క్రింది విధానం అనుసరించాడు.

  1. ఒక కాగితం కప్పు తీసుకొని దాని మధ్యన రంధ్రం చేసి, ఒక చిన్న గొట్టం అమర్చాడు.
  2. రెండు ప్లాస్టిక్ గొట్టాలను తీసుకొని వాటిని రబ్బరు ట్యూబ్లో కలిపాడు.
  3. రబ్బరు ట్యూబ్ను కాగితం కప్పుకు అమర్చిన గొట్టానికి కలిపాడు.
  4. అందువలన Y ఆకారంలో ప్లాస్టిక్ గొట్టాలు అమర్చబడ్డాయి.
  5. దానికి క్రిందుగా కాగితం కప్పు వ్రేలాడుతూ ఉంది.
  6. ప్లాస్టిక్ గొట్టాలను చెవిలో ఉంచుకొని గుండెపై కాగితం కప్పు ఆన్చి హృదయ స్పందనను వినవచ్చు.
  7. ఇది హృదయస్పందనను పరిశీలించే స్టెతస్కోప్లో పని చేస్తుంది.

AP 10th Class Biology Model Paper Set 6 with Solutions in Telugu 7

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

Students can use TS 10th Class English Model Papers Set 9 as a tool for exam preparation.

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

Time: 3 Hours
Maximum Marks: 80

General Instructions:

  1. Read the question paper carefully.
  2. Answer the questions under Part – A in the answer booklet provided.
  3. Write the answer to the questions under Part – B on the question paper itself.
  4. Avoid overwriting.

Part – A (60 Marks)

(Questions 1 – 4) : Read the following passage carefully.

Father had provided for my education, and I had been able to realize his dreams. My parents were truly proud of me. It was through me that they had earned a greater degree of admiration and respect from the villagers. My father would not like to see me carrying a trunk on my back and would be very hurt if I did so. I concluded that it would be better to let him carry it. Father was used to carrying luggage anyway. He was stronger and more skilled than me in these matters.

I had never got used to physical labour having stayed in hostels right from my childhood. So, in sSpite of my youth and strength, I was physically useless. I continued walking silently with father. We rested at tvyo places on the way and had our tiffin but we hardly talked. Finally, we reached Dirang. The bus from Tawang had not yet reached Dirang and so we had some time in hand. We entered a tea shop and sat facing each other. Father appeared tired. I felt sorry for him but couldn’t bring myself to say anything. I asked the waiter to get us two cups of tea. Just as I was going to take my first sip, I heard father’s voice,’Do you have a pair of old shoes ?’
‘Why?’ I asked.
The road is uneven and full of pebbles, it hurts while walking.’ (The Journey)

Answer each of the following questions in three to four sentences. 4 × 3 = 12 M
Question 1.
How was the narrator able to realize the dreams of his father ?
Answer:
The narrator’s father had provided for the narrator’s education. The narrator worked hard and got a white-collar job. He became a government officer. Thus the narrator was able to realize the dreams of his father.

Question 2.
‘It was through me that they had earned a greater degree of admiration.’ Do you think it is true ? Explain.
Answer:
No, it’s not true. In my view, the narrator had earned a greater degree of admiration and respect from the villagers because of his father. If his father had not provided for his education, he would not have been able to get a good position in life.

Question 3.
Why did the narrator let his father carry luggage ? If you were in his place, what would you do?
Answer:
The narrator let his father carry luggage because of his false prestige. He had the feeling that if he carried the luggage, the whole world would laugh at him. He thought that his education had made him shun physical labour.
If I where in his place, I would not feel so. I would carry my luggage without looking for others’ help.

Question 4.
Why do you think the narrator felt sorry for his father ?
Answer:
In spite of his youth and strength, the narrator was physically useless. His father had to carry the luggage all the way to Dirang. The narrator only followed his father. So, the narrator felt sorry for his father when he appeared tired.

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

(Questions 5 – 8) : Read the following passage.

Falling for her beauty and intelligence, as also the dowry which her father offered, a young man tied the three sacred knots around her heck, made her the housewife to a household and said to her, ‘Look, ammadu, this is your home.’ Then the hqusewife immediately pulled the end of her sari and tucked it in at the waist and swabbed the entire house and decorated the floor with muggulu designs. The young man promptly praised her work. ‘You are dexterous at swabbing the floor – even more dexterous in drawing the muggulu. Sabash, keep it up.’ He said it in English, giving her a pat on the shoulder in appreciation. Overjoyed, the housewife began living with swabbing as the chief mission in her life. She scrubbed the house spotlessly clean at all times and beautifully decorated it with multi-coloured designs. That’s how her life went on, with a sumptuous and ceaseless supply of swabbing cloths and muggu baskets. (What is My Name ?)

Answer each of the following questions in three to four sentences. 4 × 3 = 12 M
Question 5.
According to the passage, how does a woman require her household ?
Answer:
According to the passage, a woman requires her household to be safe and happ^. She also requires her household to be lovable, affectionate, caring, supporting and secure.

Question 6.
What activities of the woman made her husband appreciate her ?
Answer:
The woman swabbed the entire house and kept it clean and neat. She decorated the floor with muggulu designs and made it look attractive. These activities made her husband appreciate her.

Question 7.
What ‘chief mission’ is mentioned in the passage ? Is it true ? Explain.
Answer:
The ’chief mission’ mentioned in the passage was swabbing. Yes, it is true. After the marriage, the woman kept the house always neat and clean. Her husband promptly praised her work. When her husband appreciated her, she was overjoyed and completely immersed herself in swabbing the house as if it was the chief mission in her life.

Question 8.
Pick Three TRUE sentements according to the passage.
A) The young man married the ugly woman because he was offered a lot of dowry by her father.
B) The housewife was skilful at swabbing the floor.
C) The young man praised hi9 wife for skilfully drawing muggulu and cleaning the floor spot lessly
B) The innocent woman overjoyed with the appreciation of her husband made swabbing as thechiefmissionofherlife.
E) The young woman cannot understand English.
Answer:
The following statements are TRUE.
A) The housewife was skilful at swabbing the floor.
B) The young man praised his wife for skilfully drawing muggulu and cleaning the floor spotlessly.
C) The innocent woman overjoyed with the appreciation of her husband made swabbing as the chief mission of her life.

(Questions 9 – 12) : The Pie-chart given below provides information about enrolment of students in a college. Study the chart carefully and aswer the following questions. (4 × 2 = 8 M)
TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions 1
Answer each of the following questions in three to four sentences.
Question 9.
What is the pie-chart about ? How many sectors are given in the pie-chart ?
Answer:
The Pie-chart is about enrolment of students in different secotrs. Six sectors are given in the pie-chart.

Question 10.
How many students are enrolled for MBBS ? How many more students are in MBBS than in Hotel Management ?
Answer:
Five hundred students are enrolled for MBBS. Two hundred and fifty more students are in MBBS than in Hotel Management.

Question 11.
How many sectors have the same number of students? What are they?
Answer:
Three sectors have the same number of students.
Those sectors are :
1) Computer Science,
2) Commerce,
3) Science.

Question 12.
How many students are enrolled in total ? Name the sector that has the least number of students.
Answer:
One. thousand and twenty five students are enrolled in total. The sector that has the least number of students is ‘Dentisting’.

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

(Question 13) :
Read the passage given below focussing on the parts that are underlined. Answer any 4 of the ques-tions as directed and write them in the answer booklet. 4 × 2 = 8 M

Once there lived a woman in a city, (i) She was fond of penguin birds, (ii) She bought a penguin, (iii) “It’s very nice.” She said to her doughter.
“Yes, mon,” said the daughter, (iv) “It is the most beautiful penguin in the world.”
“Yes,” said the mother.
The next day, (v) the neighbours came to their house. They wanterLto see the penguin.
One of them got a doubt.
“Do penguins live here ?” he said, (vi) “Penguins live in cold places. The temperature will be verylow.”

i) Add a suitable question tag.
ii) Rewrite the sentence beginning with ‘a penguin’.
iii) Rewrite the sentence beginnign with ‘She said to her daughter that …………………’
iv) Rewrite the sentence using ‘more beautiful’.
v) Combine the two sentences using ‘not ‘in order to’.
vi) Combine the two sentences using ‘where’.
Answer:
i) wasn’t she ?
ii) A penguin was bought by her.
iii) She said to her daughter that it was very nice.
iv) It is more beautiful than any other penguin in the world.
v) The neighbours came to their house in order to see the penguin.
vi) Penguins live in cold places where the temperature will be very low.

(Question 14) : 10 M
Wangari Maathai, was an Environmental Activist and Nobel Prize Winner. She started the Green Belt Movement and also fought for the equal rights for women in Africa.
Imagine you are one of the famous journalists – You are asked to interview her. Write a script of interview based on the above information.
You may include ideas :
♦ Basic needs of the people
♦ Degradation of the environment
♦ Activities taken up by the Green Belt Movement
♦ Protection of the forests
♦ Rehabilitation of the environment
♦ Responsibilities of the people
(OR)
The local authorities decided to conduct an elocution competition on the topic, ‘Company of bad friends lead to bad habits’ on ANTI-DRUGS DAY. The youth is going on wrong path.
Prepare a SPEECH SCRIPT on the topic.

You can include the following ideas :
♦ Importance of the day
♦ Age group addicted
♦ Present status
♦ Harmful effects
♦ Remedies ………………. etc.
Answer:
Interview with Wangari Maathai
Journalist : Hello, ma’am. Glad to meet you.
Wangari Maathai : Hello, thank you very much.
Journalist : Ma’am tell us why. the people in rural areas are asking for protecting basic needs ?
Wangari Maathai : The basic needs in rural areas are clean drinking water, food, fire wood, building materials and fodder for their animals. All those come from the land. But unfortunately they did not have those things because the environment was degraded.
Journalist : What do you think is the main reason for the degradation of environment?
Wangari Maathai : Most of the people who’are in power, want to control lot of natural resources and want to keep away many other out of it. The resources are not shared equitably. And this has resulted in environment degradation due to mismanagement.
Journalist : Tell us about the Green Belt movement, that you have started ?
Wangari Maathai : Green Belt Movement aims at organizing women especially rural women to plant trees, combat environment degradation, deforestation, re¬store their main sources of fuel for cooking, generate income and stop soil erosion.
Journalist : Did you see any transformation in the people to protect forests ?
Wangari Maathai : Of course, there is a huge transformation. I saw the willingness of the people to fight for their rights, to have a good and clean environment to fight for their rights on forests, to protect them and not allow any corrupt leaders to take their lands.
Journalist : How do you think you have succeeded in making the people rehabitate the environment and understand their responsibilities ?
Wangari Maathai : Because we are dealing with environment, we gave them education both in civics and also in environment. That made them understand clearly why they should take up the responsibility of protecting their environment and it was not only the responsibility of somebody else to come and rehabilitate their environment, it’s them, and it’s their responsibility.
Journalist : So, what is the one thing you expect from everyone of us ?
Wangari Maathai : I think it is the responsibility of everyone of us to plant a tree. If we plant a tree, we plant the future for ourselves, for our children and for everyone.
Journalist : Thank you, very much Ma’am for giving your time and all the best for your great work.
(OR)
Honorable judges and my dear students a very good morning. I would like to share some of my views on the topic “Company of bad friends lead to bad habits” on this “Anti-Drugs Day.”

This Anti – Drugs Day is celebrated every year to create awareness and to educate the people against the usage of drugs. It’s very alarming situation that at the age of high school, children are taking and addicting to the drugs.

The drug sellers are attracting the children through food items and grabbing their future into their hands. It’s a very dangerous situation. The addicted children are becoming puppets in the hands of suppliers and they are using these innocent children to their illegal and un-ethical activities.

The addicted children will become inactive, passive. They don’t like to mingle with friends and family members. Their mood swings and happens very frequently. The academic stand¬ards become very low and become nervous and anxious for every thing.

To overcome this problem parents and teacher should take care of them. Parents should always observe and have an eye on the friends and company to whom their children are mov¬ing. Always good company leads to good thoughts and habits. One can say one’s nature by seeing their friends. So, we should maintain good company. If our friends are bad, we also become bad and habituate to bad things. So, beware of bad friends and be away froni bad habits.
Thank you one and all for this opportunity.

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

(Question 15) : 5M
In the interview with Wangari Maathai, she explained the NHK Radio, how she had taught the women in Africa to plant trees.
On the Green Day, in your school you might have planted a sapling and adopted it to take care of it.
Now, make a diary entry about your feelings on this memorable day.
– Transformations brought.
– Message spread to the world
Answer:
21st July, 2018
Saturday.

Today is a memorable day in my life. Being the part of the program Harithaharam our school management decided to plant saplings in and around our school premises. Our class teacher had allotted each student with a sapling and said that they are adopting that to us. And our Head Master told us to look after the plants as of our own child as our parents to us. At that moment I felt a very strange and unique feeling in my heart. Then I took an oath to keep up the plant carefully and to safeguard it from all types of dangers that may occur to it. After planting the tree, when I touched the leaves of that sapling I thought that it was smiling and saying thanks. I should say thanks to my school management and the government for giving me such a good opportunity. I am very eager to go to school to see my new little friend on tomorrow morning.

(Question 16) : 5 M
Plastic waste is one of many types of wastes that takes too long to decompose and pollutes the environment. The toxic chemicals of plastic affects human health and many cause cancers, impaired immunity etc.

As a Secretary of “Health Club” of your school you want to organize a compaign against plastics.
Now, prepare ‘a poster’ stating the harm done by the plastics and some alternative steps to be taken to reduce plastic usage.

You may, include :
♦ Effects of the plastic
♦ Choose paper bags over plastic bags
♦ Stop buying bottled water
♦ Carry your own shopping bags
♦ Store food in non plastic containers.
Answer:
Poster writing:

SAY NO TO PLASTIC
Organised by: HEALTH CLUB, St. John School

→ Plastic release harmful chemicals into the atmosphere. This cause serious harm to human beings and animals as well.
→ Platic is non-biodegradable and cause environment pollution.
→ Chemicals added to plastic are absorbed by human body. So save environment, save yourself and stop plastic !
→ It is our responsibility.
→ Start today.

4 R principles :
Reduce – plastic things
Reuse – as many times you can
Recycle – waste and use again
Recovery – reusable products
Stop Plastic !
Let’s make a plastic free world.
– Secretary

Part – B (20 Marks)

Instructions :

  1. Answer the questions on the question paper itself and attach it to the answer booklet of Part – A.
  2. Avoid overwriting.

(Questions 17 – 21) : Read the following poem.

Day by day I float my paper boats
one by one down the running stream.
In big black letters I write my name on them
and the name of the village where I live.
I hope that someone in some strange
land will find them and know who I am.
I load my little boats with shiuli flowers from our garden,
And hope that these blooms of the dawn will be carried safely
to land in the night.

Glossary :
Float : put on the surface of water
Blooms : flowers

(Questions 17 – 21) :
Now answer the questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write A, B, C or D in the brackets given. (5 × 1 = 5 M)

Question 17.
The poet leaves the paper boats ……………..
A) in the upstream
B) in the lake
C) in the downstream
D) in the sea
Answer:
C) in the downstream

Question 18.
‘I write my name on them.’ The word Them’ refers to ………………
A) flowers
B) paper boats
C) villages
D) houses
Answer:
B) paper boats

Question 19.
The mood of the poet is ……………….
A) serious
B) apathetic
C) angry
D) joyful
Answer:
D) joyful

Question 20.
The poet believes the paper boats …………………
A) will reach his village
B) will reach his friends
C) will reach people who may not know about him
D) will join the sea
Answer:
C) will reach people who may not know about him

Question 21.
The poet floats the paper boats ………………
A) in the morning
B) in the afternoon
C) in the evening
D) on a holiday.
Answer:
A) in the morning

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

(Questions 22 – 26):
In the following passage, five sentences are numbered and 6ach of them has an error. Correct them and rewrite them in the given space. 5 × 1 = 5 M

(22) “Then Second World War was over and India’s freedom was imminent. (23) “Indians will built their own India,” declared Gandhiji. (24) The whole country was filled with an unprecedented optimism. (25) I asked to my father for permission to leave Rameswaram and study at the district headquarters in Ramanathapuram. (26) He told me as if thinking aloud, “Abul! I know you have to go away to grew…..”
22) ……………… 23) …………….. 24) ………….. 25) …………….. 26) ……………….
Answer:
22. Then the Second World War was over and India’s freedom was imminent.
23. “Indians will build their own India,” declared Gandhiji.
24. The whole country was filled with an unprecedented optimism.
25. I asked my father for permission to leave Rameswaram and study at the district headquarters in Ramanathapuram.
26. He told me as if thinking aloud, “Abdul! I know you have to go away to grow…..”

(Questions 27 – 31): Complete the passage choosing the right words from those given below. Each blank is numbered and each blank has four choices (A), (B), (C) and (D). Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in the brackets given. 5 × 1 = 5 M

About 70 percent (27) ………………… a person’s body is made up of water. The water percentage (28) ……………….. as a person gets older. Infants and children have higher content of water (29) ………………… adults. It is important (30) …………………. everyone to maintain proper water level in (31) ……………… a body.

Question 27.
A) of
B) off
C) on
D) in
Answer:
A) of

Question 28.
A) decrease
B) decreasing
C) decreases
D) decreased
Answer:
C) decreases

Question 29.
A) than
B) up
C) upon
D) from
Answer:
A) than

Question 30.
A) from
B) for
C) up
D) upto
Answer:
B) for

Question 31.
A) a
B) an
C) the
D) one
Answer:
C) the

TS 10th Class English Model Paper Set 9 with Solutions

(Questions 32 – 36) :
Read the following passage with focus on the underlined parts. Answer them as directed in the space given. 5 × 1 = 5M
The next morning the boys were there again, and a man was standing at the gate watching them. I stopped and looked, just to see what the white boy was making his little servant,(32) do. For (33) my utter astonishment (34) the little dark boy was striding imperiously up and under (35) the lawn, while the white youngster walked abjectly behind him.
‘Get me a banana !’ The little boy ran into the house and reappeared shortly with a banana. ‘Peel it for me !’ a (36) little white boy peeled the banana and handed it to his dark master.

Questions :
32. Write the word that is the opposite in meaning of the underlined word.
Answer:
master

33. Replace the underlined word with a correct one.
Answer:
To

34. Write the word that has the same meaning of the underlined word.
Answer:
surprise

35. Replace the underlined word with a correct one in the context.
Answer:
for

36. Replace the underlined word with the correct article.
Answer:
the

TS Inter 1st Year Economics Question Paper May 2022

Access to a variety of TS Inter 1st Year Economics Model Papers and TS Inter 1st Year Economics Question Paper May 2022 helps students overcome exam anxiety by fostering familiarity.

TS Inter 1st Year Economics Question Paper March 2022

Sestion – A

Note : i) Answer ANY THREE of the following questions in 40 lines each.
ii) Each question carries TEN marks. (3 × 10 = 30)

Question 1.
What are the various methods of calculating National Income?

Question 2.
Explain the meaning of Perfect Competition. Illustrate the mechanism of Price Determination under Perfect Com-petition.

Question 3.
Describe the law of diminishing marginal utility, its limita-tions and importance.

Question 4.
Critically examine the Law of Variable Proportions.

Question 5.
Explain the Keynesian Theory of Employment.

Question 6.
Explain the law of demand and examine its exceptions.

Question 7.
What is a demand function? What are the factors that deter-mine the demand for a good?

Sestion – B

Note : i) Answer ANY EIGHT of the following questions in 20 lines.
ii) Each question carries Five marks.
iii) ALL are of short answer type questions. (8 × 5 = 20)

Question 8.
Explain the differences between free goods and economic goods.

Question 9.
What is Utility? What are its types?

Question 10.
What is an Indifference Curve? What are its assumptions?

Question 11.
Analyse the characteristics of wants.

Question 12.
Explain the concept of Indifference Curve. Discuss its prop¬erties.

Question 13.
Illustrate the reasons for negative sloping demand curve.

Question 14.
Explain the relationship between Average Cost and Marginal Cost.

Question 15.
What is Monopoly ? What are its characteristics?

Question 16.
Discuss the concept of Income Demand.

Question 17.
Write a note on teh classification of Markets based on Time and Area.

Question 18.
What are the factors that determine National Income?

Question 19.
What are the determining factors of Real Wages?

Question 20.
Point out the redemption methods of Public Debt.

Question 21.
What are the sources of Public Revenue?

Question 22.
What is Barter System ? What are its difficulties?

Question 23.
Calculate the median for the following data :
TS Inter 1st Year Economics Question Paper May 2022

Question 24.
Explain the Primary and Secondary functions of Money.

25. What is Statistics? Explain its relationship with Economics.

Section – C

Note : i) Answer ANY FIFTEEN of the following questions in 5 lines.
ii) Each Question carries TWO marks. (15 × 2 = 30)

Question 26.
Explain the capital goods.

Question 27.
What is Wealth?

Question 28.
What is Microeconomics?

Question 29.
Explain Ordianl Utility.

Question 30.
What is Price?

Question 31.
What is Price demand?

Question 32.
Draw the indifference Map.

Question 33.
Explain Substitute goods.

Question 34.
What is Cross Demand?

Question 35.
What is an Opportunity Cost?

Question 36.
Define the Production Function.

Question 37.
Define Market.

Question 38.
What is Net Profit?

Question 39.
What is Contract Rent?

Question 40.
Expand C.S.O What is its responsibility?

Question 41.
What ae Transfer Payments ? Give examples.

Question 42.
What is Budget?

Question 43.
Define Public Finance.

Question 44.
What is Net Banking ? Explain the merits of it.

Question 45.
What is Clearance House?

Question 46.
What is Currency?

Question 47.
What are the uses of Overdrafts?

Question 48.
What are the Merits of Median?

Question 49.
Explain the concept of Mode.

Question 50.
Find the mode from the following data.
TS Inter 1st Year Economics Question Paper May 2023

TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Paper Set 8 with Solutions

Self-assessment with TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Papers Set 8 allows students to take charge of their own learning.

TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Paper Set 8 with Solutions

Time : 3 Hours
Max Marks : 100

Note :

  • All questions should be attempted.
  • Question Nos. 1, 2 and 3 should be answered either in the medium of instructions of the candidate or in Sanskrit (Devanagari Script) only.
  • The remaining questions should be answered in Sanskrit (Devanagari Script) only.

सूचना : प्रथम, द्वितीय, तृतीय प्रश्नान् विहाय अन्ये सर्वेऽपि प्रश्नाः संस्कृतभाषायामेव समाधातव्याः ।

1. एकस्य श्लोकस्य प्रतिपदार्थं भावं च लिखत । (1 × 6 = 6)

अ) यथा यथा हि पुरुषः कल्याणे कुरुते मनः ।
तथा तथास्य सर्वार्थाः सिद्ध्यन्ते नात्र संशयः ॥
समाधान:
पदच्छेदः (Word Division) यथा यथा हि पुरुषः कल्याणे कुरुते मनः तथा तथा+अस्य सर्व+अर्थाः सिद् ध्यन्ते न + अत्र संशयः ।

अर्थाः (Meanings) पुरुषः = A man; यथा यथा = whenever; कल्याणे = in auspicious things; मनः = mind; कुरुते हि = fixes; अस्य = his; `सर्व + अर्थाः = all desires; तथा तथा = then; सिद्ध्यन्ते = are fulfilled; अत्र = here; संशय: = doubt; न = is not there.

