SCERT AP 10th Class Social Study Material Pdf 6th Lesson ప్రజలు Textbook Questions and Answers.
AP State Syllabus 10th Class Social Solutions 6th Lesson ప్రజలు
10th Class Social Studies 6th Lesson ప్రజలు Textbook Questions and Answers
Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)
ప్రశ్న 1.
తప్పు వాక్యాలను గుర్తించి వాటిని సరిచేయండి. (AS1)
అ) ప్రతి పది సంవత్సరాలకు జనాభా గణన చేపడతారు.
ఆ) జనాభాలోని పెద్దవాళ్లలో ఆడవాళ్ల సంఖ్యను లింగ నిష్పత్తి తెలియజేస్తుంది.
ఇ) వయస్సును బట్టి జనాభా విస్తరణను వయస్సు సమూహం తెలియజేస్తుంది.
ఈ) కొండ ప్రాంతాలలోని వాతావరణాన్ని ప్రజలు ఇష్టపడతారు కాబట్టి అక్కడ జనాభా సాంద్రత ఎక్కువ.
జవాబు:
అ) ఒప్పు
ఆ) జనాభాలోని ఆడవాళ్ల సంఖ్యను లింగ నిష్పత్తి తెలియజేస్తుంది. ఇ) ఒప్పు
ఈ) కొండ ప్రాంతాలలోని వాతావరణాన్ని ప్రజలు ఇష్టపడరు కాబట్టి అక్కడ జనసాంద్రత తక్కువ.
ప్రశ్న 2.
దిగువ పట్టిక ఆధారంగా కింద ఉన్న ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వండి. (AS3)
ఎ) ప్రపంచ జనాభా మొదటిసారి రెట్టింపు కావటానికి సుమారుగా ఎన్ని శతాబ్దాలు పట్టిందో తెలుసుకోండి.
జవాబు:
ప్రపంచ జనాభా రెట్టింపు కావడానికి సుమారు మూడు శతాబ్దాలు పట్టింది.
బి) ఇంతకు ముందు తరగతులలో మీరు వలస పాలన గురించి చదివారు. పట్టిక చూసి 1800 నాటికి ఏ ఖండాలలో జనాభా తగ్గిందో తెలుసుకోండి.
జవాబు:
1800 సం|| నాటికి ఓషియానియాలో జనాభా తగ్గింది.
సి) ఏ ఖండంలో ఎక్కువ కాలంపాటు అధిక జనాభా ఉంది?
జవాబు:
ఆసియా ఖండంలో ఎక్కువ కాలంపాటు అధిక జనాభా ఉంది.
డి) భవిష్యత్తులో జనాభా గణనీయంగా తగ్గనున్న ఖండం ఏదైనా ఉందా?
జవాబు:
భవిష్యత్తులో ఉత్తర అమెరికా ఖండంలో జనాభా గణనీయంగా తగ్గనుంది.
ప్రశ్న 3.
లింగ నిష్పత్తి చాలా ఎక్కువగాని, లేదా చాలా తక్కువగాని ఉంటే సమాజంపై పడే ప్రభావాలను పేర్కొనండి. (AS4)
జవాబు:
- లింగ నిష్పత్తి చాలా ఎక్కువగాని, తక్కువగాని ఉంటే సామాజికంగా చాలా తేడా వస్తుంది.
ఉదా : కాలేజీల విద్యార్థుల సంఖ్య. - ఈ నిష్పత్తి సంపద పంపిణీని, అధికార హోదాలను, ఎగ్జిక్యూటివ్ స్థాయిని, ప్రభుత్వ పని గంటలను అన్నింటినీ ప్రభావితం చేస్తుంది.
- ఈ నిష్పత్తి నేర రేటును కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది.
- స్త్రీల సంఖ్య మరీ తక్కువగా ఉంటే సాధారణ పురుషులకు వివాహం జరగటం కష్టమవుతుంది. అన్ని రకాలుగా ముందున్న వారినే స్త్రీలు భర్తలుగా ఎంచుకునే అవకాశం ఉంటుంది.
- లింగ నిష్పత్తిలో అసమానతలు జనన రేటును ప్రభావితం చేస్తాయి.
ప్రశ్న 4.
భారతదేశ అక్షరాస్యతను ఇతర దేశాలతో పోల్చండి : (AS1)
బ్రెజిల్, శ్రీలంక, దక్షిణ ఆఫ్రికా, నేపాల్, బంగ్లాదేశ్, నార్వే, చిలి, ఇండోనేషియా.
ఎటువంటి సారూప్యాలు, తేడాలు మీరు గమనించారు?
జవాబు:
- భారతదేశ అక్షరాస్యత శాతం : 74.04% (82.1% – 65.5%)
- బ్రెజిల్ : 90.04% (90.1% – 90.7%)
- చిలీ : 98.6% (98.6% – 98.5%)
- బంగ్లాదేశ్ : 57.7% (62% – 53.4%)
- ఇండోనేషియా : 90.4% (94% – 86.8%)
- నార్వే : 100% (100% – 100%)
- నేపాల్ : 66% (75.1% – 57.4%)
- శ్రీలంక : 91.2% (92.6% – 90%)
- దక్షిణ ఆఫ్రికా : 93% . (93.9% – 92.2%)
పోలికలు మరియు భేదాలు :
- దాదాపు అన్ని ఆసియా దేశాలు సమాన అక్షరాస్యతా రేటును కలిగి ఉన్నాయి. ఒకటి రెండు దేశాలలో మాత్రము యివి తక్కువగా ఉన్నాయి.
- పురుషుల అక్షరాస్యత శాతం బ్రెజిల్, నార్వేలలో తప్ప మిగతా దేశాలలో అధికంగానే ఉంది.