भाव: (Substance) Whenever man fixes his mind on doing good things, then all his desires will be fulfilled. There is no doubt in it.

आ) चक्रमेकं निरालम्बो मार्गोऽनूरुश्च सारथिः ।
तथाप्येति सदा भानुः महतां किं नु दुष्करम् ॥
समाधान:
पदच्छेदः (Word Division)चक्रम् एकम्, निरालम्बः, मार्गः + अनूरुः+च सारथिः, तदा+अपि एति सदा भानुः महताम्, किम्, नु दुष्करम् |

अर्थाः (Meanings) एकम् = one; चक्रम् = wheel; निरालम्ब: without support; मार्गः = path; सारथिः च = and the driver is; अनूरुः = Anuru, one having no legs; तदा अपि = Even then ; भानुः = the sun;सदा = always; एति = moves; महताम् = to the great; दुष्करम् = impossible; किम् नु = what indeed ?

भावः (Substance) There is only one wheel to the chariot, the path has no support, and the driver has no legs. Still, the sun always goes round. What is impossible to the great?

2. एकं निबन्धप्रश्नं समाधत्त । (पद्यभागात्) । (1 × 6 = 6)

अ) कुशस्य सरयूविहारं तत्परिणामं च विवृणुत ।
Answer:
Introduction: The lesson Kumudvati parinaya is an extract from the sixteenth canto of Raghuvamsa. The poet was Kalidasa, who lived in 1st century B.C. Kalidasa wrote three dramas and four poems.

Kusa’s water sport: Kusa became the king of Ayodhya after Sri Rama ascended to heaven. When summer set in with days becoming hotter, and nights becoming shorter, he desired to go for swimming in the river Sarayu along with his wife. He got tents erected on the riverbank and crocodiles removed from the waters. He enjoyed in the river just as Indra in the Akasa Ganga.

Loss of the bracelet: While Kusa was swimming, his bracelet of victory, passed on to him along with the kingdom by Sri Rama slipped into the waters unnoticed. When Kusa came out of the river, he immediately noticed the loss of the bracelet even before he finished dressing. Kusa considered flowers and ornaments in the same way. स तुल्यपुष्पाभरणो हि धीरः । Still, he was dejected as it was a charm of victory, and was worn by his father. He ordered skillful divers to search for it. Their search was in vain. They told him that the greedy serpent king Kumuda must have taken it. Kusa got angry and aimed Garuda arrow to destroy the serpents. The river got agitated at that.

Kumuda’s offer : Kumuda then came out of the river along with a young woman. He had the ornament in his hand. On seeing him, Kusa withdrew his arrow, and calmed down. प्रहेष्वनिर्बन्धरुषो हि सन्तः । He offered it to Kusa. मुर्धाभिषिक्तं कुमुदो बभाषे । He said that his sister Kumudvati threw a ball up while playing. Then she saw this bracelet falling down like a shooting star, and took it. He requested Kusa to accept his sister. When Kusa agreed, their marriage was performed.

आ) देवगिरिनाथः महादेवः रुद्रमाम्बया कथं पराजितः ?
Answer:
Introduction: The lesson Rudrama Devi was written by Sri D. Venkataramacharya. It is taken from the author’s poem Silpasri. The present lesson describes Rudrama’s victory over Mahadeva, the ruler of Devagiri.

Queen of Kakati Kingdom: When the king of Kakati kingdom became old, his minister advised him to install his daughter Rudrama as the queen. It would make the kingdom along with the subjects pleased. निजधरां मुदितां कुरु सप्रजाम् ।

The king felt happy at that suggestion, and made announcement to that effect. On an auspicious day, Rudrama was made the queen while the priests chanted mantras, and water from holy rivers and oceans was sprinkled on her. The pious queen became successful as people and feudatory lords paid their taxes willingly. The Jealous Enemies’: However, Harihara and Murari became jealous of her success. The king of Devagiri lured them by his crooked ways. He said that a weak.woman insulted them. The ruler of Devagiri, who was proud of his army attacked Rudrama. समभियान्त्य्यरयो विभियोऽधियः ।

At that time, Rudrama went to worship Siva. On getting the news that the city was under siege, she returned with limited forces to the city. When she blew her conch, the soldiers and feudatory kings understood that it was their queen, and blew their conches.

The Warrior Queen: The queen and her soldiers attacked the enemy from opposite sides. Rudrama threw her sword and killed the mahout of Mahadeva’s elephant. The king of Devagiri jumped in to another chariot. Rudrama killed the charioteer and the horses, and broke his string and flag. नृपाग्रणी तंविश्यं चकार | The Devagiri ruler and his followers ran away from the battlefield. He understood that women were not weak.

3. एकं निबन्धप्रश्नं समाधत्त । (गद्यभागात्) (1 × 6 = 6)

अ) हर्षवर्धन राज्यश्रियं कथम् अरक्षत् ?
Answer:
Introduction: The lesson Bhratruvatsalyam is an extract from Harshacharita written by Bana. Bana was the court poet of king Harshavardhana who ruled Sthaneswar in the seventh century AD. The present lesson describes how Harshavardhana saved his sister, Rajyasri, who was about to enter fire.

Rajyasri’s Plight: When Harshavardhana enquired the messenger Bhandi about his sister Rajyasri, he latter told him that after the death of the king’s elder brother Rajyavardhana, Gupta prisoned Rajyasri. However, she escaped from there, and entered the Vindhya forest. Then Harsha decided to go in search of her.

Meeting with Divakaramitra:While Harsha was searching for her, he came to know from a tribal boy Nirghata that the Buddhist teacher Divakaramitra might know about her. Harsha thought that he must be the friend of Rajyasri’s husband who became a monk at a young age. He met him and told him that he lost all his relatives except his younger sister. She lost her husband and while wandering, entered the Vindhya forest. He asked him whether he knew anything about her.

Saving Rajyasri: At that very moment one of the monk’s disciples came there and reported that he met a woman in the forest who was about to enter the fire as she lost her father and husband. The king understood that it was his sister, and asked the monk to show the way. They reached the place where Rajyasri was, and the king stopped her. On seeing her brother, she wept for a long time. Divakaramitra gave water for washing her face, and advised her to go to home. Harsha spent the night there, and later accompanied by his sister, reached his camp.

आ) वृक्षाणां रक्षणे केसरसिंहस्य श्रद्धां विशदयत ।
Answer:
Introduction: The lesson Vriksharakshika Pitamahi was written by Padma Sastri. It is taken from the author’s Sanskrita kathasatakam Part 1. This lesson narrates the importance of planting the trees.

Kesara Simha’s Grandmother: Kesara Simha lived with his parents in one of the valleys of Kasmir. His grandmother was interested in planting trees. She would cover the trees with grass during winter to protect them from snow. She advised Kesara Simha to plant trees if he wanted to eat fruits. By that, he would get merit. Mother Earth would be pleased. पृथिवी अनेन प्रसन्ना भवति | They would get flowers, fruits and wood. Influenced by the words of his grandmother, Kesara Simha also planted trees, and took care of them. Five years later grandmother died.

Kesara Simha’s Dreams: One day, Kesara’s grandmother appeared in his dream, and consoled him. She looked young. She advised him to plant trees everyday so that he could forget her. प्रत्यहं नूतनान् वृक्षानारोपय | Kesara Simha woke up and started to take care of trees. His grandmother again appeared in his dream and offered him delicious fruits in a silver bowl.

Grandmother’s Advice: After many days grandmother appeared in Kesara Simha’s dream sitting on a throne like a celestial damsel. She was pleased as he planted many trees. She said that from that day onwards there would be no disease in the village. As trees would give pure air, there would be the benefit of health. The nymphs who appeared there took him in chariot to see the clear streams and trees full of fruits and flowers. His grandmother advised him that trees alone were the most important ones in this world. अस्मिन् संसारे वृक्षाणामेव प्राधान्यं वर्तते । They would give pure air, water and soil. If the trees were cut indiscriminately, earth would heat up, snow would melt, and oceans would flood the earth. People would suffer. She also advised that education was necessary to know the secrets. अतः पठनमावश्यकं वर्तते ।

Kesara Simha took a firm decision that he would protect the world by growing trees.

4. द्वयोः प्रश्नयोः समाधानानि लिखत (उपवाचकात्) । (2 × 4 = 8)

अ) अमात्यराक्षसः किं कृत्वा नगरादपक्रान्तः ?
समाधान:
परिचय : मुद्राराक्षसम् इति पाठ्यभागः विशाखदत्तस्य मुद्राराक्षसनाटकस्य प्रथमाङ्कात् स्वीवृत्तः । अत्र नन्दवंशनिर्मूलनस्य अनन्तरं चाणक्येन चन्द्रगुत्पस्य कृते कृताः प्रयत्नाः वर्णिताः ।
अमात्यराक्षसः मित्रस्य चन्दनदासस्य गृहे कलत्रं न्यासीकृत्य नगरादपक्रान्तः ।

आ) चाणक्येन किमर्थं यथाशक्ति प्रयत्नः क्रियते ?
समाधान:
परिचय : मुद्राराक्षसम् इति पाठ्यभागः विशाखदत्तस्य मुद्राराक्षसनाटकस्य प्रथमाङ् कात् स्वीकृतः । अत्र नन्दवंशनिर्मूलनस्य अनन्तरं चाणक्येन चन्द्रगुप्तस्य कृते कृताः प्रयत्नाः वर्णिताः ।
अमात्यराक्षसः कथं चन्द्रगुप्तस्य साचिव्यग्रहणम् अङ्गीकरोति इति चाणक्येन प्रयत्नः क्रियते ।

इ) ब्रह्मचारी कुत्र उषितवान् ? किमर्थम् ?
समाधान:
परिचय : न्यासरक्षां इति पाठ्यभागः स्वप्नवासवदत्तम् इति नाटकस्य प्रथमाङ्कः । अस्य कविः भासः ।
ब्रह्मचारी राजगृहवासी । वेदाध्ययनार्थं सः लावणकम् इति ग्रामे उषितवान् । सः ग्रामः वत्सभूमौ आसीत् । तत्र ग्रामदाहेन वासवदत्ता दग्धा इति सः अवदत् ।

ई) कश्यपेन किमिति निश्चितम् ?
समाधान:
परिचय : आनूरवम् इति रूपकम् श्रीमता कोगण्टि सीतारामाचार्येण विरचितम् । अस्मिन् सूर्यस्य सारथेः अनुरोः जन्मादिकं वर्णितम् ।
कुमारयुगले एकः सवित्रे देयः इति कश्यपेन निश्चितम् । स एव द्युतिमान् अनूरुः ।

5. द्वयोः ससंदर्भ व्याख्यानं लिखत । (पद्यभागात्) (2 × 3 = 6)

अ) प्रवेष्वनिर्बन्धरुषो हि सन्तः ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं कुमुद्वतीपरिणयः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । एषः पाठ्यांशः रघुवंशे षोडशसर्गात् गृहीतः । अस्य कविः कालिदासः ।
सन्दर्भ : सरयूनद्याः पतितं जैत्राभरणम् अलभमानः कुशः भुजङ्गवधाय गारुत्मतम् अस्त्रं समाददे । तदा नागराजः कुमुदः आभरणहस्तः सन्, कुमुद्वतीसहितः बहिः अगच्छत् । तं दृष्ट्वा कुशः अस्त्रं प्रतिसञ्जहार । विनीतेषु सत्पुरुषाः कोपं न प्रदर्शयन्ति ।
भाव : विनीतेषु जनेषु सत्पुरुषाः कोपं न प्रदर्शयन्ति ।

आ) आस्तामयं मे युवराजभावः ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं विक्रमस्य औदार्यम् इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य कविः बल्हणः । अयं पाठ्यभागः विक्रमाङ्कदेवचरितमिति काव्यात् गृहीतः । . सन्दर्भ : चालुक्यराजः आहवमल्लः स्वस्य द्वितीयपुत्रं विक्रमाङ्कं युवराजं कर्तुम् ऐच्छत् । परन्तु कुमारः न अङ्गीकृतवान् । मम आज्ञां सर्वे राजानः पालयन्ति । त्यागभोगयोः संपद् व्ययीकरोमि। अहं युवराजो न भवामि इति उक्तवान् ।
भाव : मम युवराजत्वम् आस्ताम् ।

इ) समभियान्त्यरयो विभियोऽधियः ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं रुद्रमदेवी इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य रचयिता श्री डी. वेङ्कटरामाचार्यः ।
सन्दर्भ : काकतीयराजः स्वपुत्रीं रुद्रमदेवीम् राज्ये अभिषिक्तवान् । तदसहमानाः देवगिरिराजादयः वयम् अबलया अवमानिताः इति संचिन्त्य ताम् अभियौ ।
भाव : भयहीनाः मूर्खाः शत्रवः अभिद्रवन्ति ।

ई) स्तम्भेऽस्ति श्रीपतिर्विष्णुः ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं नृसिंहाविर्भावः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य कविः डा. के. सुधाकररावः ।
सन्दर्भ : हिरण्यकशिपुः स्वपुत्रं प्रह्लादम् अवदत् यत् अस्मिन् स्तम्भे हरिं दर्शय । तं गदया हनिष्यामि । सः कुत्रास्ति इति । प्रह्लादः अवदत् यत् सः स्तम्भे अस्ति इति ।
भाव : विष्णुः अस्मिन् स्तम्भे अस्ति ।

6. द्वयोः ससंदर्भ व्याख्यानं लिखत । (गद्यभागात्) (2 × 3 = 6)

अ) असौ दस्युः ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं सोमदत्तचरितम् इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य कविः दण्डी । एषः पाठ्यभागः कवेः दशकुमारचरितात् गृहीतः ।
सन्दर्भ : विप्राय माणिक्यं दत्वा सोमदत्तः निद्रावशं गतः । तदनु सः विप्रः कशाघातचिह्नितः सन् भटैः सह आगत्य सोमदत्तम् अयमेव चोरः इति अदर्शयत् ।
भाव : अयम् चोरः ।

आ) महानेवासौ देवं द्रष्टुमिच्छामि ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं सुहृद्भेदः इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य कविः नारायणपण्डितः । एषः पाठ्यभागः हितोपदेशात् स्वीकृतः ।
सन्दर्भ : दमनककरटको सञ्जीवकं पिङ्गलसमीपम् अनीतवन्तौ । तौ दृष्ट्वा पिङ्गलकः अपृच्छत् यत् सः अपूर्वः जन्तुः दृष्टः वा इति । तदा दमनकः उक्तवान् यत् स एव भवन्तं द्रष्टुम् इच्छति इति ।
भाव : महान् अयं जन्तुः स्वामिनं द्रष्टुम् इच्छति ।

इ) अरे मुर्खाः, सर्वदा स्वसुखचिन्तैव युष्माकम् ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं भिषजः भैषज्यम् इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य रचयिता श्रीमान् पुल्लेल श्रीरामचन्द्रमहोदयः ।
सन्दर्भ : एकस्मिन् दिने केचन ग्रामीणाः वेङ्कटरावस्य सकाशं निर्धारि समयानन्तरं आगताः । मार्गे यानघातेन मूर्छितं बालकं ते आनयन् । परन्तु समयनियमो नाम समयनियमः एव, वैद्यस्यापि विश्रान्तिसुखादिकम् आवश्यकम् इत्युक्त्वा वेङ्कटरावः तान् प्रेषयामास ।
भाव : सर्वदा यूयं स्वसुखमेव पश्यथ ।

ई) अहं वीरपितुः कन्या अस्मि ।
समाधान:
परिचय : एतत् वाक्यं भारतभूषा वीरयोषा इति पाठ्यभागात् स्वीकृतम् । अस्य रचयिता गलगरीरामाचार्यः ।
सन्दर्भ : चिन्तादेव्याः पिता युद्धे वीरस्वर्गं गतः । अनाथायाः तस्यां स्थितिं परिचिन्त्य पितुः सहचराः अशोचन् । तदा चिन्तादेवी उक्तवती यत् अहं वीरपितुः कन्या । पितरम् अनुचिकीर्षामि इति ।
भाव : अहं वीरस्य पितुः पुत्री अस्मि |

7. द्वौ लघुप्रश्नौ समाधत्त । (पद्यभागात्) (2 × 3 = 6)

अ) विक्रमाङ्कदेवस्य आज्ञा किं करोति ?
समाधान:
विक्रमाङ्कदेवस्य आज्ञा पार्थिवानां शिरः चुम्बति ।

आ) विष्णोः सङ्कल्पेन शक्त्या च किं किं भविष्यति ?
समाधान:
विष्णोः सङ्कल्पेन विश्वसृष्टिः भविष्यति । तस्य शक्त्या विश्वविनाशः भविष्यति ।

इ) पाषाणैः प्रहरतेऽपि कः न कुप्यति ?
समाधान:
पाषाणैः प्रहरते स्वम् अपि सहकारः न कुप्यति ।

ई) कस्य जीवितं निष्फलम् ?
समाधान:
यः गुणधर्मविहीनः अपि जीवति, तस्य जीवितं निष्फलम् ।

8. द्वौ लघुप्रश्नौ समाधत्त । (गद्यभागात्) (2 × 3 = 6)

अ) हर्षवर्धनः भण्डिं किमुवाच ?
समाधान:
हर्षवर्धनः भण्डिं राज्यश्रीव्यतिकरः कः इति उवाच ।

आ) युद्धे कः केन व्यापादितः ?
समाधान:
युद्धे सञ्जीवकः पिङ्गलेन व्यापादितः ।

इ) एकाकिन्यपि चिन्ता कथं खेलति स्म ?
समाधान:
एकाकिन्यपि चिन्ता मृदा दुर्गं निर्माय, पुनः तद्भङ्गलीलां खेलति स्म ।

ई) केसरसिंहः कुत्र न्यवसत् ?
समाधान:
केसरसिंहः काश्मीरस्य उपत्यकायां न्यवसत् ।

9. सम्पूर्णेन वाक्येन समाधत्त । (पद्यभागात्) (5 × 1 = 5)

अ) कुशः किम् अस्त्रं समाददे ?
समाधान:
गारुत्मतम्

आ) विक्रमाङ्कस्य औदार्यं कः अरचयत् ?
समाधान:
बिल्हणः

इ) कस्य वचः निशम्य नृपतिः मुदम् अवाप ?
समाधान:
सचिवस्य वचः

ई) मुरारिः कीदृशः इतीरितम् ?
समाधान:
सर्वगतः

उ) कस्य गुणः अवर्ण्यः ?
समाधान:
साङ्गत्यस्य

10. सम्पूर्णेन वाक्येन समाधत्त । (गद्यभागात्) (5 × 1 = 5)

अ) हर्षवर्धनस्य का अवशिष्टा ?
समाधान:
हर्षवर्धनस्य यवीयसी स्वसा राज्यश्रीः अवशिष्टा ।

आ) पिङ्गलकसिंहस्य मन्त्रिणौ कौ ?
समाधान:
पिङ्गलकसिंहस्य मन्त्रिणौ दमनककरटकौ 1

इ) वेङ्कटरावः पितुः नाम किम् ?
समाधान:
वेङ्कटरावः पितुः नाम सुब्बय्यशास्त्री |

ई) शीतत पितामही वृक्षाणाम् उपरि किम् आच्छादयति स्म ?
समाधान:
शीतर्तौ पितामही वृक्षाणामुपरि घासम् आच्छादयति स्म ।

उ) कन्यानुसरणे कः नियुक्तः ?
समाधान:
कन्यानुसरणे मानपालः नियुक्तः ।

11. अधोनिर्दिष्टयोः एकं पत्रं लिखत । (1 × 5 = 5)

अ) धनयाचनार्थं पितरं प्रति पत्रम्
समाधान:

*छात्रावासात्
दिनाङ्कः 22-7-2019

आदरणीय पितृवर्य !
सादरं नमामि । अत्र कुशलं तत्रास्तु | अहं सश्रद्धं विद्याभ्यासं करोमि । अहं कानिचन पुस्तकानि क्रेतुम् इच्छामि । एतदर्थं रूप्यकाणां सहस्त्रं कृपया प्रेषयतु भवान् ।
मातृचरणयोः मम प्रणामाः ।

भवदीयः पुत्र / भवदीया पुत्री
श्रीनिवासः / अहल्या

आ) अवकाशप्रदानाय प्राचार्यं प्रति पत्रम्
समाधान:

दिनाङ्कः 22-7-2019

सेवायाम्
श्रीमान् प्राचार्यमहोदयः
उच्च माध्यमिकविद्यालयः
भाग्यनगरम्
महोदय !
सविनयं निवेदयामि यत् अहम् ज्वरग्रस्तः अस्मि । शिरोवेदना च मां पीडयति । अतः अद्य विद्यालयम् आगन्तुं न शक्रोमि । कृपया 23-7-2019 तः 26-7- 2019 पर्यन्तं दिनत्रयस्य अवकाशं प्रदाय माम् अनुगृह्णातु ।

भवतः शिष्यः / भवदीया शिष्या
श्रीनिवासः / अहल्या
द्वितीयवर्षम्
उच्च माध्यमिक विद्यालयः
भाग्यनगरम्

Note : नगरनाम न परिवर्तितव्यम् ।

12. चत्वारि सन्धिनामनिर्देशसहितं विघटयत ।

1) हरिश्शेते
समाधान:
हरिस् + शेते = श्चुत्व सन्धिः

2) रामोऽयम्
समाधान:
रामः + अयम् = विसर्ग सन्धिः

3) इष्टः
समाधान:
इष् + तः = ष्टुत्व सन्धिः

4) सद्धर्मः
समाधान:
सत् + धर्मः = जश्त्वं सन्धिः

5) चिन्मयम्
समाधान:
चित् + मयम् = अनुनासिक सन्धिः

6) पाचकः पचति
समाधान:
पाचकः + पचति = विसर्ग सन्धिः

7) रामश्चिनोति
समाधान:
रामस् + चिनोति = श्चुत्व सन्धिः

8) अजन्तः
समाधान:
अच् + अन्तः = जश्त्व सन्धिः

13. चत्वारि सन्धिनामनिर्देशसहितं सन्धत्त ।

1) सद् + जनः
समाधान:
सज्जनः = श्चुत्व सन्धिः

2) रामस् + टीकते.
समाधान:
रामष्टीकते = ष्टुत्व सन्धिः

3) अप् + जम्
समाधान:
अब्जम् = जश्त्व सन्धिः

4) षट् + मासाः
समाधान:
षण्मासाः = अनुनासिक संन्धिः

5) वाक् + मयम्
समाधान:
वाङ्मयम् = अनुनासिक सन्धिः

6) नमः + ते
समाधान:
नमस्ते = विसर्ग सन्धिः

7) शरत् + चन्द्रः
समाधान:
शरच्चन्द्रः = श्चुत्व सन्धिः

8) रामः + खादति
समाधान:
रामः खादति = विसर्ग सन्धिः

14. द्वयोः शब्दयोः अन्त-लिङ्ग – वचनमात्रनिर्देशसहितं रूपाणि लिखत ।

अ) गुणिन्
नकारान्तः पुंलिङ्गो ‘गुणिन्’ शब्दः (MERITORIOUS)
समाधान:
TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Paper Set 8 with Solutions 1

आ) सरित्
तकारान्तः स्त्रीलिङ्गः ‘सरित्’ शब्दः ( RIVER)
समाधान:
TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Paper Set 8 with Solutions 2

इ) नामन्
नकारान्तः नपुंसकलिङ्गो ‘नामन्’ शब्दः (NAME)
समाधान:
TS Inter 2nd Year Sanskrit Model Paper Set 8 with Solutions 3

15. त्रयाणां समासनामनिर्देश सहितं विग्रहवाक्यानि लिखत।
1) यथाशक्ति
समाधान:
शक्तिम् अनतिक्रम्य = अव्ययीभाव समास:

2) दुःखातीतः
समाधान:
दुःखं अतीतः = द्वितीयातत्पुरुष समास:

3) भोज्योष्णम्
समाधान:
भोज्यं च तत् उष्णम् $=$ कर्मधारय समास:

4) पञ्चवटी
समाधान:
पंचानां वटानां समाहारः = द्विगु समासः

5) पार्वतीपरमेश्वरौ
समाधान:
पार्वती च परमेश्वर: च = द्वन्द्व समास:

6) पीताम्बर:
समाधान:
पीतं अम्बरं यस्य स: = बहुव्रीहि समासः

16. अधोरेखाङ्कितपदानि शुद्धीकृत्य वाक्यानि लिखत । (5 × 1 = 5)

1. बालका: फलानि खादति ।
समाधान:
बालक: फलानि खादति।

2. वनं वायुप्रदूषणं परिहरन्ति ।
समाधान:
वनानि वायुप्रदूषणं परिहरन्ति।

3. वारीणि मलिनं प्रक्षालयति।
समाधान:
वारि मलिनं प्रक्षालयति।

4. गुणिन: लोकम् उपकरोति ।
समाधान:
गुणी लोकम् उपकरोति।

5. यूयं विदूषकं परिहससि।
समाधान:
त्वं विदूषकं परिहससि।

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

The strategic use of TS Inter 1st Year Economics Model Papers Set 2 allows students to focus on weaker areas for improvement.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Time: 3 Hours
Maximum Marks: 100

Section – A

Note : Answer ANY THREE out of the following five questions in not exceeding 40 lines each. (3 × 10 = 30 )

Question 1.
Discuss the consumer’s equilibrium with the help of law of equi-marginal utility?
Answer:
Law of equi-marginal utility is an important law of consumption. It-is called as “Gossen’s Second Law”, as its formulation is associated with the name of H.H. Gossen. According to Marshall, “If a person has a thing which can be put to several uses, he will distribute it among these uses in sucn a way that it has the same marginal utility in all uses. If it had a greater marginal utility in one use than in another, he would gain by taking away some of it from the second ana applying it to the first”.

According to this law the consumer has to distribute his money income on different uses in such a manner that the last rupee spent on each commodity gives him the same marginal utility. Equalisation of marginal utility in different uses will maximise his total satisfaction. Hence, this law is known as the “Law of equi-marginal utility”. The fundamental condition for consumer’s equilibrium can be explained in the following way.

\(\frac{\mathrm{MU}_{\mathrm{x}}}{\mathrm{P}_{\mathrm{x}}}=\frac{\mathrm{MU}_{\mathrm{y}}}{\mathrm{P}_{\mathrm{y}}}=\frac{\mathrm{MU}_{\mathrm{z}}}{\mathrm{P}_{\mathrm{z}}}=\mathrm{MU}_{\mathrm{m}}\)

Where, MUx, MUy, MUz, MUm = Marginal utilities of commodities x,.y, z, money (m), and Px, Py, Pz = Prices of x, y, z goods.

This law can be explained with the help of a table. Suppose the consumer is prepared to spend his money income is ₹ 26/- on two goods say X and Y. Market prices of two goods are ₹ 4/- & ₹ 5/- respectively. Now the marginal utilities of good X, good Y are shown below.

Units Ux MUx Units Uy MUy
1 44 1 45
2 40 2 40
3 36 3 35
4 32 4 30
5 28 5 25

For explaining consumer’s maximum satisfaction and consequent equilibrium position we need to reconstruct the above table by dividing marginal utilities of X by its price ₹ 4/- and marginal utility of Y by ₹ 5/-. This is shown in the following table.

Units Ux \(\frac{\mathbf{M U}_{\mathbf{X}}}{\mathbf{P}_{\mathbf{X}}}\) Units Uy \(\frac{\mathbf{M U}_{\mathbf{Y}}}{\mathbf{P}_{\mathbf{Y}}}\)
1 11 1 9
2 10 2 8
3 9 3 7
4 8 4 6
5 7 5 5

In the table it is clear that when consumer purchases 4 units of goods X & 2 units of good Y. Therefore, Consumer will be in equilibrium when he is spending (4 × 4 = 16 + 2 × 5 = 10) ₹ 26/- on them.

Assumptions of the law : The law of equi-marginal utility depends on the following assumptions.

  1. This law is based on cardinal measurement of utility.
  2. Consumer is a rational man always aiming at maximum satisfaction.
  3. The marginal utility of money remains constant.
  4. Consumer’s income is limited and he is proposed to spent the entire amount on different goods.
  5. The price of goods are unchanged.
  6. Utility derived from one commodity is independent of the utility of the other commodity.

Limitations of the law: The law of equi-marginal utility has been subject to certain limitations which are as given below :

  1. The law assumes that consumer is a rational man and al-ways tries to get maximum satisfaction. But, in real life, several obstacles may obstruct rational behaviour.
  2. This law is not applicable when goods are indivisible.
  3. The law is based on unrealistic assumptions like cardinal measurement of utility and marginal utility of money re-mains constant. In real world, MU of money does not re-main constant.
  4. This law will not be applicable to complementary goods.
  5. Another limitations of this law is that there is no fixed accounting period for the consumer in which he can buy and consume goods.

Importance of the Law : The law of equi-marginal utility is of great practical importance in economics.

  1. Basis of Consumer Expenditure: The expenditure pattern of every consumer is based on this law.
  2. Basis for Savings and Consumption: A prudent consumer will try to distribute his limited means between present and future consumption so as to have equal marginal util¬ity in each. This is how the law guides us.
  3. In the Field of Production: To the businessman and the manufacturer the law is of special importance. He works towards .the most economical combination of the factors of production. For this he will substitute one factor for another till their marginal productivities are the same.
  4. Its application to Exchange: In all our exchanges, this law works. Exchange is nothing but substitution of one thing for another.
  5. Price Determination: This principle has an important bearing on the determination of value and price.
  6. Public Finance: Public expenditure of a government con-forms to this law. Taxes are also levied in such a manner that the marginal sacrifice of each tax payer is equal.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 2.
Write an essay on revenue analysis.
Answer:
The amount of money that the producer receives in exchange for the goods (sale proceeds) is called producer’s receipts or revenue. In other words, the total sale proceeds of a firm are known as revenue. We can conceive three types of revenue. They are : total revenue, average revenue and marginal revenue.

a) Total Revenue (TR) : Total amount of money or income received by the firm from the s’ale of a certain quantity of output is called total revenue. It is obtained by multiplying the price of a commodity by the number of units sold, i.e., TR = PQ.
Where,
P = Price of the good and
Q = the quantity of the good sold.

b) Average Revenue (AR) : Average revenue is the revenue per unit of goods sold. It is computed by dividing the total revenue by the number of the units of a good sold. Thus, AR = TR / Q = PQ / Q = R It is clear from the above formula that the average revenue at each level of output is equal to the price per unit.

c) Marginal Revenue (MR):
It is the net addition to the total revenue by selling additional units of the goods i.e. the revenue which would be earned by selling an addi¬tional unit of the good. Marginal revenue can be expressed as : MR = ∆TR / ∆Q, where, ∆TR = change in total revenue and ∆Q = change in quantity. In other form, MRn = TRn -TRn-1.

AR and MR Curves under Perfect Competition:
Under perfect competition, there exist large number of sellers and large number of buyers. The sellers under this competition offer homogenous products and, therefore, neither sellers nor buyers have any control on the price of the product. The seller can sell any amount of the good and buyers can buy any amount of the good at the ruling market price. In this case, total revenue (TR), average revenue (AR) and marginal revenue (MR) of a perfectly competitive firm are analyzed here under using table and diagram.

Output Price Total Revenue PQ Average Revenue = TR/Output
1 10 10 10
2 10 20 10
3 10 30 10
4 10 40 10
5 10 50 10
6 10 60 10

Since the price of the product remains constant under perfect competition, the output sold increases and therefore, revenue also increases. Due to homogeneity, the goods are sold at single price under perfect competition therefore, additional units are also sold at the same price. Hence, under this competition, the AR equals MR all through. Because of this, P = AR= MR. The nature of AR and MR curves is shown with the help of figure.

By the diagram, output is measured on OX axis and price / AR / MR on OY axis. OP price in the diagram indicates existence of single price. Since, P = AR = MR, the AR and MR curves will be parallel to OX axis as shown in figure.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 1

AR and MR Curves under Monopoly : Under monopoly, there is a single seller. The commodity offered by a monoplist may be or may not be homogenous. Monopolist can control price and output of the commodity, but he can’t determine both simultaneously due to existence of left to right down¬ward sloping demand curve in the market. He can sell more quantity at lower price and less quantity at higher pfice. The relationship between TR, AR and MR is shown in table.

Output Price Total Revenue PQ Average Revenue = TR / Output Marginal Revenue
1 10 10 10 10
2 9 18 9 8
3 8 24 8 6
4 7 28 7 4
5 6 30 6 2

The table reveals that as price falls, sales may improve and total revenue also increases but average revenue (AR) and marginal revenue falls continuously. Here, MR declines at faster rate than that of AR. Thus, MR curve lies below the AR as shown in the figure.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 2

Relationship between AR and MR under Monopoly In figure, AR and MR represent average revenue and mar-ginal revenue curves respectively. The monopolist can sell higher quantity at lower price and therefore, always AR is greater than MR. Thus, AR curve lies above MR curve.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 3.
Describe the classificati on of markets.
Answer:
Edwards defined “Market as a mechanism by which buyers and sellers are brought together”. Hence, market means where selling and buying transactions take place. The classification of markets is based on three factors.
1. On the basis of area
2. On the basis of time
3. On the basis of competition.

  1. On the Basis of Area : According to the area, markets can be of three types.
    • Local Market: When a commodity is sold at particular locality. It is called a local market. Ex: Vegetables, flowers, fruits etc.
    • National Market: When a commodity is demanded and supplied throughout the country is called national market. Ex : Wheat, rice etc.
    • International Market: When a commodity is demanded and supplied all over the world is called international market. Ex : Gold, silver etc.
  2. On the Basis of Time : It can be further classified into three types.
    • Market Period or Very Short Period : In this period where producer cannot make any changes in supply of a commodity. Here, supply remains constant. Ex : Perishable goods.
    • Short Period: In this period supply can be changed to some extent by changing the variable factors of production.
    • Long Period: In this period supply can be adjusted in accordance with change in demand. In long run all factors will become variable in.
  3. On the Basis of Competition: This can be classified into two types.
    • Perfect Market: A perfect market is one in which the number of buyers and sellers is very large, all engaged in buying and selling a homogeneous products without any restrictions.
    • Imperfect Market: In this market, competition is imperfect among the buyers and sellers. These markets are divided into
      • Monopoly
      • Duopoly
      • Oligopoly
      • Monopolistic competition.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 3

Question 4.
Explain critically the marginal productivity theory of distribution.
Answer:
This theory was developed by J.B.Clark. According to this theory, the remuneration of a factor of production will be equal to its marginal productivity. The theory assumes perfect competition in the market for factors of production. In such a market, average cost and marginal cost of each unit of factor of production are the same as they are equal to the price or cost of a factor of production.

For example, if four tailors can stitch ten shirts in a day and five tailors can stitch thirteen shirts in a day, then the marginal physical product of the 5th tailor _is 3 shirts. If stitching charge for a shirt is ₹ 100/-, then the marginal value product of three shirts is ₹ 300/-. According to this theory, the 5th person will be remunerated ₹ 300/-. Marginal physical product is the additional output obtained by using an additional unit of the factor of production. If we multiply the additional output by market price we will get marginal value product or marginal revenue product.
TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 4

At first stage when additional units of labour are employed the marginal productivity of labourer increases up to certain extent due to economies of scale . If additional units of labour are employed beyond that point the marginal productivity of labour decreases. This can be shown in the given figure.

In the figure, OX axis represent units of labour and OY represent price/revenue/cost. At a given price, OP the firm will employ OL units of labour where price OP = L. If it employs less than OL’ i.e., OL1 units, MRP will be E1L1, which is higher than the price OP. If firm employs more than OL units upto OL2, price is OP is more than E2L2. So the firm decreases employment until price = MRP till OL. At that point ‘E’ the additional unit of labour is remunerated equal to his marginal productivity.

Question 5.
Explain the keynesian theory of employment.
Answer:
Keynes theory of employment is the principle of effective demand. He called his theory, general theory because it deals with all levels of employment. Keynes explains that lack of aggregate demand is the cause of unemployment. He used the terms aggregate demand, aggregate supply. It means total. The term effective demand is used to denote that level of aggregate demand which is equal to aggregate supply.

According to Keynes where aggregate demand and aggregate supply are intersected at that point effective demand is determined. This effective demand will determine the level of employment.
Aggregate supply schedule:
The aggregate supply schedule shows the various amounts of the commodity that will be offered for sale at a series of price. As the level of output increases with the level of employment. The aggregate supply price also increases with every increase in the level of employment. The aggregate supply curve slopes upwards from left to right. But when the economy reaches the level of the full employment, the aggregate supply curve becomes vertical.

Aggregate demand schedule:
The various aggregate demand prices at different level of employment is called aggregate demand price schedule. As the level of employment rises, the total income of the community also rises and therefore the aggregate demand price also increases. The aggregate demand curve slopes upward from left to right.

Equilibrium level of income:
The two determinants of effective demand aggregate supply and aggregate demand prices combined schedule is shown in the following table.

Level of employment (in lakhs of workers) Aggregate supply price (in crores of ₹) Aggregate demand price (in crores of ₹)
20 200 175
30 250 225
40 300 300 AD = AS
50 350 325
60 400 425

The table shows that so long as the demand price is higher than the aggregate supply price. The level of employment 40 lakh workers aggregate demand price is equal to aggregate supply price i.e., 300 crores. So effective demand in the above table is ₹ 300 crores. This can be shown in the following diagrams.
TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 5

In the diagram ‘X’ axis represents the employment and Y’ axis represents price. A.S is aggregate supply curve A.D is aggregate demand curve. The point of intersection between the two ‘E1‘ point. This is effective demand where all workers are employed at this point the entrepreneurs expectation of profits are maximised. At any other points the entrepreneurs will either incur losses or earn sub-normal profits.

Section – B

Question 6.
Explain the differences between free goods and economic goods.
Answer:
Differences between Microeconomics and Macro economics

Free Goods Economic Goods
free goods are nature’s gift. Economic goods are man made.
Their supply is abun-dant. Supply is always less than their demand.
They do not have price. These goods have prices.
There is no cost of pro duction. These goods have cost of production.
They have value in use and do not have value in exchange. These goods have value in use and also value in exchange.
Their values are not included in national income. Their values are included in national income.

Question 7.
Discuss the limitations and importance of law of equimarginal utility.
Answer:
Definition of the Law : “If a person has a thing which can be put to several uses, he will distribute it among these uses in such a way that it has the same marginal utility in all. If it has a greater marginal utility in one use than in another, he would gain by taking away some of it from the second and applying it to the first.” Alfred Marshall.

Limitations of the Law of Equi-Marginal Utility: The equi-marginal principle is subject to certain limitations which may be set forth hereunder :

  1. The law is based upon the assumption of rationality on part of the consumer. But in real life, several obstacles may obstruct rational behaviour.
  2. This law works out fully only if the goods are divisible. If goods happen to be large and indivisible, it is not pos-sible to equate the marginal utility of money spent on them.
  3. Non availability of certain goods prevents the consumers from maximizing their satisfaction out of their expenditure. Therefore, the law fails to work.
  4. Prices of goods often fluctuate in the market with the re-sult that their utilities also keep changing from time to time. This prevents the working of the law.
  5. The law of maximum satisfaction will not be applicable to complementary goods.
  6. Another limitation of this law is that there is no fixed accounting period for the consumer in which he can buy and consume goods.
  7. Cardinal measurement of utility, marginal utility of money remaining constant etc., are not realistic assumptions. They are not valid.
  8. It is assumed that the consumer has a perfect knowledge. But this is not correct.

Importance of the Law:
The law of equi-marginal utility is of great practical importance in economics.

  1. Basis of Consumer Expenditure: The expenditure pat¬ern of every consumer is based on this law.
  2. Basis for Savings and Consumption:
    A prudent consumer will try to distribute his limited means between present and future consumption so as to have equal marginal utility in each. This is how the law guides us.
  3. In the Field of Production:
    To the businessman and the manufacturer the law is of special importance. He works towards the most economical combination of the factors of production. For this he will substitute one factor for another till their marginal productivities are the same.
  4. Its application to Exchange:
    In all our exchanges, this law works. Exchange is nothing but substitution of one thing for another.
  5. Price Determination:
    This principle has an important bearing on the determination of value and price.
  6. Public Finance:
    Public expenditure of a government con-forms to this law. Taxes are also levied in such a manner that the marginal sacrifice of each tax payer is equal.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 8.
Explain the exceptions of law of demand.
Answer:
In Economics demand means a desire which is backed up by ability to buy and willingness to pay the price. Thus demand will be always at a price and time. According to Marshall “The amount demanded increases with a fall in price and diminishes with rise in price when other things remain the same”.

Exceptions:
In certain situations, more will be demanded at higher price and less will be demanded at a lower price. In such cases the demand curve slopes upward from left to right which is called an exceptional demand curve. This can be shown in the following diagram.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 6.1

In the diagram when price increases from OP to OP,, de-mand also increases from OQ to OQ,. This is opposite to law of demand.

1) Giffen’s Paradox:
This was stated by Sir Robert Giffen. He observed that poor people will demand more of infe-rior goods, if their prices rise. Inferior goods are known as Giffen goods. Ex : Ragee, Jowar etc. He pointed out that in case of the English workers, the law of demand does not apply to bread. Giffen noticed that workers spent a major portion of their income on bread and only small portion on meat.

2) Veblen Effect (Prestigious goods) : This exception was stated by Veblen. Costly goods like diamonds and pre-cious stones are called prestige goods or veblen goods. Generally rich people purchase those goods for the sake of prestige. Hence, rich people may buy more such goods when their prices rise.

3) Speculation:
When the price of a commodity rises the group of speculators expect that it will rise still further. Therefore, they buy more of that commodity. If they expect that there is a fall in price, the demand may not expand. Ex : Shares in the stock market.

4) Illusion:
Sometimes,’ consumer develop to false idea that a high priced good will have a better quality instead of low priced good. If the price of such good falls, demand decreases, which is contrary to the law of demand.

Question 9.
Explain the concept of returns to scale.
Answer:
The law of returns to scale is concerned with the study of production function in the long run. The law of returns to scale studies the behaviour of output in response to change in scale. A change in scale means that all inputs or factors are varied in the same proportion, keeping the factor proportions constant.

When a producer increases all the inputs in a given proportions, there are three possibilities, viz., total output may increase more than proportionately, just proportionately or less than proportionately. According to returns to scale concept, these possibilities are familiarly known as a) Increasing Returns To Scale (IRTS), b) Constant Returns To Scale (CRTS) and c) Decreasing Returns To Scale (DRTS).

Assumptions :

  1. All inputs except entrepreneurship are variable.
  2. State of technology remains the same.
  3. There is perfect competition in the market.
  4. Production is measured in physical quantities.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 6

Explanation of the Law :
A description on returns to scale is presented in table. It can be seen from this table that the total product is 9 units in the beginning with 10L + IK. As the factors of production are doubled (20L + 2K), the total

output increased to 19 units, which is more than proportional change and therefore, it represents increasing returns to scale (IRTS). Marginal product (MP) increased from 9 to 10 units uder this stage. MP is remaining the same at 11 units when the scale is 30L + 3K and 40L + 4K therefore, it denotes constant returns to scale (CRTS). A decrease in MP is observed at 50L + 5K and 60L + 6K. This situation can be called as decreasing returns to scale (DRTS). These three kinds of returns to scale are also explained by using figure. In this figure, R to R1 shows IRTS, R1 to S shows CRTS and S to S1 indicates DRTS.

Question 10.
Write a note on classification of markets based on time and area.
Answer:
Edwards defined, “Market as a mechanism by which buyers and sellers are brought together”. Hence, market means where selling and buying transactions take place. The classification of markets is based on three factors.
1. On the basis of area
2. On the basis of time
3. On the basis of competition.

  1. On the Basis of Area: According to the area, markets can be of three types.
    • Local Market: When a commodity is sold at particular locality, it is called a local market. Ex: Vegetables, flowers, fruits etc.
    • National Market:
      When a commodity is demanded and supplied throughout the country is called national market. Ex : Wheat, rice etc.
    • International Market:
      When a commodity is demanded and supplied all over the world is called international market. Ex : Gold, silver etc.
  2. On the Basis of Time: It can be further classified into three types.
    • Market Period or Very Short Period:
      In this period where producer cannot make any changes in supply of a commodity. Here supply remains constant. Ex : Perishable goods.
    • Short Period:
      In this period supply can be changed to some extent by changing the variable factors of production.
    • Long Period:
      In this period supply can be adjusted in according to change in demand. In long run all factors will become variable.
  3. On the Basis of Competition: This can be classified into two types.
    • Perfect market:
      A perfect market is one in which the number of buyers and sellers is very large, all engaged in buying and selling a homogeneous products without any restrictions.
    • Imperfect Market:
      In this market, competition is imperfect among the buyers and sellers. These markets are divided into

      • Monopoly
      • Duopoly
      • Oligopoly
      • Monopolistic competition.

Question 11.
What are the determining factors of real wages?
Answer:
Real wages refer to the purchasing power of money wages received by the labourer. Real wages are expressed in terms of goods and services that a worker can buy with his money wages. The real wage is said to be high when a labourer obtains larger quantity of goods and services with his money income.

Factors Determining Real Wages : Real wages depend on the following factors :
1) Price Level:
Purchasing power of money determines the real wage. Purchasing power of money depends on the price level. If price level is high, purchasing power of money will be low. On the contrary, if price level is low, purchasing power of money will be high. Similarly, given the price level, if money wage is high real wage will also increase and when money wage decreases real wage also decreases.

2) Method of Payment:
Besides money wages, labourers get certain additional facilities provided by their management. Like free housing, free medical facilities, free education facilities to children, free transport etc. If such facilities are high, the real wages of labourers will also be high.