- స్త్రీ, పురుషుల అక్షరాస్యత శాతం మధ్య తేడా భారతదేశం, నేపాల్ లో అధికంగా ఉంది.
- ఒక్క నార్వే మాత్రం 100% అక్షరాస్యతను సాధించింది.
ప్రశ్న 5.
ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని ఏ ప్రాంతాలలో జన సాంద్రత ఎక్కువగా ఉంది, దానికి కారణాలు ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:
ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని కృష్ణాజిల్లా 519, పశ్చిమ గోదావరి 508, తూర్పు గోదావరి 477, గుంటూరు 429 జనసాంద్రతలతో మొదటి నాలుగు స్థానాలలో ఉన్నాయి.
కృష్ణా, ఉభయగోదావరి, గుంటూరు జిల్లాలలో అధిక జనసాంద్రతకు గల కారణాలు :
ఎ) కృష్ణా, గోదావరి నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో ఉండటం వలన వ్యవసాయానికి అనుకూలత.
బి) వ్యవసాయాధారిత పరిశ్రమలు వృద్ధి.
సి) వ్యవసాయ అనుబంధ పరిశ్రమలు, ఉపాధి అవకాశాలు.
ప్రశ్న 6.
జనాభా పెరుగుదల, జనాభా మార్పు మధ్య తేడాలను పేర్కొనండి. (AS1)
జవాబు:
- జనాభా పెరుగుదల జననాల, మరణాల రేటుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. జనగణన కాలంనాటి జనాభా మరియు దశాబ్దం క్రిందటి జనగణన కాలంనాటి జనాభాల తేడానే “జనాభా పెరుగుదల” అంటాం.
- జనాభా మార్పు అనేది వలసల ప్రాధాన్యత గల అంశం.
- జనాభా మార్పు = (జననాల సంఖ్య + ఆ ప్రాంతం / దేశంలోని వలస వచ్చిన వారి సంఖ్య) – (మరణాల సంఖ్య + ఆ ప్రాంతం / దేశం నుండి బయటకు వలస వెళ్ళిన వారి సంఖ్య)
- జనాభా పెరుగుదల దేశం మొత్తానికి దశాబ్దానికోసారి లెక్కిస్తాం.
- జనాభా మార్పు నిరంతర ప్రక్రియ. . ఉదాహరణకు కోస్తాంధ్రలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో వర్షాధార భూములు గల ప్రాంత కూలీలు వ్యవసాయ పనులు లేనపుడు బహుళపంటలు వేసే ప్రాంతాలకు వలసపోతారు.
- సాగర తీరప్రాంత మత్స్యకారులు చేపలవేట నిషేధకాలంలో వీరావల్ వంటి ప్రాంతాలకు వలసపోతారు.
- ఇవి కాలానుగుణ వలసలు. కాగా ఉపాధి కోసం శాశ్వతంగా పట్టణాలకు వలసలు పోయే కుటుంబాలెన్నో !
- ఈ రకంగా వలసల వలన ఓ ప్రాంతంలో జనసాంద్రత తగ్గి, మరో ప్రాంతంలో జనసాంద్రత పెరుగుతుంది. అయితే ఈ జనాభా మార్పు జనాభా పెరుగుదలను ప్రభావితం చేయలేదు.
- అంతర్జాతీయ శాశ్వత వలసలు మాత్రమే జనాభా పెరుగుదలపై ప్రభావితం చూపుతాయి.
ప్రశ్న 7.
క్రింద ఇచ్చిన స్వీడన్, కెన్యా, మెక్సికో దేశాల వయస్సు సమూహాన్ని పోల్చండి. (AS3)
జవాబు:
ఎ) ఈ దేశాల్లో జనాభా పెరుగుదల ఎలా ఉంటుంది?
బి) ఏ దేశాల జనాభా ఇంకా తగ్గవచ్చు?
సి) అన్ని దేశాలలో లింగ నిష్పత్తి సమతుల్యంగా ఉందా?
డి) ఈ దేశాల కుటుంబ సంక్షేమ పథకాలు ఏమై ఉండవచ్చు?
జవాబు:
ఎ) స్వీడన్లో జనాభా పెరుగుదల అధిక హెచ్చు తగ్గులతో ఉంది.
కెన్యా, మెక్సికోలలో జనాభా పెరుగుదల నిదానంగా ఒక పద్ధతిలో ఉన్నది.
బి) స్వీడన్
సి) స్వీడన్లో లింగ నిష్పత్తి – 980 పురుషులు 1000 స్త్రీలు
కెన్యాలో లింగ నిష్పత్తి – 1000 పురుషులు/1000 స్త్రీలు
మెక్సికోలో లింగ నిష్పత్తి – 960 పురుషులు 1000 స్త్రీలు
డి) ఈ 3 దేశాలలోకెల్లా కెన్యాలో కుటుంబ సంక్షేమ పథకాలు చక్కగా నిర్వహించబడుతున్నాయి.
ప్రశ్న 8.
పటం పని (AS5)
అ) రాష్ట్రాలను సూచించే భారతదేశ పటంలో 2011 జనాభా గణాంకాల ఆధారంగా అయిదు స్థాయిలలో జనాభా సాంద్రతను సూచించండి.