3) Regularity of Employment:
Real wages depend on the regularity of employment. If the job is permanent, his real wage will be high even though his money wage is low. In case of temporary employment, his real wage will be low though his money wage is high. Thus, certainty of job influences real wages.

4) Nature of Work:
Real wages are also determined by the risk and danger involved in the work. If the work is risky real wages of labourer will be low though money wages are high. For instance, a captain in a submarine, miners etc., always face danger and risk.

5) Conditions of Work:
The working conditions also determine the real wage of a labourer. Less duration of work, ventilation, light, fresh air, recreation facilities etc., certainly result in the high real wages. If these facilities are lacking, real wages are low even though money wages are high.

6) Subsidiary Earnings:
If a labourer earns extra income in addition to his wage, his real wage will be higher. For instance, a government doctor may supplement his earnings by undertaking private practice.

7) Future Prospects:
Real wage is said to be higher in those jobs where there is a possibility of promotions, hike in wage and vice-versa.

8) Timely Payment:
If a labourer receives payment regularly and timely, the real wage of the labourer is high although his money wage is pretty less and vice versa.

9) Social Prestige:
Although money wages of a bank officer and Judge are equal, the real wage of a Judge is higher than the bank officer due to social status.

10) Period and Expenses of Education:
Period and expenses of education also affect real wage. For example, if one person is a graduate and the other is an undergraduate who are working as clerks, the real wage of the undergraduate is high because his period of learning and expenses on education are lower than the graduate labourer.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 12.
What are the factors that determine National Income?
Answer:
National Income is the total market value of all goods and serviçes produced in a country during a given period of time. There are many factors that influence and determine the size of national income of a country.

a) Natural Resources:
The availability of natural resources in a country, its climatic conditions, geographical features, fertility of soil, mines and fuel resources etc., influence the size of National Income.

b) Quality and Quantity of Factors of Production:
The national income of a country is largely influenced by the quality and quantity of a country’s stock of factors of production.

c) State of Technology:
Output and national income are influenced by the level of technical progress achieved by the country. Advanced techniques of production help in optimum utilization of a country’s natural resources.

d) Political Will and Stability: Political will and stability in a country helps in planned economic development and for a faster growth of National Income.

Question 13.
What are the sources of public revenue?
Answer:
Revenue received by the government from different sources is called public revenue.
Public revenue is classified into two kinds.
1) Tax revenue
2. Non-Tax revenue.

1) Tax Revenue:
Revenue received through collection of taxes from the public is called tax revenue. Both the state and central government collect taxes as per their allocation in the constitution. Taxes are two types :

a) Direct taxes :
i) Taxes on income and expenditure. Ex : Income tax, Corporate tax etc.
ii) Taxes on property and capital assests. Ex: Wealth tax, Gift tax etc.

b) Indirect taxes : Taxes levied on goods and services. Ex : Excise duty, Service tax.

2) Non – tax revenue:
Government receives revenue from sources other than taxes and such revenue is called nontax revenue. They are :

a) Administrative revenue: Government receives money for certain administrative services. Ex: License fee, Tuition fee etc.

b) Commercial revenue: Modern governments establish public sector units to manufacture certain goods and offer certain services. The goods and services are exchanged for the price. So such units earn revenue by way of selling their products. Ex : Indian Oil Corporation, Bharath Sanchar Nigam Ltd, Bharath Heavy Electricals, Indian Railways, State Road Transport Corporations, Indian Air lines etc.

c) Loans and advances: When the revenue received by the government from taxes and from the above non-tax sources is not sufficient to meet the needs of government expenditure, it may receive loans from the financial institutions operating within the country and also from the public. Modern government also taken loans from international financial institutions.

d) Grants-in-aid : Grants are amount received without any condition of repayment. They are not repaid.

Question 14.
Define inflation and explain its types.
Answer:
Inflation, we mean a general rise in the prices in the ordinary language it is rapid upward movement of prices in a broader sense. The term inflation refers to persistent rise in the general price level over a long period of time.

According to Prof.Hawtrey : “Issue of too much currency”

According to ‘Dalton’: Defined inflation as “Too much Money is chasing too few goods”.

According to ‘Pigou’: “Inflation exists when money income is expanding more than in proportion to increase in earning activity”.

According to Irving Fisher : “Inflation occurs when the volume of money increases faster than the available supply of goods”.

According to Samuelson : “Inflation denotes a rise in the general level of prices”.

Types of Inflation :

  1. Creeping inflation:
    When rise in the prices is very slow and small, it is called creeping inflation.
  2. Walking inflation: This is the second stage of inflation. The inflation rate will be between 2% and ‘4%.
  3. Running inflation: When the rate of inflation is in the range of 4-10% per annum, it is called running inflation.
  4. Galloping inflation or hyper inflation : If the inflation, rate exceeds 10%, galloping inflation occurs. It may also called hyper inflation.

Question 15.
Explain the definition of money.
Answer:
Money plays a vital role in modern economy. A modern economy is rightly known as monetary economy because at the crucial position that money occupies. In the olden days goods were exchanged for goods. Such system is called barter system. However when economics grew there was a tremendous increase in the wants of the people as well as in the number of»transactions then barter system became more difficult, in order to eliminate the difficulties in the barter system money came into existence.

Definition of money:
Several economists have defined money in several ways. Some of the prominent definitions are given below.
According to Waker’ – “Money is what money does”. According to ’Robertson’ – Money as” anything which is widely accepted in payment for goods or in discharge of other kinds of business obligations”.
According to ‘Seligman’ – Money as “one that possesses general acceptability”. According to ’Crowther” – Money as “anything that is generally acceptable as a medium of exchange and which at the same time acts as a measure and store of value”.

It may be found from the above definitions that the main focus is on general acceptability. Anything that used as money should have the general acceptance of the public as medium of exchange because it is for direct exchange of commodities money ,is fundamentally required. It acts as a common measure of value. However its suitability as a store of value is equally important. Therefore we can consider Crowther’s definition as relatively more comprehensive. It is elaborate and covers the most important functions of money.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 16.
Point out the redemption methods of public debt.
Answer:
Repayment of debt by government is called redemption of public debt. Internal debt can be repaid in the domestic currency but foreign exchange is necessary to repay external, debt.

Redemption of Public Debt: The following are the methods of redemption of public debt.
1) Surplus Budgets:
Surplus budget means having public revenue in excess of public expenditure. If the government plans for a surplus budget, the excess revenue may be utilized to repay public debt.

2) Refunding:
Refunding implies the issue of fresh bonds and securities by the government so that the matured loans can be used for repayment of public debt.

3) Annuities:
By this method the government repays part of the public debt every year. Such annual payments are
made regularly till the debt is completely cleared.

4) Sinking Fund:
By this method, the government creates a separate fund called ‘Sinking fund’ for the purpose of repaying public debt. A part of the public revenue is deposited into this fund every year so that public debt is repaid from the sinking fund. This is considered as the best method of redemption.

5) Conversion:
Conversion means that the existing loans are changed into new loans before the date of their maturity. This metOhod is advantageous when the rate of interest charged on the new loans is less than the rate of interest to be paid on the existing loAnswer:

Question 17.
What is Statistics? Explain its relationship with economics.
Answer:
There is a close relationship between statistics, and economics. In the words of Tugwell, “The science of economics is becoming statistical in its method”. All the economic laws are pronounced on the basis of statistical facts and figures. The theory of population of Malthus, the’law of family expenditure of Engels etc., were propounded after statistical tests. Statistics helps the economics to become an exact science.

In the study of theoretical economics, the application and use of statistical methods are of great importance. Most of the doctrines of economics are based on the study of a large number of units and their analysis. This is done through statistical methods. Law of demand was formulated because of statistical methods.

The importance of statistics is felt in all branches of knowl-edge in accountancy and auditing in banking, in insurance, in research and in many fields. Without statistics no branch of knowledge is complete.

Section – C

Question 18.
What are free goods?
Answer:
Anything which satisfy human want is known as good: Goods which are freely supplied by the nature and without prices are known as free goods. The supply of these goods is always abundantly greater thatn their demand. Hence, they do not command price. Free goods possess only value-in-use, no value-in-exchage. For example, air, water, sunshine.

Question 19.
Explain the capital goods.
Answer:
Goods which are used in the production of other goods are called producer or capital goods. They satisfy human wants indirectly. Ex : Machines, tools, buildings etc.

Question 20.
Explain cardinal utility.
Answer:
Alfred Marshall developed cardinal utility analysis. According to this analysis, the utilities derived from consumption of different commodities can be measured in terms of arbitary units called utils. 1, 2, 3, 4 are called cardinal numbers.

Question 21.
Draw the indifference map.
Answer:
A set of indifference curves drawn for different income levels is called indifference map.
TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 7
From the above diagram it is clear that an indifference map of IC1, IC2, IC3. Each curve shows a certain level of satisfaction to the consumer.

Question 22.
What is demand function?
Answer:
Demand function shows the functional relationship between quantity demanded at various factors that determine the demand for a commodity. It can be expressed as follows.

Dx = f(Px,P1,….. Pn,Y,T)
Where,
Dx = Demand for good X .
Px = price of X

P1 …. Pn = Prices of substitutes and complementary
Y = Income of consumer
T = Tastes
f = functional relationship.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 23.
Explain relatively Elastic demand.
Answer:
When a proportionate change in price leads to more than proportionate change in quantity demand iscalled relatively elastic demand..

Question 24.
What is division of labour?
Answer:
It is an important feature of modern industrial organisation. It refers to scheme of dividing the given activity among workers in such a way that each worker is supposed to do o,ne activity or only a limited and narrow segment of an activity. Thus, division of labour increases output per worker on account of higher efficiency and specialised skill.

Question 25.
Explain the Technical economies.
Answer:
It is one of the internal economies.
The large firms will have more resources at their disposal. Hence, these firms can install the most suitable machinery. As a result larger firms experience lower cost of production. There are four different ways in which technical economies can arise.

a) Large size machines.
b) Linking processes.
c) Superior techniques,
d) Increased specialization.

Question 26.
Define market.
Answer:
Market is place where commodities are brought and sold and where buyers and sellers meet. Communication facilities help us today to purchase and sell without going to the market. All the activities take place is now called as market.

Question 27.
What is Monopolistic Competition?
Answer:
It is a market where several firms produce same commodity with small differences is called monopolistic competition. In this market producers to produce close substitute goods. Ex : Soaps, cosmetics etc.

Question 28.
What is Net profit?
Answer:
Net profit is the reward paid for the organizer’s entrepre¬neurial skills.
Net profit = Gross profit – [Implicit rent + Implicit wage + Implicit interest + Depreciation charges + Insurance premium]

Question 29.
What are time wages?
Answer:
Time wage is the amount paid for labourers for a fixed period of work i.e., weakly, daily, monthly etc.

Question 30.
Expand C.S.O. What is its responsibility?
Answer:
C.S.O. is Central Statistical Organisation and Responsibility of preparing national income estimates.

TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions

Question 31.
Distinguish between Per Capital Income and National Income.

Per Capital Income National Income
Per Capita income is the average income of people in a country in a particular year. National income is the market value of goods and services produced annually in a country.

Question 32.
Define public finance.
Answer:
It deals with the income and expenditure of the public authorities. (Central state and local government.

Question 33.
What is Money Market Equilibrium?
Answer:
Money Market Equilibrium (Savings Investment Equilibrium) : The goods market equilibrium leads to bring equilibrium in both money and labour markets. In the goods market, it is assumed that the total income is spent. The classical economists agree that part of the income may be saved, but the savings are gradually spent on capital goods. The expenditure on capital goods is called investment. It is assumed equality between savings and investment (S = I) is brought by the flexible rate of interest. This is explained in the Fig.
TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 8

In diagram, savings and investment are measured on the OX axis and rate of interest is shown on the OY axis. Savings and investments are equal at Oi rate of interest where the curves intersect each other. Hence, Oi is the equilibrium rate of interest which will come to stay in the market. If any change in the demand for investment and supply of savings comes about, the curves will shift accordingly, and the equilibrium rate of interest will also change and further it brings savings and investment into equality. Thus, money market equilibrium can be automatically brought through the rate of interest flexibility.

Question 34.
What is Barter system?
Answer:
Prior to the introduction of money, the barter system was in vogue. In the system on commodity was exchanged for another commodity. Under this system, no one was able to produce all goods at their disposal. As a consequence, they used to exchange commodities among themselves. For instance, a producer for paddy used to exchange paddy for clothes from the producers of cloths. Thus, this system was be set with several difficulties.

Question 35.
What is Clearance House?
Answer:
Businessmen and other customers issue cheques towards payment for their transactions. A businessman or customer may get a cheque issued on a bank in which he has no account. He has to deposit it in his bank and which collects the amount from the bank on which the cheque is issued. This happens on a large scale everyday and calls for interbank settlement of accounts. Since all the commercial banks maintain deposit accounts with the Reserve Bank of India, it all cheques to settle the inter-bank transactions by making appropriate entries in the accounts of the commercial banks. For this purpose the Reserve Bank established clearing houses at different places.

Question 36.
Explain the concept of mode.
Answer:
Mode is most frequently occuring value in data.

Question 37.
Explain the concept of Harmonic mean.
Answer:
Harmonic Mean (H.M.):
The Harmonic mean of a series is the reciprocal or the arithmetic average of the reciprocal of the values of its various items. It can be calculated by using the following formula :
TS Inter 1st Year Economics Model Paper Set 2 with Solutions - 9

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Collaborative study sessions centered around TS Inter 1st Year Commerce Model Papers and TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 can enhance peer learning.

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Section – A
(2 × 10 = 20)

Answer any two of the following questions in not exceeding 40 lines each.

Question 1.
Define the Co-operative Society. Explain its features.
Answer:
Meaning : The term “co-operation” is derived from the Latin word “co-operari”. The work “Co” means “with” and “operari” means “to work”. Thus the term co-operation means working together. Cooperative society is a voluntary association of persons who work together to promote their economic interest.

Definition : The Indian co-operative societies Act 1932, section (4) defines co-operatives society as “a society which has its objectives for the promotion of economic interests of its members in accordance with co-operative principles”.

Features :

  1. Voluntary Association: A co-operative society is a voluntary association of persons. That means, persons can join and leave the society when they want.
  2. Open Membership : The Membership is open to all persons having a common economic interest. Any person can became a member irrespective of his/her caste, creed, religion, colour, sex etc.
  3. Number of Members : A Minimum of TO’ members are required to form a co-operative Society. In case of multistate co-operative societies, the minimum number of members should be ’50’ from each state.
  4. State control : Every co-operative society comes under the control and supervision of the Government. Every society has to get its accounts audited from the co-operative Department of the government.
  5. Capital: The capital of the co-operative society is contributed by its members, it after depends on the loans and grants from state and central Government.
  6. Democratic set up : The co-operative societies are managed in a democratic manner. The Management of a co-operative society is control by managing committee elected on the basis of “one-man one-vote” irrespective of the member of shares held by any member.
  7. Service Motive : The primary objective of all co-operative societies is to provide services to its members, rather than to earn profits.
  8. Return on capital Investment : The members of co-operative society get returns on their capital investment in the form of dividend.
  9. Distribution of surplus : After giving dividends to the members of the society, the surplus profit is distributed among the members in the form of bonus.
  10. Registration of the society : In India, co-operative societies are registered under the co-operative Societies Act.

Question 2.
Distinguish between a Private Company and a Public Company.
Answer:
Introduction :
On the basis of Public Interest, companies may be classified into two types. They are

(1) Private company and
(2) Public company

(1) Private company : According to companies Act, private company is a company which is formed with the association of at least two members but not exceed fifty and with minimum paid up capital of one lakh rupees. It is prohibited from issue of share to the public and also transfer of shares.

(2) Public Company : Public company is a company which is formed with the Association of minimum seven members and there is no limit on maximum number of members. Public companies are required to issue a prospecters for inviting people to purchase their shares. Public company minimum paid up capital is five Lakhs rupees.

Difference between private company and public company :
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 8

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Question 3.
What is Business Finance ? Explain its needs and significance in the business organisations.
Answer:
Meaning : The requirement of funds by business firm to accomplish its various activities is called “Business finance”.

Finance is considered as the life blood of any organization. The success of any organization depends on the availability of adequate finance.

Definition :
According to B.O. Wheeler : “Finance is that business activity which is concerned with the acquisition and conservation of capital funds in meeting the financial needs and overall objectives of a business enterprise”. ,

Need and Significance :

  1. To meet fixed capital requirement of business : Business requires finance to meet fixed capital requirements such as purchase fixed assets like land and building, plant and Machinery, furniture and fixtures etc.
  2. To meet working capital requirements : Working capital is used for holding current assets such as purchase of material, payment of wages, transportation expenses, etc. business reequires finance.
  3. For growth and expansion : For growth and expansion activities, a business requires finance. It may be required increase production, to install more machines, to set up a R & D centre, etc.
  4. For diversification : Entering into new business and new lines of activities is known as diversification. The Business finance is needed to start any new activity in business.
  5. For Survival : Without the required finance, organizations can not survive for long time. To carry out the various business operations in continuity, business finance is needed.
  6. Liabilities : To meet liabilities of business, may be long-term or short, a business requires sufficient finance, e.g. for payment of loan installments, creditors etc.
  7. For payment of expenses : Business finance is needed for payment of expenses like paying salaries, wages, taxes, rent, advertisements etc.

Section -B
(4 × 5 = 20)

Answer any four of the following questions not exceeding 20 lines each :

Question 4.
What is meant by Industry ? Explain four types of Industries.
Answer:
Industry is a business activity, which is related to the extract producing, processing or manufacturing of goods.

Classification / Types of Industries :

  1. Primary Industry : Primary Industry is concerned with production of goods with the help of nature and which requires very little human effort. For example : Agriculture ; Farming ; Fishing, etc.
  2. Genetic Industry : Genetic Industries are engaged, in re-production and multiplication of certain species of plants and animals with, the object of sale to earn profit Eg : plant Nurseries, fish hatcheries, cattle breeding etc.
  3. Extractive Industry : Extractive Industry is concerned with extraction or drawing out goods from the spil, air or water. Generally products of this industry are in raw form and they are used by manu-facturing and construction Industries.
    Eg : Mining Industry, Coal, Mineral, oil ; Iron ore industries etc.
  4. Manufacturing Industry: Manufacturing Industry is engaged in the conversion of raw material into semifinished or finished goods. This industry creates form utility in goods by making them suitable for human use.
    Eg : Cement Industry, sugar Industry, Cotton textile industry etc.
  5. Construction Industry : construction Industry engaged in the construction of buildings, bridges, roads, dams, canals, etc. These industries are engaged in the creation of infrastructure for the smooth development of the economy.
  6. Service Industry : In modem times, service sector plays an important role in the development of the nation and therefore it is named as service Industry.
    Eg : Hotel Industry ; Tourism Industry, entertainment industry etc.

Question 5.
State three advantages and two disadvantages of Hindu Undivided Family business.
Answer:
Hindu undivided family business is a form of business where the family members of three successive generations own the business jointly. The head of the family known as “karta” manages the business. The other members are called “co-parceners”. All of them have equal ownership right over the properties of the business.

Advantages :

  1. Continuity : It is not dissolved by the death of insanity of a coparcener.
  2. Centralized and efficient management: The management of J.H.E firm is vested in the hands of karta only. This results in the unity of command and disciplined management.
  3. No limit to membership : By birth every coparcener will automatically became a number in joint hindu family. Hence, there is no limit to membership.
  4. Better credit : It credit worthiness is better than of sole Trader.

Disadvantages :

  1. No Direct correlation between Efforts and Rewards: Kartha alone looks after the business; but benefits are shared among all coparceners. There is no rewards for their work.
  2. Limited managerial ability: In Joint Hindu undivided family business, the kartha alone to manage, so in expansion and growth of business- the management and control becomes difficult.
  3. Limited capital and Financial Resources : compared with partnership and joint stock company the capital and financial resources of the joint Hindu undivided family firm.

Question 6.
What is Partnership Deed ? Also write its main contents.
Answer:
Partnership deed is a document containing the terms and conditions of a partnership. It is a agreement in writing signed by all the partners duly stamped and registered. The partnership deed defines certain rights, duties and obligations of partners and governs relationship among them in the conduct of business. This deed has to be stamped in accordance with the Indian stamp Act 1899.

The following points are generally be included in the deed.

Contents :

  1. Name of the firm.
  2. Nature of the business.
  3. Name and address of partners.
  4. Location of business.
  5. Duration of partnership.
  6. Amount of capital to be contributed by each partner.
  7. profit and loss sharing ratio.
  8. Duties, powers and obligations of partners.
  9. Salaries and withdrawals of the partners.
  10. Preparation of accounts and their auditing.
  11. Procedure for dissolution of the firm.
  12. Procedure for settlement of disputes.

Question 7.
Explain the’advantages of Equity Shares.
Answer:
Equity shares are also known as “ordinary shares” represent the ownership of a company. A company can raised the capital by issue of equity shares.

Advantages :

  1. Equity shares do not create any obligation to pay a fixed rate of dividend.
  2. Equity shares can be issued without creating any charge over the assets of the company.
  3. It is a permanent source of capital and the company need not to repay it except under liquidation.
  4. Equity share holders are the real owners of the company who have the voting right.
  5. Incase of profits, equity shareholders are the real gainers by way of increased dividends and appreciation in the value of shares.

Question 8.
Differentiate between a share and a debenture.
Answer:
The capital of a company is divided into small units called “share”. “Debentures” are important instruments for raising long term debt capital.

The following are the differences between shares and debentures.
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 20

Question 9.
Explain the features of MNCs.
Answer:
MNCs means Multinational Corporations. The word “Multinational” is a combination of words “Multi” which refers to many and” national” refers to a country. So multinationals means a company which operates in more than one country. MNC refers to an enterprise whose managerial headquarters are located in one country, while it carries out operations in a number of other countries.

According to Pavid E. Liliental, defines the MNCs as “Corpo-rations which have their home in one country but operate and live under the laws and customs of other countries as well”.

Features of MNCs :

  1. Giant size : The assets and sale of MNCs are very large. These companies operate on large scale as they trade in more than one country. Some times their sales turnover exceeds the Gross National product (GNP) of developing countries.
  2. International Operation : A MNC operates and sells their products in different countries. It operates through a network of branches and subsidiaries in host countries.
  3. Professional Management : A Multinational corporation employees professional experts, specialized people. MNCs try to keep their employees updated by training from time to time to handle the advance in technology effectively.
  4. Oligo polistic powers : Oligopoly means power in the hands of few companies only. Due to their gaint size, the MNCs occupy dominating position in the market.
  5. Centralized control : MNC’s will have managerial headquarters in the home country. All the subsidiary and branches work under the supervision, guidance and control of the head office.
  6. Sophisticated Technology : Multinational companies make use of latest, advanced and innovative technology to produce quality goods.

Section – C
(5 × 2 = 10)

Answer any five of the following questions not exceeding 5 lines each :

Question 10.
What is Employment ?
Answer:

  1. An employment is a contract of service between employee and employer. An employee works under an agreement as per the rules of service assigned to him by the employer.
  2. For performing such activities employee receives remuneration from employer in the form of “wage” or salary.

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Question 11.
What is Sole Proprietorship ?
Answer:

  1. Sole proprietorship is a form of business organisation in which a single individual introduces his own capital; skill in the management and he only responsible for the results of its operations.
  2. According to kimball and Kimball: “sole proprietorship is a form of business where the individual proprietor is the supreme judge of all matters to his business”.

Question 12.
Define Active Partner.
Answer:

  1. The partner who actively participate in the day-to-day operations of the business is called as “Active partners”.
  2. Active partner is also called as “working partner”.

Question 13.
Define M.O.A.
Answer:

  1. M.O.A. Means memorandum of Association. It is the constitution of the company. It defines the scope of company’s activities as well as its relation with the out siders of the company.
  2. According to companies Act, “The memorandum of Association of a company as originally framed or as altered from time to time in pursurance of ahy previous company laws or of this Act”.

Question 14.
Define preference shares.
Answer:
1) As per sec 85 of the Indian companies Act 1956, preference shares are those shares which carry special rights over the equity shares.
2) preference shares have the following two rights :

  1. Right to receive the fixed rate of dividend irrespective of profits.
  2. Right to get back the capital prior to equity shareholders at the time of company’s liquidation.

Question 15.
Define Service Enterprise.
Answer:
1) The enterprises involve in providing or rendering services are called “service enterprises”.

2) There are 3 types of services enterprises based on Investment in equipment.
a) Micro service enterprise : Investment in equipment does not exceed ₹ 10 lakhs.
b) Small service enterprise : Investment in equipment is more than ₹ 10 lakhs but not exceeds ₹ 2 crore.
c) Medium service Enterprise : Investment and equipment is more than ₹ 2 crore but not exceed ₹ 5 crore.

Question 16.
What is Fixed Capital ?
Answer:

  1. The capital which is used to acquire fixed assets such as land and buildings, plant and machinery etc., is called “Fixed capital”.
  2. Business enterprises use fixed capital for longterms requirements.

Question 17.
What is E-Commerce’?
Answer:

  1. E – Commerce is short for “Electronic commerce”.
  2. Transacting or facilitating business through Internet is called “E – commerce”.
  3. Popular examples of E – Commerce revolve around buying and selling online.

Section – D (1 × 20 = 20)
(50 Marks)

Answer the following question :

Question 18.
From the following Trial Balance, prepare Final accounts of Sathish as on 31.12.2012.
Trial Balance
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 18

Adjustments:
(1) Closing Stock ₹ 2,100.
(2) Outstanding Stationery ₹ 600.
(3) Depreciation on Machinery ₹ 10%.
(4) Bad debts ₹ 500.
(5) Prepaid Wages ₹ 500.
Answer:
Trading and profit & loss Account of sathish for the year ended 31-12-2017
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 10

Balance sheet of Sathish as on 31-12-2017
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 11

Section – E (1 × 10 = 10)

Answer any one of the following questions.

Question 19.
Prepare a three-column cash Book from the following particulars
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 2
Answer:
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 12

Question 20.
From the following information, prepare a Bank Reconciliation Statement of M/s. Sathish Brothers as on 30th April, 2017 :
(1) Credit balance of Pass Book ₹ 45,000.
(2) Cheque amounting to ₹ 10,500 were deposited in the Bank but only cheques of ₹ 4,500 were cleared upto 30th April.
(3) Cheques amounting ₹ 15,000 were issued but cheques worth ₹ 5,100 not been Presented for payment in the Bank upto 30th April.
(4) In the Pass Book there was a credit ₹ 300 for interest on investments and debit of ₹ 75 for bank charges.
Answer:
Bank reconciliation statement of M/s. Sathish Brothers as on 30th Apr.2017
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 13

Section – F (2 × 5 = 10)

Answer any two of the following questions :

Question 21.
Explain different types of Accounts along with their debit-credit rules.
Answer:
Accounts are classified into 3 types. Which are

1) Personal Accounts
2) Real Accounts and
3) Nominal Accounts.

1) Personal Accounts : The accounts which are related to persons, firms and companies are called “personal accounts”. Ex : Ramu a/c , State Bank of India a/c etc.
Rule : Debit The receiver
Credit the giver.

2) Real Accounts : Accounts related to properties and assets of
business are called “Real accounts”. Ex : Cash a/c, Furniture a/c, land & building a/c ; goodwill a/c etc

Rule : Debit what comes in
Credit what goes out.

3) Nominal Accounts: The accounts related to expenses, losses, incomes and gains are called as “Nominal Accounts”. Ex : Wages a/c , salaries a/c, commission a/c, rent a/c, discount received a/c etc.
Rule : Debit all expenses and losses
Credit all incomes and gains.

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Question 22.
Prepare Shirisha’s account from the following particulars :
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 3
Answer:
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 14

Question 23.
Prepare Sales Book and Sales Return Book from the following :
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 4
Answer:
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 15

Question 24.
What-are the Errors disclosed by the Trial Balance ?
Answer:
The errors which affect the agreement of Trial Balance are called Errors disclosed by the Trial Balance.
The following are the errors disclosed by Trial Balance :
1) Posting of Transaction to wrong side of an account: Posting of transaction to wrong side of account affect the agreement of Trial Balance.
Eg : Discount allowed posted to credit side of discount account.
2) Posting of wrong amount to an account: Posting of wrong amount affect the agreement of Trial Balance.
Eg : Sales of ₹ 5000 posted as ₹ 500 to sales account.
3) Errors in totaling : Errors in totaling it may be over cast or undercast affects the agreement of trial Balance.
Eg: Sales Returns Book Overcast by ₹ 100.
4) Errors of carrying forward: If a mistake in carrying forward a total of one page to the next page. This error affect the agreement of Trial Balance.
Eg: purchase Book total is carried forward as ₹ 1,500 instead of ₹ 150.
5) Posting of only one aspect of Journal Entry into ledger :
Some times accountant may post only one aspect of entry to the ledger account, it affect the Agreement of Tril Balance. Eg: Sale of goods to Ramesh ₹ 200 Posted to sales book only.
6) Recording one aspect twice :
An accountant may be record one aspect twice it affect the Agreement of Trial Balance.
Eg : Paid salaries ₹ 600 debited twice in salaries account.

Section – G (5 × 2 = 10)

Answer any five of the following questions :

Question 25.
What is an Accounting Cycle ?
Answer:
An Accounting Cycle is a complete sequence of accounting process that begins with the recording of business transactions and ends with the preparation of final accounts.
It involves Journal, ledger, Trial Balance and financial statements such as Trading account, profit and loss account and Balance sheet.

Question 26.
Explain Business Entity Concept.
Answer:
As per this concept, Business organisation are treated as a separated entity which can be distinguished from the “owners” or stakeholders who provide capital to it.
This concept helps in keeping private affairs of the owners and stakeholders separate from the business affairs.

TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018

Question 27.
Journalise the following transactions :
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 5
Answer:
Journal Entries
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 16

Question 28.
Write opening Journal Entry from the following as on 1st April, 2017 :
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 6
Answer:
Opening Entry as on 1st April 2017
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 17

Question 29.
What iš Debit Note?
Answer:
Debit Note is a document sent to the supplier while returning the goods purchased on credit from him.
This Debit Note intimating that the supplier account is debited to the extent of goods returned and reasons for returning them.

Question 30.
What is Bank Overdraft’
Answer:
Bank overdraft is an arrangement made by the customer with banker to drawn an excess amount of what the customer has in his bank account balance subject to a specific predetermined limit.

Question 31.
Give the meaning of Bad debts.
Answer:
The debts which are not collected and irrecoverable are knowns as “Bad Debts”.
Baddebts are treated as loss to the business.

Question 32.
Prepare Trial Balance of Sathish:
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 7
Answer:
Trial Balance of Sathish
TS Inter 1st Year Commerce Question Paper March 2018 19

AP Inter 1st Year Chemistry Model Paper Set 2 with Solutions

Utilizing AP Inter 1st Year Chemistry Model Papers Set 2 helps students overcome exam anxiety by fostering familiarity.

AP Inter 1st Year Chemistry Model Paper Set 2 with Solutions

Time: 3 Hours
Maximum Marks: 60

Note : Read the following instructions carefully.

  1. Answer all questions of Section – A. Answer ANY SIX questions in Section – B and ANY TWO questions in Section – C.
  2. In Section – A, questions from Sr. Nos. 1 to 10 are of Very short answer type. Each question carries TWO marks. Every answer may be limited to 2 or 3 sentences. Answer all these questions at one place in the same order.
  3. In Section – B, questions from Sr. Nos. 11 to 18 are of Short answer type. Each question carries FOUR marks. Every answer may be limited to 75 words.
  4. In Section – C, questions from Sr. Nos. 19 to 21 are of Long answer type. Each question carries EIGHT marks. Every answer may be limited to 300 words.
  5. Draw labelled diagrams, wherever necessary for questions in Section – B and Section – C.

Section – A

Note : Answer ALL questions.

Question 1.
Define receptor, sink.

Question 2.
Which oxides cause the acid rain? What is the pH value of acid rain?

Question 3.
Calculate kinetic energy of three moles of CO2 at 27°C (in calories only)

Question 4.
What is disproportionation reaction? Give one example.

AP Inter 1st Year Chemistry Model Paper Set 2 with Solutions

Question 5.
Calculate pH of a 1.0 × 10 8 M solution of HCl.

Question 6.
Lithium salts are mostly hydrated. Why? Give one example.

Question 7.
Why is gypsum added to cement?

Question 8.
What is synthesis gas? How is it prepared?

Question 9.
Define catenation. Write two allotropic crystalline forms of carbon.

Question 10.
Write IUPAC names of the following compounds :
a) (CH3)3C CH2 C (CH3)3
AP Inter 1st Year Chemistry Model Paper Set 2 with Solutions 1

Section – B

Note : Answer ANY SIX questions.

Question 11.
Write the postulates of kinetic molecular theory of gases.

Question 12.
Define normality. Calculate the normality of oxalic acid solution containing 6.3 g of H2C2O4.2H2O in 500 ml of solution.

Question 13.
Define heat capacity. Derive Cp – Cv = R.

Question 14.
State Lechatelier’s principle. Explain the application of Le Chatelier’s principle on the synthesis of sulphur trioxide (write the effects of temperature and pressure only).

AP Inter 1st Year Chemistry Model Paper Set 2 with Solutions

Question 15.
Which salts are responsible for the hardness of water ? How the hardness of water is removed by Calgon method?

Question 16.
Explain the structure of diborane.

Question 17.
How is acetylene prepared from the following compounds :
a) Calcium carbide
b) 1, 2-dibromoethane

Question 18.
How does ethylene react with the following :
(a) Cl2
(b) HBr
(c) H2SO4
(d) O3

Section – C

Note : Answer ANY TWO of the following questions.

Question 19.
Explain the Quantum numbers and their significances briefly.

Question 20.
Write an essay on s, p, d and f block elements.

Question 21.
Define hybridization. Explain the types of hybridization involving s and p orbitals with one example each.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర – జన జాతర

Telangana SCERT 6th Class Telugu Study Material Telangana ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర – జన జాతర Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide Upavachakam 2nd Lesson మన జాతర – జన జాతర

ప్రశ్నలు – జవాబులు:

ప్రశ్న 1.
జాతరల వెనుక ఉన్న అసలు ఉద్దేశం ఏమిటి ?
జవాబు.
‘జాతర’ అనే పదం ‘యాత్ర’ అనే సంస్కృత పదానికి వికృతి రూపం. ఉత్తరాలు, సెల్ఫోన్లు, రవాణా సౌకర్యాలు లేని కాలంలో జనం ఒకచోట కలుసుకొని మాట్లాడుకునేది జాతరలోనే. పుట్టినా, చనిపోయినా, ఈ వార్తలన్నీ తెలిసిపోయేది జాతరలోనే. ఊరికి దూరంగా వాగుపక్కనో, అడవి మధ్యనో జాతరలు రెండు, మూడు రోజులు జరిగేవి. జనం బండ్లు కట్టుకొని వంట సామగ్రి తీసుకునిపోయి రెండు, మూడు రోజులు ఆత్మీయులతో కలిసి కడుపు నిండా మాట్లాడుకొని వచ్చేవారు.

కాబట్టి మనుషులు కలుసుకోవడం, ఒక ఊరిలో జరిగిన మార్పులు, వింతలు విశేషాలు మరో ఊరికి తెలియడం ఈ జాతరల వెనుక అసలు ఉద్దేశం.

ప్రశ్న 2.
సమ్మక్క- సారక్కల జాతర జరిగే ప్రాంతాన్ని గూర్చి తెలపండి.
జవాబు.
జయశంకర్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవి మధ్యలో ‘చిలుకల గుట్ట’ ఉన్నది. చుట్టు దట్టమైన అడవి. ఇక్కడ రెండేండ్లకొకసారి మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది. మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి మొదలుకొని మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతరనే సమ్మక్క – సారక్క జాతర అంటారు.

ఇది పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయ రీతిలో జరిగే జాతర. కేవలం తెలంగాణ రాష్ట్రం నుంచే కాక పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఛత్తీస్గఢ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాల నుండి కూడా లక్షలమంది భక్తులు వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

ప్రశ్న 3.
సమ్మక్క- సారక్కలు ఎవరు ?
జవాబు.
సమ్మక్క – సారక్కలు ఇద్దరు తల్లీకూతుళ్లు. గిరిజనులచే దేవతామూర్తులుగా కొలువబడి ఆరాధింపబడేవారు. గిరిజన హక్కుల కోసం ఎదురు తిరిగి పోరాడిన వీరవనితలు. చిన్నప్పటి నుంచే సమ్మక్క చెట్లవైద్యం చేస్తూ తోటి గిరిజనులను రక్షించేది. ఆమెకు మహిమలు ఉన్నాయని, దేవతామూర్తి అనీ గిరిజనులు భావించేవారు. సమ్మక్క మేడారంను పాలించే పగిడిద్దరాజును పెళ్ళి చేసుకుంది. వీరికి నాగులమ్మ, సారలమ్మ అనే ఇద్దరు కుమార్తెలు, జంపన్న అనే కొడుకు పుట్టారు.

ప్రశ్న 4.
సమ్మక్క- సారక్కల మేడారం జాతర జరిగే విధం తెలపండి.
జవాబు.
ఈ జాతరకు ప్రత్యేకంగా గిరిజన పురోహితులు ఉంటారు. వారు నియమనిష్ఠలతో జాతర కార్యక్రమం చేస్తారు. చిలకలగుట్టను గిరిజనులు పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. ఆ గుట్టపైకి ఎవరూ పోరు. జాతరకు ముందర ఒక కోయ యువకుడు చిలకలగుట్ట మీదికి పోయి పసుపు, కుంకుమ ఉన్న భరిణను, వెదురుగడను తెచ్చి గద్దెలపై నిలపడంతో జాతర మొదలవుతుంది. అతడు పూనకంతో ఉంటాడు. సమ్మక్క గాయపడ్డ చోటును తల్లి గద్దె అని సారలమ్మ వీర మరణం పొందిన చోటును పిల్లగద్దె అని అంటారు. ఈ తతంగాన్ని ‘దేవతలను ఆహ్వానించడం’ అంటారు. తర్వాత భక్తులు గద్దెలను దర్శించుకోవడం మొదలవుతుంది. మూడవనాడు దేవతల వన ప్రవేశంతో జాతర ముగుస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
మేడారం జాతరలో అమ్మవారి మొక్కులు ఎలా తీర్చుకుంటారో తెలపండి.
జవాబు.
మేడారం జాతరలో భక్తులు వివిధ రకాలుగా మొక్కులు చెల్లించుకుంటారు. ఈ జాతరలో బెల్లాన్ని ‘బంగారం’ అంటారు. భక్తులు నిలువెత్తు బంగారాన్ని అమ్మవారికి చెల్లించుకుంటారు. అంటే తమ బరువుకు సరిపోయిన బంగారాన్ని కొని అక్కడ పంచిపెడతారు. అంతేకాకుండ ఒడిబియ్యం, తలవెంట్రుకలు ఇయ్యడం, వెదురుతొట్టె కట్టడం, కోడెలను కట్టేయడం ద్వారా తమ మొక్కులు చెల్లించుకుంటారు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

చదువడం – అవగాహన చేసుకోవడం:

I. కింది పేరాను చదువండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

జయశంకర్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవిమధ్యలో ‘చిలకలగుట్ట’ ఉన్నది. చుట్టు దట్టమైన అడవి. ఇక్కడ రెండేండ్లకొకసారి మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది. మాఘ శుద్ధ పౌర్ణమి (ఫిబ్రవరి నెలలో) మొదలుకొని మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతరనే, సమ్మక్క – సారక్క జాతర అంటారు. ఇది పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయరీతిలో జరిగే జాతర. కేవలం మన రాష్ట్రం నుంచేకాక పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, ఛత్తీస్గఢ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాల నుండి కూడా లక్షలమంది భక్తులు వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
‘చిలుకలగుట్ట’ ఎక్కడ ఉన్నది ?
జవాబు.
మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవి మధ్యలో ‘చిలకలగుట్ట’ ఉన్నది.

ప్రశ్న 2.
ఇక్కడ ఎన్ని రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది ?
జవాబు.
ఇక్కడ మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 3.
ఇక్కడ జరిగే జాతర పేరు ఏమిటి ?
జవాబు.
ఇక్కడ జరిగే జాతర పేరు ‘సమ్మక్క – సారక్క జాతర.

ప్రశ్న 4.
పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయరీతిలో జరిగే జాతర ఏది ?
జవాబు.
‘సమ్మక్క – సారక్క’ జాతర పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయ రీతిలో జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 5.
‘సమ్మక్క – సారక్క’ జాతర ఎప్పుడు జరుగుతుంది ?
జవాబు.
‘సమ్మక్క – సారక్క జాతర మాఘ శుద్ధ పౌర్ణమి మొదలుకొని మూడు రోజులపాటు జరుగుతుంది.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

II. కింది పేరాను చదువండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

గిరిజనులు దేవతామూర్తులుగా కొలిచి ఆరాధించే సమ్మక్క – సారక్కలు ఇద్దరు తల్లీకూతుళ్లు, గిరిజన హక్కుల కోసం ఎదురుతిరిగి పోరాడిన వీరవనితలు.

12వ శతాబ్దంలో పూర్వపు కరీంనగర్ జిల్లా ‘పొలవాస’ ప్రాంతాన్ని గిరిజనదొర మేడరాజు పాలిస్తుండేవాడు. అతడికి సంతానం లేదు. ఒకనాడు వేటకు వెళ్లి అడవిలో పులుల మధ్య ఆడుకుంటున్న చిన్నపిల్లను చూశాడు. దేవుడిచ్చిన వరంగా భావించి ఆ పాపను ఇంటికి తెచ్చి సాదుకున్నాడు. సమ్మక్క అని పేరు పెట్టుకున్నాడు. చిన్నప్పటి నుంచే సమ్మక్క చెట్లవైద్యం చేస్తూ తోటి గిరిజనులను రక్షించేది. ఆమెకు మహిమలు ఉన్నాయని, దేవతామూర్తి అనీ గిరిజనులు భావించేవారు. సమ్మక్క గిరిజన గూడానికి తలలో నాలుకయింది.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
సమ్మక్క సారక్కలు ఎవరు ?
జవాబు.
సమ్మక్క – సారక్కలు తల్లీకూతుళ్లు.

ప్రశ్న 2.
వీరు దేని కోసం పోరాడారు ?
జవాబు.
వీరు గిరిజన హక్కుల కోసం పోరాడారు.

ప్రశ్న 3.
మేడరాజు ఏ ప్రాంతాన్ని పాలిస్తుండేవాడు ?
జవాబు.
మేడరాజు కరీంనగర్ జిల్లా ‘పొలవాస’ ప్రాంతాన్ని పాలిస్తుండేవాడు.

ప్రశ్న 4.
చిన్నపిల్ల ఎక్కడ ఆడుకుంటున్నది ?
జవాబు.
చిన్నపిల్ల అడవిలో పులుల మధ్య ఆడుకుంటున్నది.

ప్రశ్న 5.
సమ్మక్కను గురించి గిరిజనులు ఎలా భావించేవారు ?
జవాబు.
సమ్మక్కకు మహిమలు ఉన్నాయని, దేవతామూర్తి అనీ గిరిజనులు భావించేవారు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

III. కింది పేరాను, చదువండి. అయిదు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

జాతరకు ప్రత్యేకంగా గిరిజన పురోహితులు ఉంటారు. వారు నియమనిష్ఠలతో జాతర కార్యక్రమం చేస్తారు. చిలకలగుట్టను। గిరిజనులు పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. ఆ గుట్టపైకి ఎవరూ పోరు.
జాతరకు ముందర ఒక కోయ యువకుడు చిలకలగుట్ట మీదికి పోయి పసుపు కుంకుమ ఉన్న భరిణను, వెదురుగడను తెచ్చి గద్దెలపై నిలపడంతో జాతర మొదలవుతుంది. అతడు పూనకంతో ఉంటాడు. సమ్మక్క గాయపడ్డ చోటును తల్లిగద్దె అని, సారలమ్మ వీరమరణం పొందిన చోటును పిల్లగద్దె అని అంటారు. ఈ తతంగాన్ని ‘దేవతలను ఆహ్వానించడం’ అంటారు. తర్వాత భక్తులు గద్దెలను దర్శించుకోవడం మొదలవుతుంది. మూడవనాడు దేవతల వనప్రవేశంతో జాతర ముగుస్తుంది.

జవాబు.

ప్రశ్నలు తయారుచేయుట :

  1. జాతర కార్యక్రమాన్ని ఎవరు నిర్వహిస్తారు ?
  2. చిలకలగుట్టను గిరిజనులు ఎలా భావిస్తారు ?
  3. జాతర ఎలా మొదలవుతుంది ?
  4. తల్లిగద్దె, పిల్లగద్దె అని వేటిని అంటారు ?
  5. జాతర ఎలా ముగుస్తుంది ?