స్థాయి – I:
1) ఉత్తరప్రదేశ్ – 199,581,477 (16.49%)
2) మహారాష్ట్ర – 112,372,972 (9.28%) 12 (9.28%)
3) బీహార్ – 103,804,637 (8.58%)
4) పశ్చిమబెంగాల్ – 91,374,736 (7.55%)
5) ఆంధ్రప్రదేశ్ – 49,368,776 (4.07%)
6) తెలంగాణ – 35,286,757 (2.91%)
7) మధ్య ప్రదేశ్ – 72,597,565 (6.00%)
8) తమిళనాడు – 72,138,958 (5.96%)
స్థాయి – II :
9) రాజస్థాన్ – 68,621,012 (5.67%)
10) కర్ణాటక – 61,130,704 (5.05%)
11) గుజరాత్ – 60,383,628 (5.00%)
12) ఒడిశా – 41,947,358 (3.47%)
13) కేరళ – 33,387,677 (2.76%)
14) జార్ఖండ్ – 32,966,238 (2.72%)
15) అసోం – 31,169,272 (2.58%)
16) పంజాబు – 27,704,236 (2.30%)
17) ఛత్తీస్ గఢ్ – 25,540,196 (2.11%)
18) హర్యా నా – 25,353,081 (2.09%)
స్థాయి – III :
19) జమ్ము , కాశ్మీర్ – 12,548, 926 (1.04%)
20) ఉత్తరాఖండ్ – 10,116,752 (0.84%)
21) హిమాచల్ ప్రదేశ్ – 6,856,509 (0.57%)
స్థాయి – IV:
22) త్రిపుర – 3,671,032 (0.30%)
23) మేఘాలయ – 2,964,007 (0.24%)
24) మణిపూర్ – 2,721,756 (0.22%)
25) నాగాలాండ్ – 1,980,602 (0.16%)
26) గోవా – 1,457,723 (0.12%)
27) అరుణాచల్ ప్రదేశ్ – 1,382,611 (0.11%)
28) మిజోరాం – 1,091,014 (0.09%)
స్థాయి – V:
29), సిక్కిం – 607, 6881 (0.05%)
30) ఢిల్లీ – 16,753,235 (1.38%) (NCT)
31) పుదుచ్చేరి – 1,244,464 (0.10%)(UTI)
32) చండీఘర్ – 1,054,686 (0.09%) (UTI)
33) అండమాన్,నికోబార్ దీవులు – 379,944 (0.03%)(UTI)
34) దా ద్రా నగర్ హవేలి – 342,853 (0.03%)(UTI)
35) డామన్, డయ్యు – 242,911 (0.02%)(UTI)
36) లక్షద్వీప్ – 64,429 (0.01%)(UTI)
ఆ) జిల్లాలను సూచించే ఆంధ్రప్రదేశ్ పటంలో చుక్కల పద్ధతిని ఉపయోగించి (ఒక చుక్క పదివేల జనాభాను సూచిస్తుంది) జనాభా విస్తరణను చూపించండి.
జవాబు:
- చిత్తూరు – 4,170, 468 = [417]
- అనంతపురం : 4,083,315 = [408]
- కడప – 2,884,524 = [288]
- కర్నూలు – 4,046,601 = [405]
- నెల్లూరు – 2,966,082 = [297]
- ప్రకాశం – 3,392,764 = [339]
- గుంటూరు : 4,889,230 = [489]
- కృష్ణ – 4,529,009 = [453]
- తూర్పు గోదావరి – 5,151,549 = [515]
- పశిమ గోదావరి – 3,934,782 = [393]
- విశాఖపట్నం – 4,288,113 = [429]
- శ్రీకాకుళం – 2,699,471 = [270]
- విజయనగరం – 2,342,868 = [234]
గమనిక : విద్యార్ధులు పట్టికలోని బ్రాకెట్లలో చూపిన విధంగా చుక్కలను ఆయా జిల్లాలలో పెట్టవలయును.
10th Class Social Studies 6th Lesson ప్రజలు InText Questions and Answers
10th Class Social Textbook Page No.71
ప్రశ్న 1.
మీ చుట్టుప్రక్కల గల వేరు వేరు జీవనోపాధులు, ఆదాయాలు ఉన్న వ్యక్తులతో మాట్లాడండి. ఎంతమంది పిల్లలు ఉండటం సరైనదో వాళ్లని అడగండి.
జవాబు:
మా చుట్టుప్రక్కల గల వేరు వేరు జీవనోపాధులు, ఆదాయాలు ఉండే వ్యక్తులతో మాట్లాడగా ఒకరు లేదా ఇద్దరు సంతానం సరియైనదని అభిప్రాయపడ్డారు.
10th Class Social Textbook Page No.76
ప్రశ్న 2.
పై చదువులకు మగపిల్లలతో సమానంగా ఆడపిల్లలకు అవకాశాలు లభిస్తున్నాయా?
జవాబు:
పై చదువులకు మగపిల్లలతో సమానంగా ఆడపిల్లలకు అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి. కానీ తల్లిదండ్రుల వైఖరి కారణంగా కొద్దిమంది ఆడపిల్లలు మాత్రమే ఉన్నతవిద్య నభ్యసించగలుగుతున్నారు.
10th Class Social Textbook Page No.76
ప్రశ్న 3.
పెళ్లిన మహిళలకు ఇంటి బయట పని చేయటానికి, ప్రయాణాలు చేయటానికి అవకాశాలు ఉన్నాయా?
జవాబు:
పెళైన మహిళలకు ఇంటి, బయట పనిచేయడానికి, ప్రయాణాలు చేయడానికి అవకాశాలున్నాయి. అయితే సరియైన రక్షణ లేకపోవడం, పనిచేసే ప్రదేశాలలో మరుగుదొడ్లు వంటి కనీస సదుపాయాలు లేకపోవటం వంటి సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు.
10th Class Social Textbook Page No.76
ప్రశ్న 4.