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

IV. కింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

జాతర అంటే జనం ఒక్కచోట గుమిగూడడం, కష్టం, సుఖం చెప్పుకోవడం. జాతర పదం సంస్కృత ‘యాత్ర’కు వికృతి రూపం. ఇప్పుడు ఉత్తరాలు, సెల్ఫోన్లు, రవాణా సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. కాని ఇవేవీ లేని కాలంలో సకలజనం కలుసుకుని మాట్లాడుకొనేది జాతరలోనె. పుట్టినా, చనిపోయినా, ఈ వార్తలన్నీ తెలిసిపోయేది జాతరలోనె. ఊరికి దూరంగా వాగు పక్కనో, అడవి మధ్యనో జాతరలు రెండు, మూడు రోజులు జరిగేవి. జనం బండ్లు కట్టుకొని వంటసామాగ్రి తీసుకొని పోయి రెండు మూడు రోజులు ఆత్మీయులతో కలిసి కడుపునిండా మాట్లాడుకొని వచ్చేవారు. మనుషులు కలుసుకోవడం, ఒక ఊరిలో జరిగిన మార్పులు, వింతలు విశేషాలు మరో ఊరికి తెలియడం ఈ జాతరల వెనుక ఉన్న అసలు ఉద్దేశం. ప్రస్తుతం భారతదేశంలోనే అతి పెద్ద జాతరగా పేరు పొందినది ‘మేడారం’ గిరిజన జాతర.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
‘జాతర’ పదానికి సంస్కృత పదం (ప్రకృతి) ఏది ?
జవాబు.
యాత్ర

ప్రశ్న 2.
పూర్వం లేనివి, ప్రస్తుతం ఉన్న సౌకర్యాలు ఏవి ?
జవాబు.
ఉత్తరాలు, సెల్ఫోన్, రవాణా సౌకర్యాలు

ప్రశ్న 3.
జాతరలు ఎన్ని రోజులు జరుగుతాయి ?
జవాబు.
రెండు మూడు రోజులు

ప్రశ్న 4.
జాతరలు జరగడంలోని అసలు ఉద్దేశం ?
జవాబు.
మనుషులు కలుసుకోవడం

ప్రశ్న 5.
మన దేశంలో జరిగే అతిపెద్ద జాతర ఏది ?
జవాబు.
‘మేడారం’ గిరిజన జాతర

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

V. కింది పేరాను చదివి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

సమ్మక్కకు పెండ్లి వయసు వ వచ్చింది. మేడరాజు మేనల్లుడు పగిడిద్దరాజు. ఇతడు కాకతీయులకు సామంతరాజుగా ఉండి మేడారంను పాలిస్తుండేవాడు. పగిడిద్దరాజుకు సమ్మక్కనిచ్చి పెళ్ళి చేశారు. సమ్మక్క మేడారం రాజ్యంలోకి అడుగు పెట్టింది. వీరికి నాగులమ్మ, సారలమ్మ అనే ఇద్దరు బిడ్డలు, జంపన్న అనే కొడుకు పుట్టారు. సమ్మక్క ప్రజల పక్షం వహించి పరిపాలనలో మార్పులు చేసింది. గిరిజనుల కోసం ఎన్నో సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టింది. ప్రజల బాగోగులు స్వయంగా తెలుసుకున్నది. మహారాణులంటే మేడల్లోనే ఉంటారు. ప్రజలకు కనిపించరు. కాని మేడారం మహారాణి సమ్మక్క మాత్రం ఎప్పుడు ప్రజలమధ్యనే ఉండేది.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
మేడారంను పాలించిన సామంతరాజు ?
జవాబు.
పగిడిద్ద రాజు

ప్రశ్న 2.
మేడారంలో అడుగు పెట్టినదెవరు ?
జవాబు.
సమ్మక్క

ప్రశ్న 3.
సమ్మక్క, పగిడిద్దరాజుల సంతానం ?
జవాబు.
నాగులమ్మ, సారలమ్మ, జంపన్న

ప్రశ్న 4.
సమ్మక్క ఎవరి పక్షం వహించింది ?
జవాబు.
ప్రజల పక్షం

ప్రశ్న 5.
మేడల్లో ఉండేదెవరు ?
జవాబు.
మహారాణులు

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర - జన జాతర

సారాంశం:

సమ్మక్క – సారక్కల మేడారం జాతర భారతదేశంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన జాతరగా పేరు పొందింది. మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి మొదలుకొని మూడు రోజులు ఈ జాతర జరుగుతుంది.

సమ్మక్క – సారక్క (సారమ్మ)లు తల్లీకూతుళ్లు. గిరిజన హక్కుల కోసం కాకతీయ ప్రతాపరుద్రునికి ఎదురు తిరిగి పోరాడిన వీరవనితలు. ఆ పోరులో తమ పక్షం వారంతా మరణించగా చివరికి ఒక సమ్మక్క మాత్రమే మిగిలింది. ఆమె కత్తి పట్టి వీరోచితంగా పోరాడుతూ శత్రుసైన్యాలను ఎదుర్కొన్నది. ఒక సైనికుడు దొంగచాటుగా వెనుక నుంచి వెళ్ళి బల్లెంతో ఆమె వీపులో పొడిచాడు. గాయపడిన సమ్మక్క గుర్రం మీద ఈశాన్య దిక్కున ఉన్న చిలకల గట్టు మీదికి పోయింది. ఎంత వెతికినా మళ్ళీ ఎవరికీ కనిపించలేదు.

సమ్మక్క కోసం వెదుకుతున్న గిరిజనులకు ఓ నెమలి, నారచెట్టు, దాని కింద ఓ పుట్ట, ఆ పుట్ట మీద ఓ కుంకుమ భరిణ కనిపించింది. ఆ భరిణలో పసుపు, కుంకుమ, చెట్ల మూలికలు కనిపించాయి. సమ్మక్క తల్లి దేవతారూపం పొందిందని గిరిజనుల నమ్మకం.

ప్రతాపరుద్రుని కలలో కులదైవం ‘ఏకవీరాదేవి’ కనిపించి సమ్మక్క మానవరూపంలో వచ్చిన దేవత అని ఆమెకు జాతర జరిపించాలని చెప్పిందట. అప్పటి నుండి అక్కడ జాతర జరుగుతోంది.

సమ్మక్క గాయపడ్డ చోటును ‘తల్లిగద్దె’ అని, సారలమ్మ వీరమరణం పొందిన చోటును ‘పిల్లగద్దె’ అని అంటారు. ఈ తతంగాన్ని ‘దేవతలను ఆహ్వానించడం’ అంటారు. తర్వాత భక్తులు గద్దెలను దర్శించుకోవడం మొదలవుతుంది. మూడవనాడు వనప్రవేశంతో జాతర ముగుస్తుంది. ఈ జాతరలో భక్తులు తమ నిలువెత్తు బంగారాన్ని (తమ బరువుకు సరిపోయిన బెల్లాన్ని) కొని అమ్మవారికి చెల్లించుకుంటారు. అది భక్తులకు పంచిపెడతారు. తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తరువాత ఈ పండుగకు మరింత ప్రాచుర్యం ఏర్పడింది.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

Telangana SCERT 6th Class Telugu Study Material Telangana ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide Upavachakam 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

ప్రశ్నలు – జవాబులు:

ప్రశ్న 1.
ఈ కథ (ఎలుకమ్మ పెళ్ళి) మీకు నచ్చిందా ? ఎందుకో రాయండి.
జవాబు.
ఈ కథ నాకు నచ్చింది. ఎలుక పిల్ల ‘మూషిక బాల’గా మారినప్పటికి తన సహజ లక్షణాలను విడిచిపెట్టలేదు. శివాలయంలో వినాయకుడి విగ్రహం దగ్గరే సమయమంతా గడిపేది. శివుడి కంటే గొప్పగా వినాయకుడికే పూజలు చేసేది. అతనికి సమర్పించిన నైవేద్యమే తినేది.

‘గీత’ అనే అమ్మాయి ప్రమాదవశాత్తు వేటగాడి వలలో ఇరుక్కున్నది. ఎంతమంది ప్రయత్నించినా ఆ వల నుంచి గీతను తప్పించలేకపోయారు. అప్పుడు మూషిక బాల తన పదునైన దంతాలతో ఆ వల తాళ్ళను కొరికి గీతను కాపాడింది.
మూషిక బాల తన వివాహ విషయంలో స్వతంత్రమైన నిర్ణయం తీసుకున్నది. సూర్యుడు, మేఘుడు, వాయుదేవుడు, మేరుపర్వతుడు వరులుగా వచ్చినప్పటికీ వారిని తిరస్కరించి, తనకు నచ్చిన మూషికరావునే వివాహమాడింది. ఈ విధంగా ఈ కథలో ‘మూషిక బాల’ సహజ స్వభావాన్ని చక్కగా వివరించడం జరిగింది. అందువల్ల ఈ కథ నాకు నచ్చింది.

ప్రశ్న 2.
“ఎవరి బుద్ధి వారిది అది మారనే మారదు” అనే విషయం ఎలుక విషయంలో నిజమైందా ? లేదా ? మనుషులు కూడా అలాగే ఉంటారా ? మారతారా ? మీ అభిప్రాయం రాయండి.
జవాబు.
“ఎవరి బుద్ధి వారిది అది మారనే మారదు” అనే విషయం ఎలుక విషయంలో నిజమైంది. బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తిచే ఎలుకను ‘మూషిక బాల’గా మార్చినా దాని సహజ లక్షణాలు అది వదలుకోలేదు. కనిపించిన వస్తువులన్నీ కొరకడం, చిరు తిండ్ల కోసం వెతకడం, పచ్చి కూరగాయలు తినడం, పప్పుడబ్బాలు వెతకడం, రంధ్రాలున్న చోట ఆటాడుకోవడం వంటివి చేస్తూనే ఉంది. అలాగే పెళ్ళి విషయంలో కూడా ‘మూషికరావు’ మాత్రమే నచ్చాడు. మనుషులు కూడా అలాగే ఉంటారు. కానీ మారరు.

మానవులలో కొందరు అవినీతికి పాల్పడుతూ ఉంటారు. లంచగొండులుగా తయారవుతారు. వాళ్ళ వద్దకు వెళ్ళి ఎన్ని నీతివాక్యాలు చెప్పినా వాళ్ళ బుద్ధి మారదు. అలాగే బాల్య వివాహాలు, వరకట్నం, మద్యపానం, జంతు బలి మొదలైన దురాచారాల నిర్మూలనకు సంఘ సంస్కర్తలు అడుగడుగునా కృషి చేస్తున్నారు. వాళ్ళ మాటలను వినిపించుకొనే నాథుడే లేడు. కాబట్టి ఎవరి బుద్ధి వారిది – అది మారనే మారదు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

ప్రశ్న 3.
బ్రహ్మయ్యకున్నట్లు, మీకే అలాంటి మంత్రశక్తి ఉంటే ఏమేం చేస్తారు ?
జవాబు.
బ్రహ్మయ్యకున్నట్లు, నాకే అటువంటి మంత్రశక్తి ఉంటే దాన్ని సద్వినియోగం చేస్తాను. ఆకలితో బాధపడే వారికి ఆహార వస్తువులు సృష్టిస్తాను. తాగడానికి గుక్కెడు నీళ్ళులేక తపించిపోయేవారికి నీళ్ళు సృష్టిస్తాను. అనారోగ్యంతో బాధపడే వారిని ఆరోగ్యవంతులుగా తీర్చిదిద్దుతాను. మంత్రశక్తితో గుడ్డివారికి చూపును, మూగవారికి మాటను, చెవిటి వారికి వినికిడి శక్తిని కలుగజేస్తాను. “ప్రత్యేకావసరాలున్న” వారిని గుర్తించి, అన్ని విధాల వారికి సహాయపడే పనులు చేస్తాను. నా మంత్రశక్తితో నేను ఎన్ని ఉపకారాలు చేయగలనో అన్నీ చేస్తాను.

ప్రశ్న 4.
బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తితో ఎలుక బదులు చిలుకను “చిలుక బాల”గా మార్చేస్తే ఏమి జరిగి ఉండేది. కథ రాయండి.
జవాబు.
బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తితో ఎలుక బదులు చిలుకను ‘చిలుక బాల’గా మార్చేస్తే దాన్నే అల్లారుముద్దుగా పెంచుకొనే వాళ్ళు. అది పెరిగి పెద్దదవుతుంటే మాటలు నేర్పేవాళ్ళు. అది బయటికి ఎగిరిపోతే రాబోయే ప్రమాదాన్ని గురించి తెలియజేసేవాళ్ళు. దానికి కావలసిన అవసరాలన్నీ తీర్చేవాళ్ళు.

చిలుకకు కాయలు, పండ్లు, గింజలు మొదలైనవి పెట్టి ఎంతో ప్రేమతో చూసేవాళ్ళు. దాన్ని పంజరంలో ఉంచి దేనివల్లా ప్రమాదం లేకుండా చూసేవాళ్ళు. తనకు స్వేచ్ఛ లేకుండా చేశారని బాధపడితే బ్రహ్మయ్య దంపతులే దాన్ని ఒళ్లో పెట్టుకుని లాలించేవారు.

చివరికి ‘చిలుక బాల’ బ్రహ్మయ్య దంపతులకు చెప్పకుండా ఎక్కడికి వెళ్ళేదికాదు. వాళ్ళు చెప్పినట్లే విని వాళ్ళతోటే లోకంగా ఉండేది. వాళ్ళకు ఆనందాన్ని కలిగించేది.

పెళ్ళి విషయంలో ‘చిలుక బాల’ ముందుగానే తన అభిప్రాయాన్ని తెలియజేసేది. బ్రహ్మయ్య దంపతులు కూడా దాని అభిప్రాయానికి విలువనిచ్చేవారు. ‘చిలుక బాల’కు నచ్చిన ‘చిలుకరావు’తోనే పెళ్ళిచేసేవారు. అటు బ్రహ్మయ్య దంపతులు, ఇటు చిలుక దంపతులు కలిసిమెలిసి సుఖంగా జీవించేవారు.

ప్రశ్న 5.
ఎలుకకు ‘మూషిక బాల’ అనే పేరు ఎలా వచ్చిందో తెలపండి.
జవాబు.
తుంగభద్రానది ఒడ్డున ఒక ఊరుండేది. ఆ ఊరికి దూరంగా చిన్న కుటీరంలో బ్రహ్మయ్య దంపతులు నివసిస్తూ ఉండేవాళ్ళు. వాళ్ళకు సంతానం కలుగలేదు. ఎవరినైనా తెచ్చి పెంచుకోవాలనుకున్నారు. పెంచుకోవడానికి పాపను ఇచ్చేందుకు ఎవరూ ఇష్టపడలేదు.

ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు కొన్ని అపూర్వశక్తులున్నాయి. ఒక రోజున బ్రహ్మయ్య తన కుటీరం ముందర కూర్చొని ఉన్నాడు. కాకి ఒకటి ఎలుక పిల్లను ముక్కున కరచుకొని వెళ్ళుతుండగా జారి ఆ బ్రహ్మయ్య ఇంటి ముందర పడింది. వెంటనే బ్రహ్మయ్య దంపతులు ఆ ఎలుకను పైకి తీసి ఒళ్ళంతా తుడిచి చక్కగా నిమిరారు. భార్య కోరికపై బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తిని ఉపయోగించి ఆ ఎలుకను పాపగా మార్చాడు. వాళ్ళిద్దరూ ఆ పాపకు ‘మూషిక బాల’ అని పేరు పెట్టారు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

ప్రశ్న 6.
‘మూషిక బాల’ సహజ లక్షణాలు తెలపండి.
జవాబు.
‘మూషిక బాల’ పెరిగి పెద్దదయింది. ఎప్పుడూ ఒకచోట స్థిరంగా ఉండకుండా తిరగడం దానికి అలవాటైంది.

కనిపించిన వస్తువులన్నీ కొరకడం, చిరుతిండ్ల కోసం వెతకడం, పచ్చి కూరగాయలు తినడం, పప్పుడబ్బాలు వెతకడం, వడ్లబస్తాల దగ్గర, బియ్యం బస్తాల దగ్గర తిరగడం, రంధ్రాలున్న చోటే ఆటాడుకోవడం, పిల్లలు కనిపిస్తే భయంతో పరుగెత్తడం మూషిక బాలకు సహజ లక్షణాలుగా మారిపోయాయి.

ప్రశ్న 7.
‘మూషిక బాల’ కనిపించకుండా ఎక్కడికి వెళ్ళింది ? అక్కడ ఏమి చేసేది ?
జవాబు.
‘మూషిక బాల’ కనిపించకుండా శివాలయానికి వెళ్ళింది. అక్కడ ఆలయ ప్రాంగణంలో వినాయక నవరాత్రుల సందర్భంగా పెద్ద వినాయక విగ్రహం ఒకటి ఏర్పాటు చేశారు. ఆ అమ్మాయి అక్కడే ఉన్నది. అక్కడ మూషిక బాల పూజారి దగ్గరే కూర్చొని, పూజలో అతనికి సాయం చేసేది. భక్తులకు ప్రసాదాలు ఇచ్చేది. తదేకంగా వినాయకుణ్ణి చూస్తూ తన్మయమైపోయేది.

ప్రశ్న 8.
‘మూషిక బాల’ పెళ్ళి సంఘటన గురించి రాయండి.
జవాబు.
బ్రహ్మయ్య దంపతులు పెళ్ళీడు రాగానే మూషిక బాలకు పెళ్ళి చేయాలనుకున్నారు. సూర్యుడు తమ అల్లుడైతే బాగుంటుందనుకున్నారు. బ్రహ్మయ్య కళ్ళు మూసుకొని ధ్యానించగానే ‘సూర్యుడు’ ప్రత్యక్షమైనాడు. కానీ మూషిక బాల మిరుమిట్లు గొలిపే అతని కాంతిని భరించలేనంటూ తిరస్కరించింది. తరువాత ‘మేఘుడు’ వచ్చాడు. అతడు నల్లగా ఉన్నాడని మూషిక బాల తిరస్కరించింది. ఆ తరువాత ‘వాయుదేవుడు’ వచ్చాడు. అతడికి బొత్తిగా నిలకడ లేదని ఆమె అతనిని కూడా తిరస్కరించింది.

ఆ పైన ‘మేరుపర్వతుడు’ వచ్చాడు. అతనిలో మృదుత్వం లేదు, బండబారినట్లు ఉన్నాడని అతనిని తిరస్కరించింది. తరువాత ‘మూషికరావు’ వచ్చాడు. అతణ్ణి చూసి చూడగానే మూషిక బాల సిగ్గుతో తలవంచుకొని వినయంగా నమస్కరించింది. అతనిని పెళ్ళి చేసుకోవడానికి ఇష్టపడి తన తల్లిదండ్రులకు ఆ విషయాన్ని తెలియజేసింది. వెంటనే ఆమె తల్లిదండ్రులు ‘మూషిక బాల’ను ‘మూషికరావు’కిచ్చి పెళ్ళి చేశారు.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

చదువడం – అవగాహన చేసుకోవడం:

I. కింది పేరాను చదువండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు కొన్ని అపూర్వ శక్తులున్నాయి. ఒకరోజున బ్రహ్మయ్య కుటీరం ముందర కూర్చొని ఉన్నాడు. కాకి ఒకటి ఎలుక పిల్లను ముక్కున కరుచుకొని వెళ్ళుతుండగా జారి బ్రహ్మయ్య ఇంటిముందర పడింది. వెంటనే బ్రహ్మయ్య, అతని భార్య దాన్ని పైకి తీసి ఒళ్ళంతా తుడిచి చక్కగా నిమిరారు. భార్య భర్తను చూసి, “మనకు పిల్లలు లేరు కదా ! మీ మంత్రశక్తిని ఉపయోగించి ఈ ఎలుకను పాపగా మార్చండి” అన్నది.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు ఏమి ఉన్నాయి ?
జవాబు.
ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు కొన్ని అపూర్వ శక్తులున్నాయి.

ప్రశ్న 2.
బ్రహ్మయ్య ఎక్కడ కూర్చొని ఉన్నాడు ?
జవాబు.
బ్రహ్మయ్య కుటీరం ముందర కూర్చొని ఉన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
బ్రహ్మయ్య ఇంటిముందర ఏమి పడింది ?
జవాబు.
బ్రహ్మయ్య ఇంటిముందర ఎలుక పిల్ల పడింది.

ప్రశ్న 4.
భార్య భర్తను చూసి ఏమన్నది ?
జవాబు.
భార్య భర్తను చూసి “మనకు పిల్లలు లేరు కదా ! మీ మంత్రశక్తిని ఉపయోగించి ఈ ఎలుకను పాపగా మార్చండి” అన్నది.

ప్రశ్న 5.
ఎలుక పిల్లను ముక్కున కరుచుకొని పోతున్నదెవరు ?
జవాబు.
కాకి ఒకటి ఎలుక పిల్లను ముక్కున కరుచుకొని పోతున్నది.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

II. కింది పేరాను చదువండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

మూషికబాల నాలుగో తరగతిలో ఉండగా ఒక సంఘటన జరిగింది. బడిపిల్లలను తీసుకొని వాళ్ళ టీచర్ అడవిలోని చెరువు దగ్గరికి పిక్నిక్కు పోయారు. దారిలో గీత అనే ఒక బాలిక ప్రమాదవశాత్తూ, ఆ అడవిలో వేటగాడు పన్నిన వలలో ఇరుక్కున్నది. ఎంతమంది ప్రయత్నించినా ఆ వలనుంచి గీతను తప్పించలేకపోయారు. అప్పుడు మూషికబాల తన పదునైన పండ్లతో ఆ వల తాళ్ళను క్షణాల్లో కొరికి, గీతను కాపాడింది. దాంతో పిల్లలందరికీ మూషికబాలపట్ల ప్రత్యేక అభిమానం ఏర్పడింది.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
మూషికబాల ఏ తరగతిలో ఉండగా సంఘటన జరిగింది ?
జవాబు.
మూషికబాల నాలుగో తరగతిలో ఉండగా సంఘటన జరిగింది.

ప్రశ్న 2.
టీచర్ బడిపిల్లలను తీసుకొని ఎక్కడికి పోయింది ?
జవాబు.
టీచర్ బడిపిల్లలను తీసుకొని అడవిలోని చెరువు దగ్గరికి పిక్నిక్కు పోయింది.

ప్రశ్న 3.
వేటగాడు పన్నిన వలలో ఇరుక్కున్నది ఎవరు ?
జవాబు.
గీత అనే బాలిక వేటగాడు పన్నిన వలలో ఇరుక్కున్నది.

ప్రశ్న 4.
మూషికబాల గీతను ఎలా కాపాడింది ?
జవాబు.
మూషికబాల తన పదునైన దంతాలతో వల తాళ్ళను కొరికి గీతను కాపాడింది.

ప్రశ్న 5.
పిల్లలందరికీ ఎవరి పట్ల ప్రత్యేక అభిమానం ఏర్పడింది ?
జవాబు.
పిల్లలందరికీ మూషికబాల పట్ల ప్రత్యేక అభిమానం ఏర్పడింది.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

III. కింది పేరాను చదువండి. అయిదు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

పెళ్ళీడు రాగానే అమ్మాయికి పెళ్ళి చేయాలనుకున్నారు బ్రహ్మయ్య దంపతులు. “మీ మంత్రశక్తిని మరోసారి ఉపయోగించి అమ్మాయికి యోగ్యుడైన భర్తను తీసుకొనిరండి” అన్నది అతని భార్య.

“నా కూతురు పెళ్ళి చేసుకుంటానంటే సూర్యుడినైనా తెచ్చి చేస్తా” అన్నాడు బ్రహ్మయ్య. “మీకు అంత శక్తి ఉందని నాకు తెలుసు. సూర్యుడే మన అల్లుడౌతాడంటే ఇంకేం కావాలి ! నిజం చేయండి,” అన్నది.