మహిళలు వారి పుట్టింటితో సంబంధాలు పెట్టుకోకూడదా? వాళ్లకు ఆస్తులపై హక్కు ఉండకూడదా? భద్రత ఉండకూడదా?
జవాబు:
మహిళలు వారి పుట్టింటితో సంబంధాలు పెట్టుకోవచ్చు. వారికి ఆస్తులపై చట్టపరంగా హక్కులున్నాయి. భద్రత తప్పనిసరిగా ఉండాలి.
10th Class Social Textbook Page No.76
ప్రశ్న 5.
మీ ప్రాంతంలో మగ పిల్లలను ఎక్కువగా కోరుకుంటారా?
జవాబు:
మా ప్రాంతంలో మగ పిల్లలను, ఆడపిల్లలను ఇద్దరినీ కోరుకుంటారు. అయితే మగసంతానం తప్పనిసరి అని భావిస్తారు. అయితే క్రమేపీ ఈ అభిప్రాయాల్లో మార్పు వస్తుంది. ఆడైనా, మగైనా ఇద్దరు చాలు అనే భావన ఎక్కువ మందిలో ఉంది.
10th Class Social Textbook Page No.77
ప్రశ్న 6.
మీ ఊళ్ళో, పట్టణంలో నిరక్షరాస్యులు ఉన్నారేమో తెలుసుకోండి. మీ సర్వే ఏం చెపుతోంది?
జవాబు:
మా గ్రామంలో నిరక్షరాస్యులున్నారు. మేం చేసిన సర్వే కూడా ఈ విషయాన్నే తెలిపింది. విద్యాహక్కు చట్టం వచ్చిన తరువాత శతశాతం నమోదు, నిలకడను చూడవచ్చు. అయితే వయోజనులైన నిరక్షరాస్యులు వారికి ఏర్పాటుచేసిన అక్షరభారత కేంద్రాలను పూర్తిగా సద్వినియోగపరచుకోవడం లేదు.
10th Class Social Textbook Page No.81
ప్రశ్న 7.
ఫెర్టిలిటీ శాతం 2 కి దగ్గరగా ఉంటే ఏమిటి అర్థం ? చర్చించండి.
జవాబు:
ఫెర్టిలిటీ శాతం 2 కి దగ్గరగా ఉంటే జంటలు ఇద్దరు పిల్లలను కనాలని కోరుకుంటున్నారని అర్ధం.
10th Class Social Textbook Page No.81
ప్రశ్న 8.
మీరు బృందాలలో చేసిన సర్వేలో 45 సంవత్సరాలు పైబడిన మొత్తం మహిళల సంఖ్య, వారి పిల్లల సంఖ్య తెలుసుకోండి. మీ సర్వేలో సగటున ప్రతి మహిళకు ఎంత మంది పిల్లలు ఉన్నారు?
జవాబు:
ఇద్దరు
10th Class Social Textbook Page No.81
ప్రశ్న 9.
పిల్లల విషయంలో ఉమేర్ సింగ్ ని ఏ అంశాలు ప్రభావితం చేశాయి ? అతని కూతురు కూడా అలాగే ఆలోచిస్తోందా?
జవాబు:
ఉమేర్ సింగ్ కు అబ్బాయి కావాలనే కోరిక వలన సంతానం ఆరుకు చేరింది. అతని కూతురు తండ్రిలా కాకుండా ముగ్గురు పిల్లలను మాత్రమే కావాలనుకుంది.
10th Class Social Textbook Page No.82
ప్రశ్న 10.
ఏ సంవత్సరం నాటికి ఊరిలోని భూమి అంతా సాగులోకి వచ్చింది?
జవాబు:
1950 నాటికి ఊరిలోని భూమి అంతా సాగులోకి వచ్చింది.
10th Class Social Textbook Page No.71
ప్రశ్న 11.
మీ ప్రాంతంలో, ఊరిలో, దేశమంతటిలో ఉంటున్న ప్రజలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని ఎలా సేకరిస్తారో, నమోదు చేస్తారో మీరు ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా ? జనగణనలో తమ అనుభవాలను చెప్పమని మీ టీచరుని అడగండి.
జవాబు:
భారతదేశంలో ప్రతి పది సంవత్సరాలకోసారి జనాభాను సేకరిస్తారు. జనాభా సేకరణకు ఒక ఏడాది ముందు మే నెలలో ఆవాస ప్రాంతాల గుర్తింపు, నివాసాలు, కుటుంబాలు గుర్తించటం వాటి వివరాలు నమోదుచేస్తారు. వీటి చిత్తుపటాలను రూపొందిస్తారు. ఇంటింటికి వెళ్ళి ప్రతి వ్యక్తి పూర్తి వివరాలు మరుసటి సంవత్సరం ఫిబ్రవరిలో వివరంగా సేకరించి నమోదుచేస్తారు.
10th Class Social Textbook Page No.73
ప్రశ్న 12.
కుటుంబాన్ని ఎలా నిర్వచిస్తారు ? ఎవరెవరిని కుటుంబం కింద పరిగణిస్తారు?
జవాబు:
కుటుంబాలు 2 రకాలు :
1) సాధారణ కుటుంబాలు :
ఒకే ప్రాంగణంలో నివసిస్తూ ఉమ్మడిగా వంట చేసుకొనే సభ్యులను కుటుంబంగా పేర్కొంటాం. కుటుంబంలోని వారు అనగా తల్లి, తండ్రి, కుమారులు, కుమార్తెలు, తాత, నాన్నమ్మతో పాటు కుటుంబంలోని వారందరినీ కుటుంబ సభ్యులుగానే పరిగణిస్తారు.
2) సంస్థాగత కుటుంబాలు :
బంధుత్వాలు లేకపోయినా ఉమ్మడిగా వండిన వంటను తినేవారు, ఒకే ప్రాంగణంలో నివసించేవారిని “సంస్థాగత కుటుంబాలు” అంటాం.
ఉదా :
వసతి గృహాలు, జైలు మొ||నవి.
10th Class Social Textbook Page No.73
ప్రశ్న 13.
విద్యకు ఎటువంటి వర్గీకరణను ఉపయోగిస్తారు? ఉదాహరణకు : 6 సంవత్సరాలలోపు పిల్లలు, పాఠశాల/కళాశాలలో చదువుతున్నారు, తరగతి…..; బడిలో ఉండాలి కాని పేరు నమోదు కాలేదు. ……. తరగతి వరకు చదివారు; బడికి అసలు వెళ్లలేదు.
జవాబు:
విద్య – వర్గీకరణ : 6-14 సం||ల పిల్లల వర్గీకరణ :
- పేరు
- వయస్సు
- పాఠశాల పేరు
- తరగతి
- పాఠశాలలో నమోదు కాకపోతే కారణం
- బడిలో చేరి మానివేస్తే కారణం ఏడో తరగతిలో మానివేశాడు
- ప్రత్యామ్నాయ పాఠశాలల్లో చేరుటకు (ఉదా : RBC/ KG స్కూల్సు) సిద్ధమా?
10th Class Social Textbook Page No.73
ప్రశ్న 14.
వృత్తికి ఎటువంటి వర్గీకరణను ఉపయోగిస్తారు?
ఉదాహరణలు : గృహిణి, విద్యార్థి, ……….. స్వయం ఉపాధి, ఉద్యోగం, నిరుద్యోగి, పదవీ విరమణ, వృద్ధులు.
జవాబు:
వృత్తి – వర్గీకరణ : గృహిణి | వ్యవసాయం / విద్యార్థి / శ్రామికుడు / వ్యవసాయ కూలీ / ఉద్యోగి / నిరుద్యోగి / వ్యాపారం / స్వయం ఉపాధి / ఆస్తిపై వచ్చే అద్దెలు / వడ్డీలతో పోషణ ………….
సర్వే తరువాత :
ఎ) సర్వే చేసిన కుటుంబాలలోని మనుషుల లెక్కను చూపించటానికి ప్రతి బృందమూ కింద చూపిన విధంగా పట్టిక తయారుచేయాలి:
| పురుషులు | స్త్రీలు | మొత్తం జనాభా |
జవాబు:
| పురుషులు | స్త్రీలు | మొత్తం జనాభా |
| 330 | 315 | 645 |
బి) మీ బృందంలో స్త్రీ : పురుషుల నిష్పత్తి ఏమిటి? వివిధ బృందాలలో ఈ నిష్పత్తిలో తేడా ఉందా? చర్చించండి.
6 – 14 సంవత్సరాల పిల్లలకు :
జవాబు:
6 – 14 సంవత్సరాల పిల్లలకు : (156 మంది)
సి) అన్ని బృందాలకు కలిపి మొత్తం పిల్లల్లో అసలు బడిలో చేరనివాళ్లు, బడి మానేసినవాళ్ల శాతం ఎంత? దీనికి కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
అన్ని బృందాలకు కలిపి మొత్తం పిల్లల్లో అసలు బడిలో చేరనివాళ్లు, బడి మానేసినవాళ్ల శాతం = 8%
కారణాలు:
- తల్లిదండ్రుల ఆర్థిక పరిస్థితి
- వారి మూఢ నమ్మకాలు
- బోధనా పద్ధతులు మరియు
- ఆంగ్లం, గణితం వంటి సబ్జెక్టులు మొదలగునవి.
డి) 20 సంవత్సరాలు పైబడిన వాళ్ళల్లో బడిలో గడిపిన సగటు సంవత్సరాలు ఎంత? వివరాలు తెలుసుకోండి. ఈ సమాచారం ఉపయోగకరంగా ఉందా?
జవాబు:
20 సంవత్సరాలు పైబడినవాళ్ళల్లో బడిలో గడిపిన సగటు సంవత్సరాలు 12 సంవత్సరాలు.
ఈ సమాచారం ప్రతి వ్యక్తి పాఠశాల, కళాశాల విద్య గురించి అంచనా వేయడానికి ఉపకరిస్తుంది.
ఇ) 15-59 సంవత్సరాల వాళ్లకు :
| వృత్తి | సంఖ్య | శాతం |
| స్వయం ఉపాధి | ||
| గృహిణి | ||
| ఉద్యో గి | ||
| నిరుద్యో గి | ||
| విద్యార్థి | ||
| మొత్తం |
మీ నమూనా గణనలో ‘పనిచేస్తున్న వారు’, ‘ఇతరులపై ఆధారపడేవారు’ అనే అంశాలను ఏ విధంగా వర్గీకరిస్తారు?
జవాబు:
| వృత్తి | సంఖ్య | శాతం |
| స్వయం ఉపాధి | 92 | 19% |
| గృహిణి | 196 | 40% |
| ఉద్యో గి | 846 | 17% |
| నిరుద్యో గి | 38 | 8% |
| విద్యార్థి | 81 | 16% |
| మొత్తం | 491 | 100% |
10th Class Social Textbook Page No.74
ప్రశ్న 15.
క్రింది గ్రాఫ్ ను పరిశీలించండి.
భారతదేశ జనాభా పిరమిడ్, 2011
పైన ఇచ్చిన జనాభా పిరమిడ్ ఆధారంగా జనాభాలో పిల్లల శాతం ఎంతో ఉజ్జాయింపుగా లెక్కగట్టండి.