బ్రహ్మయ్య సరేనని కళ్ళు మూసుకొని ధ్యానం చేయగా వెంటనే సూర్యుడు ప్రత్యక్షమయ్యాడు. తన కూతుర్ని పెండ్లిచేసుకోమని సూర్యున్ని అడిగాడు.
“మీ అమ్మాయిని పెళ్ళిచేసుకోవడం నాకిష్టమే! కాని ఆమెకు నేను నచ్చానో లేదో అడుగండి,” అన్నాడు సూర్యుడు.

జవాబు.

ప్రశ్నలు తయారుచేయుట :
1. బ్రహ్మయ్య దంపతులు ఏమనుకున్నారు ?
2. బ్రహ్మయ్యతో అతని భార్య ఏమన్నది ?
3. అపుడు బ్రహ్మయ్య తన భార్యతో ఏమన్నాడు?
4. బ్రహ్మయ్య ధ్యానం చేస్తే ఎవరు ప్రత్యక్షమయ్యారు ?
5. “ఆమెకు నేను నచ్చానో లేదో అడుగండి” అని ఎవరు ఎవరితో అన్నారు?

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

IV. కింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

కొంత కాలం గడిచింది. పాప పెరిగి పెద్దదయింది. ఎప్పుడూ ఒకచోట స్థిరంగా ఉండకుండా తిరుగడం. అలవాటయింది. కనిపించిన వస్తువులన్నీ కొరుకడం, చిరుతిండ్ల కోసం వెతుకడం, పచ్చి కూరగాయలు తినడం, పప్పుడబ్బాలు వెతకడం, వడ్ల బస్తాల దగ్గర, బియ్యం బస్తాల దగ్గర తిరుగడం, రంధ్రాలున్న చోటనే ఆటలాడుకోవడం, పిల్లులు కనిపిస్తే భయంతో ఉరుకడం, మూషిక బాలకు సహజ లక్షణాలుగా మారిపోయాయి.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
ఈ పేరాలోని పాప పేరు ?
జవాబు.
మూషికబాల

ప్రశ్న 2.
దేన్ని చూస్తే భయంతో ఉరుకుతోంది ?
జవాబు.
పిల్లల్ని

ప్రశ్న 3.
దేనికోసం వెతుకుతోంది ?
జవాబు.
చిరుతిండ్లు, పప్పుడబ్బాలు

ప్రశ్న 4.
ఎక్కడ ఆటలాడుతోంది ?
జవాబు.
రంధ్రాలున్న చోట

ప్రశ్న 5.
వేటిని తింటోంది ?
జవాబు.
పచ్చికూరగాయలు

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

V. కింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

బ్రహ్మయ్య అన్ని దిక్కులా చూశాడు. వెంటనే వాయుదేవుడు, “మీరేం బాధ పడకండి. నా కంటే విధాలా బలవంతుడైన “మేరుపర్వతుడు” ఉన్నాడు. నేను నా బలంతోని పెద్ద వృక్షాలను, ఇండ్లను కూడా ధ్వంసం చేయగలను. కాని నాకెంత బలమున్నా ఆ పర్వతాన్ని మాత్రం కదిలించలేకపోతున్నా. నీ కూతుర్ని ఆయనకిచ్చి పెండ్లిచేస్తే సంతోషిస్తుందన్న నమ్మకం ఉన్నది” అని వాయుదేవుడు వెళ్ళిపోయాడు. ఆయన వెళ్ళి పోగానే మేరు పర్వతుడు ప్రత్యక్షమయ్యాడు.

వెంటనే మూషికబాల అతడిని చూసి, “ఈయనేమంత ఇంతకంటే గొప్పవరుడు లేడా ?” అని ప్రశ్నించింది. వెంటనే మేరుపర్వతుడు, “మూషికరాజు ఉన్నాడు. బలమైన, కఠినమైన బండలా ఉన్న నా పర్వతశరీరాన్ని కూడా కొరికి తూట్లు చేస్తాడు. ఆ శక్తి అతనికొక్కడికే ఉన్నది. నీ కూతురికి అతనే సరియైన వరుడు,” అని చెప్పి వెళ్ళిపోయాడు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
పెద్ద వృక్షాలను, ఇండ్లను ధ్వంసం చేయగల వాడెవరు ?
జవాబు.
వాయుదేవుడు

ప్రశ్న 2.
బండబారినట్లున్నదెవరు ?
జవాబు.
మేరుపర్వతుడు

ప్రశ్న 3.
ఇక్కడ బాధ పడుతున్న దెవరు ?
జవాబు.
బ్రహ్మయ్య

ప్రశ్న 4.
పై పేరాలో ‘కూతురు’ పేరు ఏమిటి ?
జవాబు.
మూషికబాల

ప్రశ్న 5.
పర్వతాన్ని కొరికి తూట్లు చేసినది ?
జవాబు.
మూషికరాజు

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

సారాంశం:

ఒక ఊళ్ళో బ్రహ్మయ్య దంపతులు నివసిస్తున్నారు. వాళ్ళకు సంతానం లేదు. ఎవరినైనా తీసుకొని వచ్చి పెంచుకోవాలనుకున్నారు. కానీ వాళ్ళకు పాపనిచ్చేందుకు ఎవరూ ఇష్టపడలేదు.

ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు కొన్ని అపూర్వ శక్తులున్నాయి. ఒకసారి బ్రహ్మయ్య ఇంటి ముందు ఒక ఎలుక పిల్ల కాకి ముక్కు నుండి జారిపడింది. బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తితో ఆ ఎలుకను పాపగా మార్చాడు. దానికి ‘మూషిక బాల’ అని పేరు పెట్టాడు. ‘మూషిక బాల’ లో వెనుకటి మూషిక లక్షణాలు పోలేదు. ఒకసారి ఆ అమ్మాయి కనిపించకుండా శివాలయంలోని వినాయకుని వద్దకు చేరింది. బ్రహ్మయ్య దంపతులు వెతుక్కుంటూ వెళ్ళి ఆ ‘మూషిక బాల’ను చూడగలిగారు.

కూతురి ధోరణి బ్రహ్మయ్యకు నచ్చలేదు. బడిలో వేస్తే మార్పు వస్తుందని ఆశించి, కూతురిని బడిలో చేర్పించాడు బ్రహ్మయ్య. బడిలో కూడా బాగా అల్లరి చేసేది. పుస్తకాలన్నీ కొరికేది. కానీ మూషిక బాలకు చదువునందు ఆసక్తి పెరిగి కళాశాల విద్య కూడా పూర్తి చేసింది.

మూషిక బాలకు పెళ్ళి చేయాలనుకున్నారు బ్రహ్మయ్య దంపతులు. వరులుగా వచ్చిన సూర్యుడు, మేఘుడు, వాయుదేవుడు, మేరు పర్వతుడు ఎవరూ నచ్చలేదు మూషిక బాలకు. చివరికి తనకు నచ్చిన ‘మూషికరావు’ను తండ్రి అనుమతితో పెండ్లాడింది. మూషిక బాల పెళ్ళి కాగానే తల్లిదండ్రులను వదిలి భర్తతో వెళ్ళిపోయింది. బ్రహ్మయ్య దంపతులు ఆశ్చర్యపోయి “విధిని ఎవరూ తప్పించలేరనుకున్నారు. ఎలుకగా పుట్టింది, ఎలుకనే పెళ్ళాడింది. “ఏమిటో ఈ మాయ” అని బాధపడ్డారు.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

Telangana SCERT 6th Class Telugu Guide Telangana 10th Lesson బాలనాగమ్మ Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu 10th Lesson Questions and Answers Telangana బాలనాగమ్మ

బొమ్మను చూడండి – ఆలోచించండి మాట్లాడండి. (TextBook Page No. 94)

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ 1

ప్రశ్నలు – జవాబులు:

ప్రశ్న 1.
బొమ్మలో ఎవరెవరున్నారు ? ఏం జరుగుతున్నది ?
జవాబు.
బొమ్మలో ఒక బాలుడు, ఒక సీసా నుంచి బయటికి వచ్చిన భూతం ఉన్నారు.

ప్రశ్న 2.
బొమ్మ ద్వారా కథను ఊహించండి.
జవాబు.
ఒక బాలుడు బంతి ఆట ఆడుతున్నాడు. బంతి ముళ్ళ కంపలో పడింది. బాలుడు బంతి కోసం వెళ్ళాడు. బంతి కనిపించింది. బంతి పక్కనే అందమైన సీసా కనిపించింది. ఆ సీసా కూడా తీసుకున్నాడు. సీసాలో ఏముందో చూద్దామని మూత తీశాడు. భయంకరమైన ఆకారంతో ఒక భూతం సీసాలో నుంచి బయటికి వచ్చింది. బాలుడు తన తెలివితేటలు ఉపయోగించి భూతం నుంచి తప్పించుకున్నాడు.

ప్రశ్న 3.
ఇటువంటి కథలు మీకు తెలుసా ? వీటిని ఏమంటారు ?
జవాబు.
ఇటువంటి కథలు నాకు తెలుసు. వీటిని జానపద కథలు అంటారు.

ప్రశ్న 4.
మన తెలంగాణ ప్రాంతంలోని జానపద కథలు మీకేమైనా తెలుసా ? ఏమిటవి ?
జవాబు.
మన తెలంగాణ ప్రాంతంలోని జానపద కథలు నాకు తెలుసు. అవి : కవలపిల్లల కథ, చిన్ననత్తి, పెద్దనత్తి కథ.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

ఆలోచించండి – చెప్పండి. (TextBook Page No. 96)

ప్రశ్న 1.
‘కంటికి రెప్పలా కాపాడుకోవడం’ అంటే ఏమనుకుంటున్నారు?
జవాబు.
‘కంటికి రెప్పలా కాపాడుకోవడం’ అంటే ఏ విధమైన ఇబ్బంది లేకుండా చాలా జాగ్రత్తగా రక్షించుకోవడం అని అనుకుంటున్నాను.

ప్రశ్న 2.
‘మాట నిలబెట్టుకోవడం’ అనే మాటను ఎలా అర్థం చేసుకున్నారు ?
జవాబు.
‘మాట నిలబెట్టుకోవడం’ అనే మాటను చెప్పిన మాటలను ఆచరణలో చూపడమని అర్థం చేసుకున్నాను.

ప్రశ్న 3.
‘తల్లిదండ్రులు లేని పిల్లలు’ ఎట్లా ఆగమైపోతారు ?
జవాబు.
తల్లిదండ్రులు లేని పిల్లలు సరైన ఆలనాపాలనా లేక ఆగమైపోతారు.

ఆలోచించండి – చెప్పండి. (TextBook Page No. 99)

ప్రశ్న 1.
కష్టాల్లో ఉన్న పిల్లలను తల్లిదండ్రులు ఎట్లా చూసుకుంటారు ?
జవాబు.
కష్టాల్లో ఉన్న పిల్లలను తల్లిదండ్రులు కంటికి రెప్పలా చూసుకుంటారు. వాళ్ళకు ఏ మాత్రం బాధ కలిగినా తట్టుకోలేరు. ఎంత ముఖ్యమైన పని ఉన్నా వదిలేసి పిల్లలను దగ్గరకు తీసుకొని లాలిస్తారు.

ప్రశ్న 2.
ముఖ్యమైన పనులను అసమర్థులకు అప్పగిస్తే ఎట్లాంటి ఇబ్బందులు వస్తాయి ?
జవాబు.
ముఖ్యమైన పనులను అసమర్థులకు అప్పగిస్తే అనుకున్న పనులు నెరవేరవు. అసమర్థుల బలహీనతలను అవతలి వారు గ్రహించి వారిని లోబరచుకుంటారు.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

ఆలోచించండి – చెప్పండి. (TextBook Page No. 101)

ప్రశ్న 1.
పెద్దలు చెప్పిన మాట వినకపోవడం వల్ల ఎట్లాంటి ఇబ్బందులు వస్తాయి?
జవాబు.
పెద్దలు చెప్పిన మాట వినకపోవడం వల్ల ఇతరుల మాయలో పడిపోతాం. వాళ్ళు మనల్ని తేలికగా మోసం చేస్తారు. అప్పుడు లేనిపోని కష్టాలు వచ్చి పడతాయి.

ప్రశ్న 2.
మాయల ఫకీరు బాలనాగమ్మను ఎత్తుకుపోయిన సంఘటన వల్ల మీకు ఇతర కథలలోని ఇట్లాంటి సంఘటనలు గుర్తుకువస్తున్నాయా ? చెప్పండి.
జవాబు.
మాయల ఫకీరు బాలనాగమ్మను ఎత్తుకుపోయిన సంఘటన వల్ల నాకు రామాయణం కథలోని రావణుడు సీతను ఎత్తుకుపోయిన సంఘటన గుర్తుకు వస్తున్నది. బాలనాగమ్మను సీతగాను, మాయల ఫకీరు రావణాసురునిగాను పోల్చుకోవచ్చు.

ఆలోచించండి – చెప్పండి. (TextBook Page No. 103)

ప్రశ్న 1.
‘కర్కోటకుడు’ అంటే ఎట్లా ఉంటాడని అనుకుంటున్నావు ?
జవాబు.
‘కర్కోటకుడు’ అంటే కఠినమైన మనస్సు కలవాడని అనుకుంటున్నాను. వాడిలో జాలి, దయ అనేవి ఉండవు. అవసరమొస్తే ఎదుటివారిని చంపడానికి కూడా వెనుకాడడు.

ప్రశ్న 2.
దుర్మార్గుల వల్ల ఎట్లాంటి నష్టాలుంటాయని భావిస్తున్నావు ?
జవాబు.
దుర్మార్గులు క్రూరంగా ప్రవర్తిస్తారు. ఎదుటివారిని అనేక రకాల హింసిస్తారు. జాలి, దయ అనేవి వారిలో ఉండవు. స్వార్థం కోసం ఇతరులను చంపడానికి కూడా వెనుకాడరు. కాబట్టి దుర్మార్గుడు బతికుంటే ఈ లోకానికి చాలా నష్టాలుంటాయని భావిస్తున్నాను.

ప్రశ్న 3.
గండభేరుండ పక్షులు బాలవద్దిరాజుకు సహాయం చేశాయి కదా ! అట్లాగే మనం కూడా ఇతరులకు ఎందుకు సహాయం
చేయాలి ?
జవాబు. ఎంతటివానికైనా ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ఆపద రావచ్చు. అన్నివేళల తన బలం, తన తెలివితేటలే పని చేయవు. ఒక్కొక్కసారి ఇతరుల సహాయం కూడా అవసరం రావచ్చు. ప్రాణాలు కోల్పోయిన బాలవద్దిరాజును గండభేరుండ పక్షి సంజీవని పుల్లదెచ్చి బతికించింది. అలాగే మనం కూడా ఇతరులకు ఏ ఆపద వచ్చినా సహాయం చేయాలి.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

ఇవి చేయండి.

I. విని, అర్థం చేసుకొని, ఆలోచించి మాట్లాడడం.

ప్రశ్న 1.
‘బాలనాగమ్మ’ కథను విన్నారు కదా ! ఈ కథలో మీకు ఆసక్తి కలిగించిన సంఘటన ఏదో చెప్పండి.
జవాబు.
మాయల ఫకీరు ప్రాణమంతా చిలుకలోనే ఉన్నదన్న విషయాన్ని బాలవద్దిరాజు తన తల్లి బాలనాగమ్మ ద్వారా తెలుసుకున్నాడు. తరువాత అతడు ఎన్నో కష్టాలను ఎదుర్కొని, చిలుకను చేజిక్కించుకొని, మాయల ఫకీరును చంపిన సంఘటన నాకు ఆసక్తిని కలిగించింది.

ప్రశ్న 2.
మీకు తెలిసిన జానపద కథను చెప్పండి.
జవాబు.
అనగనగా ఒక గ్రామంలో ఒక పెద్ద మర్రిచెట్టు ఉండేది. ఆ చెట్టు కింద గుడిసెలో ఒక అవ్వ ఉండేది. ఆ అవ్వ గవ్వలు అమ్ముకుంటూ జీవిస్తూండేది. ఒక కుర్రవాడు చెట్టు కింద బాగా తడిసి నిలబడి ఉంటే లోపలికి రమ్మని పిలిచింది. అవ్వ కుర్రవానికి బువ్వ పెట్టింది. తరువాత అతను వెళ్ళేటప్పుడు తన దగ్గర ఒక మహిమ గల ఉంగరం ఉందని, అది మనం కోరిన రెండు కోరికలను తీరుస్తుందని, కాని స్వార్థానికి మాత్రం వాడకూడదని చెప్పి ఇచ్చింది. ఆ కుర్రవాడు ఆ దేశపు రాజకుమారుడు.

ఒకసారి రాజ్యంలో అతివృష్టి ఏర్పడింది. పంటలన్నీ కొట్టుకుపోయాయి. కరవు వచ్చింది. ప్రజలంతా ఆకలితో చనిపోతున్నారు. రాజకుమారుడికి వెంటనే తన వద్దనున్న ఉంగరం గుర్తుకు వచ్చింది. దానిని ప్రజలకు సహాయం చేయమని కోరాడు. వెంటనే సంవత్సరానికి సరిపడే ఆహారధాన్యాలు ప్రత్యక్షమయ్యాయి.

కొన్నాళ్ళకు రాజకుమారుడికి అవ్వ మరణించిందని తెలిసింది. వెంటనే అవ్వ చిరకాలం కనిపించేలా చేయాలనిపించింది. వెంటనే అవ్వను చంద్రబింబంలో కనిపించేలా చేయమని కోరాడు. అప్పటి నుంచి అవ్వ చంద్రుడిలో కనిపిస్తూ ఉంటుంది.

II. ధారాళంగా చదువడం – అర్థం చేసుకొని, ప్రతిస్పందించడం.

1. కింది జాతీయాలను పాఠంలో ఏ సందర్భంలో ఉపయోగించారో రాయండి.

అ) అల్లారుముద్దుగా : ______________
జవాబు.
అల్లారుముద్దుగా : మిక్కిలి గారాబంగా
లక్ష్మీదేవమ్మ తన కుమార్తెలను మిక్కిలి గారాబంగా పెంచిందని తెలియజేసే సందర్భంలో ఈ జాతీయం ఉపయోగించబడింది.

ఆ) కడుపుల పెట్టుకొని : ______________
జవాబు.
కడుపుల పెట్టుకొని : ఏ మాత్రం ఇబ్బంది లేకుండా రక్షించడం
కాపాడుట : లక్ష్మీదేవమ్మ తనభర్తతో పిల్లలకు ఏ మాత్రం ఇబ్బంది లేకుండా జాగ్రత్తగా పెంచమని తెలియజేసే సందర్భంలో ఈ జాతీయం ఉపయోగించబడింది.

ఇ) చిలుకపలుకులు : ______________
జవాబు.
చిలుకపలుకులు : ముద్దుమాటలు
మాణిక్యాలదేవి నవాంభోజరాజుతో సవతి పిల్లలను కంటికి పాపల్లాగ చూసుకుంటానంటూ ముద్దుపలుకులు పలికిందని తెలియజేసే సందర్భంలో ఈ జాతీయం ఉపయోగించబడింది.

ఈ) కాలం చేయుట : ______________
జవాబు.
కాలం చేయుట : మరణించుట
మరుగుమందు వికటించి నవాంభోజరాజు మరణించాడనే విషయాన్ని తెలియజేసే సందర్భంలో ఈ జాతీయం ఉపయోగించబడింది.

ఉ) ఆరునూరైనా : ______________
జవాబు.
ఆరునూరైనా : ఏది ఏమైనా, ఏ విధంగానైనా
ఏది ఏమైనా అమ్మను నాయనను మాయల ఫకీర్ బంధం నుండి విడిపించి తీసుకువస్తానని బాలవద్దిరాజు పలికిన సందర్భంలో ఈ జాతీయం ఉపయోగించబడింది.

2. పాఠం ఆధారంగా ఎవరు ఎటువంటివారో కింది పట్టికలో రాయండి.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ 2

జవాబు.

పాత్రలు పాత్రల స్వభావం తెలిపే పదాలు
అ. నవాంభోజరాజు ఇచ్చిన మాట మరచిపోడు. తన పిల్లలను కంటికి రెప్పలా చూసుకొనేవాడు.
ఆ. బాలనాగమ్మ ప్రాణం పోయినా యిష్టం లేని పని చేయదు. మాయల ఫకీరు ప్రాణం చిలుకలో ఉన్నట్లు గ్రహించినట్టిది.
ఇ. మాయల ఫకీరు కర్కోటకుడు, మంత్రశక్తి కలవాడు.
ఈ. బాలవద్దిరాజు ఏ విద్యనైనా చూస్తుండగనే నేర్చుకొనే శక్తి పుట్టుకతోనే వచ్చినవాడు. మాయల ఫకీరును చంపి, తల్లిదండ్రులను రక్షించినవాడు.
ఉ. గండభేరుండ పక్షి సంజీవని పుల్ల తెచ్చి, బాలవద్దిరాజును బతికించింది.
ఊ. లక్ష్మీదేవమ్మ పిల్లలను అల్లారుముద్దుగ పెంచింది. పిల్లలను కడుపులో పెట్టుకొని కాపాడుమని భర్తను కోరినట్టిది.
ఋ. మాణిక్యాలదేవి లక్ష్మీదేవమ్మ పిల్లలను కష్టాలు పెట్టింది. మరుగుమందు పెట్టి భర్తను వశపరచుకున్నది.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

III. స్వీయరచన.

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

అ. నవాంభోజరాజు మారుమనువుకు ఒప్పుకోలేదు కదా ! ఐనా బంధువులు, మంత్రులు మొదలైనవారు ఏమని నచ్చజెప్పి ఒప్పించి ఉంటారు ?
జవాబు.
నవాంభోజరాజు పిల్లలను కంటికి రెప్పలాగ కాపాడుకుంటూ పగలు, రాత్రి వాళ్ళతోనే గడుపుతున్నాడు. రాజ్యం, రాచరికం మరిచిపోయాడు. అందువల్ల పరిపాలన సరిగాలేక ప్రజలు ఇబ్బందిపడుతున్నారు. రాజుగారు మళ్ళీ పెండ్లి చేసుకుంటే పిల్లలను ఆమె చూసుకుంటుంది. రాజుగారు రాజ్యపరిపాలన చూసుకుంటారు. ఈ ఆలోచనతో బంధువులు, మంత్రులు మొదలైనవారు నవాంభోజ రాజుకు నచ్చజెప్పి మారుమనువుకు ఒప్పించి ఉంటారు.

ఆ. అడవిలో దిక్కులేని పక్షుల తీరుగ తిరుగుతున్న లక్ష్మీదేవమ్మ పిల్లలను మేనమామ వద్దిరాజు ఇంటికి తీసుకొని పోయాడు కదా ! అతడు ఆ పిల్లలను ఇంటికి తీసుకొనిపోకపోతే ఏం జరిగి ఉండేదో ఊహించి రాయండి.
జవాబు.
లక్ష్మీదేవమ్మ పిల్లలను మేనమామ వద్దిరాజు తన ఇంటికి తీసుకొనిపోకపోతే మాణిక్యాలదేవి ఆ పిల్లలను ఇంకా హింసించి ఉండేది. ఏదోవిధంగా తండ్రి నుండి దూరం చేసేది. చివరికి వారిని చంపించి ఉండేది.