జవాబు:
పిల్లల శాతం – 31%
పురుషులు – 190,075,426
స్త్రీలు – 172,799,553
10th Class Social Textbook Page No.74
ప్రశ్న 16.
మీరు చేసిన సర్వే ఆధారంగా ప్రతి బృందం పట్టికలో కింది వివరాలను పొందుపరచాలి. వయస్సు, ప్రజల సంఖ్య, పిల్లలు, పనిచేస్తున్నవాళ్లు, వృద్ధులు.
జవాబు:
| పిల్లలు (0-6) | 12 |
| బడి ఈడు పిల్లలు (6-14) | 15 |
| పనిచేస్తున్నవారు | 20 |
| వృద్ధులు | 25 |
10th Class Social Textbook Page No.77
ప్రశ్న 17.
మీ సర్వేలో కనుగొన్న శ్రామికులను, జనాభా గణనలో నమోదైన వివిధ పనుల వారితో పోల్చండి.
జవాబు:
సర్వేలో కనుగొన్న శ్రామికులు ఒక ప్రాంతంలో గల పరిమిత రంగాలకు చెందినవారు ఉంటారు. జనాభా గణనలో నమోదైన శ్రామికులు దేశంలోని అన్ని రంగాలకు చెందినవారు ఉంటారు.
10th Class Social Textbook Page No.79
ప్రశ్న 18.
కింది విదేశాలకు సంబంధించిన రెండు పోస్టర్లు ఇవ్వబడ్డాయి. వాటిలో ఇవ్వబడిన సందేశాన్ని ఊహించగలరా? ఇటువంటి పోస్టర్లను భారతదేశంలో ఎప్పుడైనా చూశారా? చర్చించండి.
జవాబు:
మొదటి పోస్టర్ :
బిడ్డ ఆడైనా, మగైనా సమానమే అనే భావనను చెబుతుంది.
రెండో పోస్టర్ :
మొదటి అపరిమిత సంతానం వల్ల పడే ఇబ్బందులను, కొరతను తెలియజేస్తున్నది. రెండవది పరిమిత సంతానం ద్వారా పిల్లల భవిష్యత్తును ఉన్నతంగా తీర్చిదిద్దవచ్చు. దుస్తులు, విద్య వైద్య సదుపాయాలు కల్పించవచ్చు అనేది తెలుస్తున్నది.
10th Class Social Textbook Page No.81
ప్రశ్న 19.
ఇటీవల పెళ్లి జరిగి ఇంకా పిల్లలు లేని దంపతులతో మాట్లాడండి. వాళ్లు ఎంత మంది పిల్లల్ని కనాలనుకుంటున్నారు? దానికి కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ఇటీవల పెళ్లి జరిగి ఇంకా పిల్లలు లేని దంపతులలో ఎక్కువ మంది ఒకరు లేదా ఇద్దరు పిల్లలను మాత్రమే కనాలను కుంటున్నారు. పరిమిత సంతానమైతే వారిని చక్కగా పెంచి మంచి భవిష్యత్తు అందివ్వవచ్చును అని భావిస్తున్నారు.
10th Class Social Textbook Page No.82
ప్రశ్న 20.
పెరుగుతున్న కుటుంబ పరిమాణానికి భూమి ఉన్నవాళ్లు ఎలా స్పందించారు?
జవాబు:
వర్షాధారమైన తన భూమిలో మరిన్ని పంటలు (బహుళ పంటలు) పండించటానికి బోరుబావులు త్రవ్వించి ఉత్పత్తిని పెంచారు. వ్యవసాయం లేని రోజులలో ఇతర పనులకు కూడా వెళ్లేవారు.
10th Class Social Textbook Page No.82
ప్రశ్న 21.
కుటుంబ పరిమాణం పెరిగినప్పుడు గోవిందులాంటి చిన్న రైతులు ఎలా స్పందించారు? బోరుబావిలో సాగునీరు ఎంతవరకు ఉపయోగపడింది?
జవాబు:
కుటుంబ పరిమాణం పెరిగినపుడు గోవిందు లాంటి చిన్నరైతులు ప్రత్యామ్నాయాలు ఆలోచించారు. వర్షాధార భూములలో బోరుబావులు త్రవ్వడం ద్వారా సాగునీటి సౌకర్యం పొందారు. బహుళ పంటలను పండించి ఆదాయాన్ని పెంచుకున్నారు. ఖాళీ సమయాల్లో ఇతర పనులకు వెళ్లి ఆదాయం పెంచుకున్నారు.
10th Class Social Textbook Page No.71
ప్రశ్న 22.
నమూనా సేకరణ, జన గణన ద్వారా సమాచారం సేకరించటంలో తేడాలు ఏమిటి ? కొన్ని ఉదాహరణలతో చర్చించండి.
జవాబు:
నమూనా సేకరణ, జన గణన ద్వారా సమాచారం సేకరించటంలో తేడాలు :
| నమూనా సేకరణ ద్వారా | జన గణన ద్వారా |
| 1) సేకరించిన సమాచారం ఎంపికచేసిన ప్రాంతానికే పరిమితం. | 1) దేశం మొత్తానికి సంబంధించింది. |
| 2) ఒక ప్రాంతానికి చెందిన నమూనా సేకరణ సులభం. | 2) జన గణన ద్వారా సమాచార సేకరణ సంక్లిష్టమైనది. |
| 3) నమూనా సేకరణలో సమాచార సేకరణ కొన్ని అంశాలకే పరిమితం. ఉదా : ఆ ప్రాంతంలోని వారందరూ వ్యవసాయ కూలీలే కావచ్చు. | 3) అన్ని అంశాలపై సమాచార సేకరణకు వీలుంటుంది. అన్ని వర్గాల ప్రజలకు సంబంధించిన సమాచారం సేకరిస్తాం. |
| 4) దీనికి కొద్దిమంది సిబ్బంది చాలును. | 4) లక్షల సంఖ్యలో సిబ్బంది అవసరం అవుతారు. |
| 5) ఆర్థిక ఖర్చు పరిమితం. | 5) జనగణనకు కోట్లాది రూపాయలు ఖర్చవుతాయి. |
సర్వే నిర్వహణ
10th Class Social Textbook Page No.72
ప్రశ్న 23.
ఇద్దరు లేదా ముగ్గురు విద్యార్థులు గల సర్వే నిర్వహణ బృందం తమ ప్రాంతంలోని 10 కుటుంబాల నుంచి సమాచారాన్ని సేకరించాలి. సర్వేకు ఉపయోగించాల్సిన పత్రం కింద ఉంది.
• ప్రతి బృందం కింద ఇచ్చిన పట్టికను పూరించాలి.
• అన్ని బృందాల పట్టికల ఆధారంగా ప్రశ్నలను తరగతి గదిలో చర్చించాలి.
జవాబు:
విద్యార్థి ఈ కృత్యాన్ని స్వయంగా నిర్వహించాలి.
సర్వే చేయటానికి ముందు:
• సర్వే ఫారంలో ఉపయోగించిన పదాలన్నింటిని అందరూ ఒకే రకంగా అర్థం చేసుకోటానికి తరగతి గదిలో చర్చించాలి. లేకపోతే సర్వే చేసేటప్పుడు గందరగోళం ఏర్పడి ఒక బృందం ఫలితాలను మరొక బృందంతో పోల్చటం కష్టమౌతుంది. మీ ఉపాధ్యాయుని సహాయంతో ఈ కింది పదాల గురించి చర్చించండి.
10th Class Social Textbook Page No.77
ప్రశ్న 24.
అభివృద్ధిని అక్షరాస్యత ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది? చర్చించండి.
జవాబు:
అభివృద్ధిని అక్షరాస్యత ప్రభావితం చేసే అంశాలు.
- అక్షరాస్యులు మూఢ నమ్మకాలను వదలి శాస్త్రీయంగా ఆలోచిస్తారు.
- వ్యవసాయ/వస్తూత్పత్తిలో నూతన విధానాలను అవలంబించి జాతీయ ఉత్పత్తిని పెంచెదరు.
- అధిక ఆదాయాన్ని పొంది జాతీయ ఆదాయాన్ని పెంచుతారు.
- ఉత్తమ పౌరులుగా బాధ్యతలను నిర్వర్తించగలరు.
- ఉత్తమ సమాజ రూపకల్పనకు కృషి చేస్తారు.
- తమ పిల్లలను ఉత్తమ పౌరులుగా తీర్చిదిద్దుతారు.
- వృత్తిని దైవంగా భావించి ఇతరులకు ఆదర్శంగా ఉంటారు.
- నూతన పరికరాలు / విధానాలు కనుగొనేందుకు దోహదపడతారు.
10th Class Social Textbook Page No.77
ప్రశ్న 25.
వ్యవసాయ భూమిని సాగుచేసే వ్యక్తికి, వ్యవసాయ కూలీకి మధ్య గల తేడాలేమిటి?
జవాబు:
| వ్యవసాయ భూమి సాగుచేసే వ్యక్తి | వ్యవసాయ కూలీ |
| 1) తాను పండించే పంటపై ఆధారపడతాడు. | 1) లభించే కూలీపై ఆధారపడతాడు. |
| 2) సమాజంలో గౌరవం ఉంటుంది. | 2) సాధారణ వ్యక్తిగా జీవిస్తాడు. |
| 3) ఆదాయం ఎక్కువ. | 3) ఆదాయం పరిమితం. |
| 4) ఆదాయంలో కొంత మిగులు ఉంటుంది. | 4) పరిమిత ఆదాయంతో కుటుంబ పోషణ అంతంత మాత్రంగా ఉంటుంది. |
| 5) ఆదాయానికి కొంత మేర హోదా / పరపతి ఉంటాయి. | 5) పని దొరుకుతుందో లేదో అనే చింతన ఉంటుంది. |
| 6) పంట పండుతుందో లేదో అనే భయం ఉంటుంది. | 6) రిస్కు ఉండదు. |
| 7) వ్యవసాయభూమి సాగుచేస్తూనే విరామకాలంలో ఏదైనా వృత్తి, వ్యాపారం చేయవచ్చు. | 7) వ్యవసాయపనులు లేనప్పుడు ఇతర పనులకు వెళతారు. |
10th Class Social Textbook Page No.78
ప్రశ్న 26.
క్రింది (ను పరిశీలించండి.
i) పైన ఇచ్చిన ను పరిశీలించి ఏ దశాబ్ద కాలంలో జనాభా తగ్గిందో చెప్పండి.
జవాబు:
1911-1921 దశాబ్దంలో జనాభా తగ్గింది.
ii) ఏ సంవత్సరం నుంచి జనాభా నిరంతరంగా పెరుగుతోంది?
జవాబు:
1921 సంవత్సరం నుండి జనాభా నిరంతరంగా పెరుగుతోంది.
iii) భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత జనాభా వేగంగా పెరగటానికి కారణాలు ఏమై ఉండవచ్చు?