ఇ. బాలవద్దిరాజుకు కట్టెసాము, కత్తిసాము, విలువిద్య మొదలైన విద్యలు వస్తాయి కదా ! మీకు చదువుతోపాటు ఏయే విద్యలు వస్తాయి ? అందులో మీకు బాగా ఇష్టమైన విద్య ఏది ?
జవాబు.
మాకు చదువుతో పాటు నృత్యం, చిత్రకళ, సంగీతం, కరాటే, స్విమ్మింగ్ మొదలైన విద్యలు వస్తాయి. అందులో నాకు బాగా ఇష్టమైన విద్య చిత్రకళ.

ఈ. బాలవద్దిరాజు సప్తసముద్రాలు దాటి మాయల ఫకీరు ప్రాణాలున్న చిలుకను పట్టుకున్నాడు కదా ! ఆ చిలుకను దొరికిన చోటనే చంపకుండా ఫకీరు దగ్గరకు ఎందుకు తీసుకొనిపోయి ఉంటాడో రాయండి.
జవాబు.
బాలవద్దిరాజు తనకు దొరికిన చోటనే చిలుకను చంపితే మాయల ఫకీరు మరణిస్తాడు. అప్పుడు తన తల్లిని తండ్రిని మాయల ఫకీరు ఎక్కడ బంధించి ఉంచిందీ బాలవద్దిరాజుకు తెలియదు. తన తల్లిదండ్రులను, బంధువులను, సైన్యాన్ని బతికించుకున్న తరువాత మాయల ఫకీరును చంపాలనుకున్నాడు. అందువల్ల మాయల ఫకీరు ప్రాణాలు చిలుకలో ఉన్నవని తెలుసుకున్న బాలవద్దిరాజు చిలుకను దొరికిన చోటనే చంపలేదు. ఫకీరు దగ్గరకు తీసుకొనిపోయి తన కార్యం నెరవేరిన తరువాత చిలుకను చంపాడు.

2. కింది ప్రశ్నకు పది వాక్యాల్లో జవాబు రాయండి.
బాలనాగమ్మ కథను సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు.
బాలనాగమ్మ తల్లి లక్ష్మీదేవమ్మ, తండ్రి నవాంభోజరాజు, భర్త కార్యవర్ధిరాజు, కుమారుడు బాలవద్దిరాజు, నాగళ్ళపూడి అనే రాజ్యంలో మాయల ఫకీరు ఒకడు ఉన్నాడు. అతడు బాలనాగమ్మను తన మాయలతో మోసం చేసి తీసుకొని వెళ్ళి తన కోటలో బంధించాడు.

ఒకనాడు బాలవద్దిరాజు ఎంతో శ్రమపడి మాయల ఫకీరు కోటలోకి వెళ్ళి తన తల్లిని కలుసుకున్నాడు. ఆమె ద్వారా ఫకీరు ప్రాణాలు వజ్రాల చిలుకలో ఉన్నాయని తెలుసుకున్నాడు. ఆ చిలుక ఉన్న ప్రాంతానికి వెళ్ళి దాన్ని తీసుకొని సరాసరి మాయల ఫకీరు కోటకు వచ్చాడు. ఫకీరు భయపడిపోయి కాళ్ళ బేరానికి వచ్చాడు. అప్పుడు బాలవద్దిరాజు తన తల్లిని విడిచిపెట్టమన్నాడు. తండ్రినీ, బంధువులను, సైన్యాన్ని బతికించమన్నాడు. ఫకీరు బాలవద్దిరాజు చెప్పినవన్నీ చేశాడు.

ఆఖరున “నీవంటి దుర్మార్గుడు బతికుంటే ఈ లోకానికి చాలా నష్టం” అని పలికి బాలవద్దిరాజు ఆ వజ్రాల చిలుక మెడ విరిచేశాడు. మాయల ఫకీరు బొబ్బలు పెట్టుకుంటూ, గిలగిల కొట్టుకుంటూ మరణించాడు. బాలవద్దిరాజు అందరిని తీసుకొని తన రాజ్యానికి వెళ్ళాడు.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

IV. సృజనాత్మకత/ప్రశంస.

“సాయంత్రం గండభేరుండపక్షులు రాంగనే ……………..” అనే పేరా నుంచి చివరివరకు పాఠం చదువండి. దీని ఆధారంగా గండభేరుండపక్ష్మి, బాలవద్దిరాజు, మాయల ఫకీరుల మధ్య జరిగిన సంభాషణలను ఊహించి, రాయండి.
జవాబు.

సంభాషణ

గండభేరుండ పక్షి : బాలవద్దిరాజా ! నీవు ఎవరు ? నీ కథ ఏమిటి ? చెప్పు.
బాలవద్దిరాజు : నేను బాలనాగమ్మ కొడుకును. మా అమ్మను మాయల ఫకీరు తీసుకువెళ్ళి బంధించాడు. అతని ప్రాణాలు ఒక చిలుకలో ఉన్నాయట. నేను ఆ చిలుకను తీసుకురావడానికి జీవిగడ్డ వెళ్తున్నాను.
గండభేరుండ పక్షి : ఓహెూ ! అలాగా ! నీకేం భయం లేదు. జీవిగడ్డ నాకు తెలుసు. నీవు నా రెక్కల మీద కూర్చో. నిన్ను తీసుకుపోయి మళ్ళీ తీసుకొని వస్తా.
బాలవద్దిరాజు : అట్లాగే. (జీవిగడ్డ చేరి చిలుకను పట్టుకొన్నాడు. సరాసరి మాయల ఫకీర్ కోటకు వెళ్ళాడు)
మాయల ఫకీర్ : అబ్బా ! చలిజ్వరం ! చలిజ్వరం. ఎవరో వచ్చినట్లున్నారే. ఎవరా వచ్చింది ?
బాలవద్దిరాజు : నేను బాలవద్దిరాజును.
మాయల ఫకీర్ : నా చిలుక నీ దగ్గరికి ఎట్లా వచ్చింది ? నాకు ఇవ్వు, లేకపోతే చంపుతా. (అని చెయ్యెత్తాడు.)
బాలవద్దిరాజు : ఇదిగో, చిలుక రెక్క విరిచేస్తున్నా చూడు.
మాయల ఫకీర్ : కాలితో తంతాను.
బాలవద్దిరాజు : ఇదిగో చిలుక కాలు విరిచేస్తున్నా చూడు.
మాయల ఫకీర్ : నాయనా ! నా ప్రాణం తీయకు. నీవు చెప్పినట్లు చేస్తా.
బాలవద్దిరాజు : అయితే, మా తల్లిని విడిచిపెట్టు. తండ్రినీ, బంధువులను, సైన్యాన్ని బతికించు.
మాయల ఫకీర్ : అట్లాగే … అన్నీ నీవు చెప్పినట్లే చేశా.
బాలవద్దిరాజు : నీవంటి దుర్మార్గుడు బతికుంటే ఈ లోకానికి చాలా నష్టం. ఇదిగో చిలుకమెడ విరిచేస్తున్నా చూడు.
మాయల ఫకీర్ : వాయ్యో, వామ్మో, అబ్బో! (గిల గిల కొట్టుకుంటూ ప్రాణం విడిచాడు)

V. పదజాల వినియోగం.

1. కింది వాక్యాల్లోని గీత గీసిన పదాలకు వ్యతిరేకార్థక పదాలను ఖాళీలలో రాయండి.

అ. కొడుకు పుట్టినందుకు సంతోషపడ్డారు. కాని అతడు ప్రయోజకుడు కానందుకు ______________.
జవాబు.
దుఃఖించారు.

ఆ. సుఖము కోరుకుంటే దేన్నీ సాధించలేము. కాని ______________తో దేన్నైనా సాధించవచ్చు.
జవాబు.
కష్టం

ఇ. మంచివాళ్ళు మేలు చేయాలని చూస్తే, చెడ్డవాళ్ళు ______________ చేయాలని చూస్తారు.
జవాబు.
కీడు

ఈ. సీత జాడ తెలియక విషాదంలో ఉన్న రాముడికి ఆమె జాడ చెప్పి హనుమంతుడు ______________ కలిగించాడు.
జవాబు.
ఆనందం

ఉ. దుర్మార్గుల వల్ల సమాజానికి చెడు జరుగుతుంది. అయితే గొప్పవాళ్ళ వల్ల సమాజానికి ______________ జరుగుతుంది.
జవాబు.
మంచి

2. కింది వాక్యాల్లో గీత గీసిన పదాలకు అదే అర్థం వచ్చే పదాలను రాయండి.

ఉదా : కొంతమంది చిన్నతనం నుండే యోగాసనాలు సాధన చేస్తారు.
జవాబు.
అభ్యాసం

అ. మా బడి మా ఇంటికి తూర్పు దిక్కున ఉన్నది.
జవాబు.
దిశన

ఆ. మా తాత పులిహోర ఆరగించాడు.
జవాబు.
భుజించాడు

ఇ. అప్పు కట్టలేదని రాజయ్య భూమిని బ్యాంక్వాళ్ళు జప్తు చేశారు.
జవాబు.
జప్తి

ఈ. ప్రజల సేవకై తపించిన రాజులు చరిత్రకెక్కారు.
జవాబు.
ప్రభువు

ఉ. నా శిరస్సు వంచి నీకు నమస్కారం చేస్తున్నాను.
జవాబు.
తల

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

3. కింది జాతీయాలతో సొంతవాక్యాలు రాయండి.

అ) అల్లారుముద్దుగా = ______________
జవాబు.
మేము మా చెల్లెలిని అల్లారుముద్దుగా చూసుకుంటాం.

ఆ) చిలుకపలుకులు = ______________
జవాబు.
కొందరు పలికే చిలుకపలుకులు వినడానికి బాగానే ఉంటాయి.

ఇ) ఆరునూరైనా = ______________
జవాబు.
ఆరునూరైనా మూర్ఖులను మార్చలేము.

VI. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం.

1. కింది ద్వంద్వ సమాస పదాలకు విగ్రహవాక్యాలు రాయండి.

అ) తల్లిదండ్రులు = ______________
జవాబు.
తల్లియు, తండ్రియు

ఆ) తోడునీడలు = ______________
జవాబు.
(ఇది ద్వంద్వ సమాస పదం కాదు) నీడ వలె తోడులు (తోడు, నీడ అనకూడదు)

ఇ) భీమార్జునులు = ______________
జవాబు.
భీముడును, అర్జునుడును

ఈ) కాయగూరలు = ______________
జవాబు.
కాయము, కూరయు

ఉ) ఆటపాటలు = ______________
జవాబు.
ఆటయు, పాటయు

కలిపి రాయడం:

1. కింది వాటిని పరిశీలించండి.

1. వారు + ఉండిరి = వారుండిరి
2. ఎవరికి + ఎంత = ఎవరికెంత
3. ఇంక + ఒకరు = ఇంకొకరు
పై ఉదాహరణల్లో రెండేసి పదాలు కలిసి ఒకే పదంగా ఏర్పడటం గమనించారు కదా ! ఇట్లా రాయడాన్ని కలిపిరాయడం అంటారు. దీనికే ‘సంధి’ అని పేరు.

2. కింది పదాలను కలిపి రాయండి.

ఉదా : సెలవు + ఇచ్చి = సెలవిచ్చి

అ. మీరు + ఎవరు = ______________
జవాబు.
మీరెవరు

ఆ. పది + ఇంతలు = ______________
జవాబు.
పదింతలు

ఇ. ఏది + ఐనా = ______________
జవాబు.
ఏదైనా

ఈ. పట్టిన + అంత = ______________
జవాబు.
పట్టినంత

ప్రాజెక్టు పని:

గ్రంథాలయం నుంచి గాని, వార్తాపత్రికల నుంచి గాని ఏదైనా జానపద కథను సేకరించి, నివేదిక రాసి తరగతిలో చెప్పండి.
జవాబు.
విద్యార్థి కృత్యం.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

TS 6th Class Telugu 10th Lesson Important Questions బాలనాగమ్మ

III. సృజనాత్మకత / ప్రశంస.

ప్రశ్న 1.
మీకు తెలిసిన ఒక కథను రాయండి.
జవాబు.
అనగనగా ఒక అడవిలో రామయ్య, సీతమ్మ అనే దంపతులు ఉన్నారు. వాళ్ళు పేదవాళ్ళే కాని మంచి తెలివైనవారు. ఒకసారి ఆ అడవి పై నుండి రాక్షసుడు ఒకడు ప్రయాణిస్తూ నరమాంసం వాసన పట్టి ఆగాడు. రామయ్య దంపతులను చూసి తిందామని దగ్గరకు వచ్చాడు. రాక్షసుణ్ణి చూడగానే రామయ్య దంపతులకు భయమేసినా బయటకు కనబడనీయకుండా నిం.సాది.గా ఉన్నారు. రామయ్య రాక్షసుణ్ణి చూసి కూడా పట్టించుకోనట్లు ఉన్నాడు. రాక్షసునికి కోపం వచ్చింది. బిగ్గరగా కేకల. పెడుతూ మీదకు వచ్చాడు. అయినా భయపడని రామయ్యను చూసి, “నన్ను చూసి కూడా ఎలా ధైర్యంగా ఉండగల్గుతున్నావ”ని అడిగాడు.

అందుకు రామయ్య “నీలాంటి రాక్షసుడే నా దగ్గర ఉన్నాడు. ఒకప్పుడు నీలాగే నన్ను బెదిరించాలనుకున్నాడు. కాని నేనే వాణ్ణి నా అద్దంలో బంధించాను” అని అన్నాడు. రాక్షసుడు నమ్మకపోవడంతో తన చేతి సంచీలోని అద్దాన్ని చూపాడు. ఆ అద్దంలో తన ముఖాన్నే చూసుకొని వేరొక రాక్షసుడిగా భావించి, తనను బంధించవద్దని ప్రార్థించాడు. అందుకు బదులుగా నీవేమి చెప్పినా చేస్తానని రాక్షసుడు రామయ్యతో చెప్పాడు. ఆనాటి నుండి రాక్షసుడు ఆ దంపతులకు పనిమనిషిగా అన్ని పనులు చేస్తున్నాడు. అపాయంలో ఉన్నప్పుడు ఎవరైతే ధైర్యంగా ఉంటారో వారికి ఎలాంటి భయం లేదు.

ప్రశ్న 2.
వృద్ధులైన తల్లిదండ్రులను బిడ్డలు ఎలా చూసుకోవాలో వివరిస్తూ మీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు.

జోగిపేట,
x x x x x.

ప్రియమిత్రుడు రాంబాబుకు,

ఇక్కడ మేమంతా క్షేమం. అక్కడ మీరంతా క్షేమమని తలుస్తాను. ముఖ్యంగా వ్రాయునది ఏమనగా – ఇటీవల ఎక్కడ చూసినా (పేపర్లో, టీవీల్లో) పెద్దవాళ్ళైన తల్లిదండ్రులను వీధిలోకి నెట్టేసిన పిల్లలు అని, వృద్ధాశ్రమాల్లోకి పంపిన కొడుకులు అని చదువుతున్నాం, వింటున్నాం. కనికరం లేదా వాళ్ళకు ? కని, పెంచి, పెద్ద చేసిన తల్లిదండ్రుల పట్ల బిడ్డల తీరు ఇంతేనా ? పశువుకన్నా హీనంగా ప్రవర్తిస్తున్న వీరిని చూస్తుంటే అసహ్యం కలుగుతోంది. రేపు వీళ్ళ పిల్లలు వీళ్ళని ఇలాగే చూసినపుడు గాని వీళ్ళకు బుద్ధిరాదు. వీళ్ళకూ ముసలితనం రాదా ? వీళ్ళ పిల్లలు కూడా వీరిని వీధిలోకి నెట్టేస్తేగాని మార్పు రాదా? ఇలాంటి వార్తలు వింటుంటే చాలా బాధగా ఉంది మిత్రమా ! అయ్యో పాపం అనిపిస్తుంది. ప్రభుత్వం గాని, మనసున్న పెద్దవాళ్ళు గాని వాళ్ళని ఆదరించాలి. చేతనయిన సాయం అందరం చేయాలి.

నీవు ఏం చేస్తున్నావు ? పరీక్షలకు బాగా ప్రిపేరవుతున్నావా ? ఉంటాను.

ఇట్లు,
నీ ప్రియమిత్రుడు,
డి. ప్రవీణ్.

చిరునామా :
జి. రాంబాబు,
S/o సుబ్బారావు,
జగద్గిరినగర్,
రంగారెడ్డి జిల్లా.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

IV. భాషాంశాలు.

ప్రకృతి – వికృతులు:

ప్రకృతి – వికృతి
రాత్రి – రాతిరి
రాజ్ఞి – రాణి
అటవి – అడవి
భిక్ష – బిచ్చము
శంఖము – సంకు
ముక్తా – ముత్తెము
పట్టణము -పట్నము
శక్తి – సత్తి
సముద్రం – సంద్రం
బంధువు – బందుగు
నిద్ర – నిదుర
కథ – కత
మంత్రము – మంతరము
విభూతి – విబూది
ప్రాణము – పానము
విద్య – విద్దె
సంతోషం – సంతసం
పక్షి – పక్కి

నానార్థాలు:

ప్రశ్న 1.
భర్త = ______________
జవాబు.
భర్త = మగడు, యజమాని

ప్రశ్న 2.
మాత = ______________
జవాబు.
మాత = తల్లి, గోవు, భూమి

ప్రశ్న 3.
రాజు = ______________
జవాబు.
రాజు = ప్రభువు, చంద్రుడు, ఇంద్రుడు

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

వ్యాకరణాంశాలు:

ప్రశ్న 1.
శిరస్సు వంచి, నమస్కరించారు. ఏ వాక్యం ?
జవాబు.
సంక్లిష్ట వాక్యం

ప్రశ్న 2.
మా తాత పులిహోర ఆరగించాడు – వ్యతిరేకార్థం.
జవాబు.
మా తాత పులిహోర ఆరగించలేదు.

ప్రశ్న 3.
ప్రజల సేవకై తపించిన రాజులు చరిత్రకెక్కారు. గీత గీసిన పదం ఏ వచనం ?
జవాబు.
బహువచనం

ప్రశ్న 4.
ఊష్మాలు ఏవి ?
జవాబు.
శ, ష, స, హ లు

ప్రశ్న 5.
ఈ, ౠ, ఏ, ఓ అనునవి
జవాబు.
దీర్ఘాలు

ప్రశ్న 6.
జం, రథం, బలం, పండు వీనిలో సరళంతో మొదలయ్యే పదాలేవి ?
జవాబు.
గజం, బలం

ప్రశ్న 7.
కమల, రవి, చెట్టు, గిరి, గిరిజ – వీనిలో స్త్రీలింగాలేవి ?
జవాబు.
కమల, గిరిజ

ప్రశ్న 8.
కథ, భోజరాజు, ఫకీరు, ఆఖరు – వీనిలో మహా ప్రాణాక్షరాలేవి ?
జవాబు.
థ – భో – ఫ – ఖ.

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

పదాలు – అర్థాలు:

I. మున్నూరు = మూడు వందలు
ఆమడ = ఎనిమిది మైళ్ళ దూరం
ఆరగించు = తిను
కాన్పు = ప్రసవం
పెనిమిటి = మగడు, భర్త
మారుమనువు = పెండ్లి
రాచరికం = రాజభావం, దొరతనం
జమాబంది = భూమిశిస్తుకు సంబంధించిన లెక్కల వివరాలు
తాకీదు = ఆజ్ఞా పత్రిక

II. పాదుషా = ప్రభువు, రాజు
అరుసుకున్నడు = తెలుసుకున్నాడు
వశపరచుకొను = లోబరుచుకొను
జప్తు = సొత్తును బలవంతంగా పట్టుకొనుట
వికటించు = గిట్టకపోవు
కాలంజేసిండు = చనిపోయాడు, మరణించాడు.
జరూర్ = తప్పకుండా
తలారి = కావలికాచు, దొరతనపు బంటు
అంజనం = కాటుక, ఎక్కడో ఉన్న వస్తువును కండ్ల ముందు చూపే విద్య
మగువ = స్త్రీ
ఫకీరు = భిక్షకుడు, మహమ్మదీయులలో బైరాగి
అపురూపం = అపూర్వం

III. గీరలు = గీతలు
ఎకాయెకి = ఒక్కమారుగా
దండు = సేన, సైన్యం
విషాదం = దుఃఖం
అల్లారుముద్దుగ = మిక్కిలి గారాబంగా
ఈడు = వయస్సు
ఏండ్లు = సంవత్సరాలు
ఆరునూరైనా = ఏది ఏమైనా, ఏ విధంగానైనా
మనువాడుట = పెండ్లి చేసికొనుట

IV. కర్కోటకుడు = కఠినమైనవాడు, కర్కోటకుడనే పేరు గల సర్పం
రెండు వందలు
మున్నూరు = మూడు వందలు
నన్నూరు = నాలుగు వందలు
ఐదునూర్లు = ఐదు వందలు
దొంతి = వరుస
పంజరం = గూడు
చంద్రహాసం = కత్తి (ఒక ప్రత్యేకమైన ఖడ్గం)
సంజీవని = చచ్చినవారిని బ్రతికించు మందు
కత = కథ
చానా = చాలా

TS 6th Class Telugu Guide 10th Lesson బాలనాగమ్మ

పాఠం నేపథ్యం / ఉద్దేశం:

జానపద కథలను విని లేదా చదివి ఆబాలగోపాలం ఆనందిస్తారు. తెలంగాణలో అనేకమైన ప్రసిద్ధిచెందిన జానపద కథలున్నాయి. వాటిలో బహుళ ప్రజాదరణ పొందిన జానపద కథ ‘బాలనాగమ్మ కథ’. ఈ అద్భుత కథ అ జానపద కళారూపాల్లో ప్రదర్శింపబడి ప్రజల మనస్సుల్లో స్థిరంగా నాటుకొని పోయింది. దాని గురించి తెలుపడమే ఈ పాఠం ఉద్దేశం.

ప్రవేశిక:

కథలలో జానపద కథలు ప్రత్యేకమైనవి. మానవాతీత శక్తులు, తంత్రాలు, సాహసకథనాలు ఈ కథలను నడిపిస్తాయి. అందుకే పిల్లలు ఆ కథలంటే చెవి కోసుకుంటారు. చిన్నవాడైన బాలవద్దిరాజు తన తల్లిదండ్రులైన బాలనాగమ్మ, కార్యవద్దిరాజులకు వచ్చిన ఆపదను తొలగించేటందుకు చేసిన సాహసకథ ఇది. ఆ జానపద కథను ఇప్పుడు మనం తెలుసుకుందాం.

నేనివి చేయగలనా?

  • నాకు తెలిసిన ఒక జానపద కథను సొంతమాటల్లో చెప్పగలను. – అవును/ కాదు
  • పాఠం ఆధారంగా పాత్రల స్వభావాన్ని గురించి పట్టికలో రాయగలను. – అవును/ కాదు
  • బాలనాగమ్మ కథను సొంతమాటల్లో రాయగలను. – అవును/ కాదు
  • పాఠం ఆధారంగా సంభాషణలు రాయగలను. – అవును/ కాదు