జవాబు:
భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత కరవు, సహాయం, ఆహారధాన్యాల తరలింపు, చౌకధరల దుకాణాలు, ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రజలు చురుకుగా పాల్గొనడం వంటి వాటి వల్ల కరవుల ప్రభావం తగ్గిపోయింది. అదే విధంగా కర, ప్లేగు, కొంతవరకు మలేరియా వంటి అంటురోగాలను నియంత్రించగలిగారు. అనేక రోగాలకు కలుషిత నీరు, ఇరుకు ఇళ్లల్లో ఉండటం, పారిశుద్ధ్య లోపం వంటివి ప్రధాన కారణాలు. ఈ రోగాలను ఎదుర్కోవాలంటే మెరుగైన పారిశుద్ధ్యం, శుభ్రమైన నీళ్లు, పోషకాహారం అందించాలని అందరూ గుర్తించసాగి ఆ దిశగా అనేక చర్యలు చేపట్టారు. ఆ తరువాత వైద్యరంగంలో పురోగమనం వల్ల ప్రత్యేకించి టీకాలు, యాంటిబయాటిక్స్ వల్ల మెరుగైన ఆరోగ్యం సాధ్యమయ్యింది. 1900తో పోలిస్తే మరణాల శాతం గణనీయంగా తగ్గింది. జననాల శాతం ఎక్కువగా ఉండటానికి తగ్గుతున్న మరణాల శాతం తోడై జనాభా వేగంగా పెరగసాగింది.
10th Class Social Textbook Page No.80
ప్రశ్న 27.
భారతదేశ జనాభా పెరుగుదల స్వరూపం, శాతం, ఖాళీలను పూరించండి.
జవాబు:
10th Class Social Textbook Page No.81
ప్రశ్న 28.
మీ కుటుంబంలో మూడు తరాలపాటు ప్రతి మహిళకు ఎంతమంది సంతానమో తెలుసుకోండి. మీకు ఎటువంటి మార్పులు కనపడ్డాయి?
జవాబు:
రెండవ తరంలోనే కుటుంబ నియంత్రణ పాటించడం నేను గమనించాను. కనుక ప్రస్తుతం పెరుగుదల శాతం తగ్గుతోంది.
10th Class Social Textbook Page No.82
ప్రశ్న 29.
కింద ఉన్న భారతీయ పటాన్ని చూడండి. భారతదేశ భౌగోళిక స్వరూపానికి, జనాభా సాంద్రతకు మధ్య ఏమైనా సంబంధం ఉందేమో చూడండి. దేశంలోని ప్రధాన నగరాలను గుర్తించగలరా? నగరాలలోని అధిక జనాభా సాంద్రతను ఎలా వివరిస్తారు?
జవాబు:
దేశంలోని ప్రధాన నగరాలను గుర్తించగలం.
సూచికలో చూపిన సూచనల ఆధారంగా నగరాలలోని అధిక జనసాంద్రతను వివరించగలం.
- భూమి సహజ స్వరూపాన్ని భౌగోళిక స్వరూపం అంటాం. చదరపు కిలోమీటరుకు సగటున నివసించే ప్రజలను జనసాంద్రత అంటాం.
- బాగా పంటలు పండే ప్రాంతాలు, పారిశ్రామికవాడలైన ‘గంగా-సింధు మైదానం’ లో జనసాంద్రత ఎక్కువ.
- థార్ ఎడారి ప్రాంతం ప్రజల జీవనానికి ఏమాత్రం అనుకూలంగా లేనందున అచ్చట జనసాంద్రత అత్యల్పం.
- తూర్పు, పశ్చిమ తీరప్రాంతాలలో వర్షపాతం ఎక్కువ. పంటలు బాగుగా పండును. అందుచే ఈ ప్రాంతాలలో జనసాంద్రత ఎక్కువ.
- హిమాలయ పర్వత ప్రాంతం సుందరమైనదైనప్పటికీ ఈ ప్రాంతం ఎప్పుడూ మంచుచే కప్పబడియుండుటచే జన జీవనానికి అనుకూలంగా ఉండదు. అందుచే ఇచ్చట జనసాంద్రత తక్కువ.
- ఈశాన్య భారతదేశం కొండలతో నిండియున్నందున జనసాంద్రత తక్కువ.
10th Class Social Textbook Page No.83
ప్రశ్న 30.
ఈ క్రింది పటమును పరిశీలించండి.
ఇక్కడ 2011కి ఆంధ్రప్రదేశ్ జన సాంద్రత గణాంకాలు ఉన్నాయి. జిల్లాలు ఉన్న ఆంధ్రప్రదేశ్ పటంలో వివిధ జన సాంద్రత స్థాయిలను సూచించండి.
అధిక జన సాంద్రత ఉన్న ఒక జిల్లాను తక్కువ సాంద్రత ఉన్న మరొక జిల్లాతో కింది అంశాలలో పోల్చండి.
అ) భూ ఉపరితలం, వ్యవసాయ అభివృద్ధికి అవకాశాలు.
ఆ) ఆ ప్రాంతంలో వ్యవసాయ చరిత్ర – భూమి, నీరు, ఇతర సహజ వనరుల వినియోగం.
ఇ) ఆ ప్రాంతం నుంచి, ఆ ప్రాంతంలోకి వలసలు, దీనికి కారణాలు.
జవాబు:
అ) అధికం – కృష్ణా
అల్పం – వై.యస్.ఆర్. కడప
అ)
ఇ) 1) వై.యస్.ఆర్. కడప జిల్లాకు వలసలు దాదాపు శూన్యం .
2) విద్య ఉద్యోగాల నిమిత్తం వై.యస్. ఆర్. కడప నుండి వలస వెళుతున్నారు.
3) విద్య, ఉద్యోగాల నిమిత్తం కృష్ణాజిల్లా నుండి మరియు కృష్ణాజిల్లాకు వలస వెళుతున్నారు.
